Vəzili kafur ağacı
Cənubi-Şərqi Asiya, Hindistan, Çin və Şərqi Tibetdə bitir.
| Vəzili kafur ağacı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Vəzili kafur ağacı |
||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
50 m və daha çox hündürlüyə qalxan, çadırvari çətirə malik, həmişəyaşıl ağacdır. Qabığı tünd-boz rəngdə olub, çatlıdır. Cavan zoğları yaşıldır. Yarpaqları tərs- yumurtavari, 9-12 sm uzunluqda, 5-7 sm enində, ucu sivriləşən, üstdən parlaq, tünd yaşıl, altdan açıq yaşıl olub, lələkvari damarlıdır. Yarpağın yan damarlarında alt tərəfdən vəziləri vardır. Yarpaq saplağı 2,5 sm uzunluqdadır. Çiçəkləri qısa saplaqlı, çiçəkyanlığı sarımtıl, 5-6 mm enində olub, 6 bölümlüdür. Erkəkcikləri 9 ədəd olub, üç cərgədə dairə şəklində yerləşmişdir. Yumurtalığı çılpaq, bir yuvalı olub, bir meyvə yarpağına malikdir. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Meyvəsi şarvari, 10-14 mm diametrdə, bir qədər əyilmiş və yoğun saplağa malik çəyirdəkdir. Toxumu üstdən kələ-kötür olub, 9-11 mm diametrindədir. 1 kq-da 8-9 min toxum vardır. 1000 ədəd toxumun çəkisi 100-120 q-dır. Meyvələri oktyabr-noyabr aylarında yetişir. Toxumları yığılan kimi payızda səpilir. Toxumların tərkibində yağ olduğundan saxlandıqda cücərmə qabiliyyətini itirir.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Rütubətli, subtropik mənşəli bitki olub, illik yağıntının miqdarı 1500-2000 mm və daha çox olan ölkələrdə bitir. Çürüntülü, qırmızı torpaqlarda yaxşı inkişaf edir. Yalançı kafur ağacı əsl kafur ağacına nisbətən qışa daha çox davamlıdır.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Lənkəran zonasında park və bağlarda əkilmək, eləcə də qoruyucu meşə salmaq üçün istifadə oluna bilər.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Oduncağı açıq qonur rəngdə, qoxuludur. Gəmiçilikdə və xarrat işlərində istifadə olunur. Yarpaqlarında və oduncağında efir yağı vardır. Budanmağı yaxşı götürür, ona görə də bəzək ağacı kimi geniş istifadə olunur. Park və bağlarda tək-tək, qrupla və canlı çəpər şəklində əkilə bilər.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. T.S.Məmmədov
İstinad[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Флoрa Aзeрбaйджaнa. т.5. 1954; Флoрa Kaвkaзa. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh