Uzun usneya

Uzun usneya Elmi adı - Usnea longissima Ach. (usnea laricina Vain.) — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir– VU D2. Nadir növdür.[1][2]

Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tallomu kolşəkilli, uzundur, sallaqdır, uzunluğu 60 sm-ə qədər, açıq oz-yaşıl və ya sarımtıl –boz rənglidir, sadə və ya zəif budaqlanandır. Budaqları nazikdir, diametri 1 mm-ə qədər, uzunluğu 1-3 sm-ə qədərdir, fibrilli və azsaylı soredilidir. Özəyi zəif inkişaf edib, mərkəzi silindr möhkəmdir, tallomu yarıya qədər doldurur. Yodun təsirindən rəngi göyərir. Apotesilər bizim nümunələrdə yoxdur.[3]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mezokserofitdir, işıqsevəndir, sporla və soredillərlə çoxalır. Antimikrob xüsusiyyətinə görəqədim xalq təbabətində, cərrahiyədə, ginekologiyada yaraların sağalmasında istifadə olunur.[4][5][6]

Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Lənkəranın dağlıq hissəsi İLənkəran, Bobola və Alekseyevka kəndinin yaxınlığında; Astara, Armudlu kəndi yaxınlığında), Zaqatala rayonu (Zaqatala Dövlət Qoruğu, 1800-1950 m hündürlüyündə, ağaclarda).[7][4]

Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Populyasiya azalır. Antropogen və iqlim təsirləri növün itmə təhlükəsini gələcəkdə yarada bilər.

Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhali tərəfindən ağacların qırılması və atmosferin çirklənməsidir.

Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədi ilə yasaqlıqların təşkili vacibdir.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013
  2. http://redbook.az/?options=project&id=Uzun%20usneya[ölü keçid]
  3. Бархалов Ш.О. 1969
  4. 1 2 Атлас ареалов и ресурсов лекарственных растеный СССР, 1980
  5. Новрузов В.С., 1990
  6. "Arxivlənmiş surət". 2017-07-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-16.
  7. Шретер А.И., 1979