Zeya su anbarı

Zeya su anbarı
Ölkə	Rusiya
Yerləşməsi	Amur vilayəti
Uzunluğu	227 m
Eni	24 m
Sahəsi	2.420 m²
Həcmi	68,4 m³
Dolma ili	1.980

Zeya su anbarı — Rusiyanın Amur vilayəti ərazisində Zeya çayı üzərində yerləşən su anbarı. Su anbarı 1974–1980-ci illərdə inşa edilən bənd sayəsində yaradılmışdır.

Su anbarı Zeya çayının yuxarı axarlarında qərarlaşır. 40 kilometrlik enə malik hissəsindən digər hissələrdə su anbarı ensizdir. Bəzi hissələrdə isə hətta körfəzlər əmələ gətirir. Baykal-Amur magidtralı su anbarının şimalından keçir.

Zeya su anbarının uzunluğu 227 km, nisbətən enli hissəsi 24 km, sahəsi 2420 km², həcmi 68,4 km³, dərinliyi 4–30 metr arasında dəyişir. Su anbarı həcminə görə Rusiya ərazisində Brat (169,3 km³) və Krasnoyarsk (73,3 km³) su anbarlarından sonra üçündür. Qış ayları su anbarının səthində 120–150 sm buz formalaşır. Su anbarının dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 307 metrdir. Su anbarı su tutumunun 87 % yayın ikinci yarısında qəbul edir.

Tikintisi 1974-cü ildə Zeya çayının qarşısının kəsilməsi nəticəsində yaranmışdır. Çayın Tukurinqa və Soxtaxan silsilələrini kəsdiyi yerdə bəndin tikilməsi nəticəsində formalaşmışdır. Tikintisi başa çatdıqdan sonra anbarın su ilə doldurulması nəticəsində 3,9 min ha ərazi suyun altında qalmışdır. Burada 14 yaşayış məntəqəsi mövcud olmuşdur. Bu məntəqlələrdə ümumilikdə 4 460 nəfər yaşayırdı. Bu anbar həm də çayın nizamlanmasımı təmin edir^[1]

Su anbarının tikintisindən sonra balıqların növ tərkibində azalma baş vermişdir. Çayda mövcud oıan 34 növdən cəmi 12 növü hazırda anbarda yaşayır.

Bəndin atılması ilə bir çox növlər miqrasiyası mümkunsuzləşir. Bu səbəbdən sayları azalaraq yoxa çıxmışdır. Yeni su basmış ərazilər balıqların yeni məskənlərinə çevrilmişdir. Bəzi balıqların isə bu şərait yeni imkanlar açdığından təbii olaraq saylarında çoxalma müşahidə edilir.

Su anbarında balıqçılığın sənaye istehsalı 1981-ci ildən başlanılır. Balıq hasilatı olduqca az olmuşdur. Səbəb isə mərkəzlərdən uzaq olması olmuşdur.

Balıqçılıq sənayesində əsasən uzunluğu 25 m, hündürlüyü 1,75 m olan torlardan istifadə edilir.

1986–1987-ci illərdə hər hektara 0,8 kq balıq ovlanılmışdlr^[2]

• Vomnak (şimalda)
• Qornıy (şimalda)
• Verxnezeysk (şimal-şərqdə)
• Xvoynıy (şimal-qərbdə)
• Bereqovoy (qərbdə)
• Snejnoqorski (şərqdə)

• Zeya su-elektrik stansiyası Arxivləşdirilib 2011-08-09 at Archive.today