Zeynəb Xatun
Zeynəb Xatun (1420[1] – 1474[1]) — Divan ədəbiyyatının ilk qadın şairi olaraq tanınır. Mehri Xatun ilə eyni dövürdə yaşamışdır.
| Zeynəb Xatun | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 1420[1] |
| Vəfat tarixi | 1474[1] |
| Fəaliyyəti | şair |
 Zeynəb Xatun Vikimənbədə | |
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]XV əsrdə Amasyada yaşamışdır. Qazi qızı, həmçinin qazi yoldaşı olduğu deyilir. Müasiri olan Mehri Xatun ilə aralarında lətifələr və qarşılıqlı deyişmələri vardır.
Divanı, Sultan Mehmedin adına tərtib edilmişdir.
Zeynəb Xatunun şeirlərində qadınların yadırğayacağı bir sıra düşüncələr vardır; Qadının istəklərinə acgözlülük olaraq baxmış və dövrünün qadınının alçalma kimi hallardan qurtulma istəyini tez-tez dilə gətirmişdir. Zeynəb Xatun, bir şair olaraq qəbullanmaq üçün arzularının "mərdanə" (kişiyə yaraşan, mərdcəsinə) olmağını istəmişdir. Eyniylə təvazökar bir kişi kimi alicənab olmaq istədiyini vurğulamışdır. Yumşaqlıq, istiqanlılıq kimi qadına məxsus xüsusiyyətləri, zəiflik və ruhi əskiklik olaraq görmüşdür.
Aşiq Çələbi "Məsairüs Şüəra" adlı kitabında Zeynəb Xatunun həyatının son illərində şeirdən əl çəkdiyini və özünə qapandığını qeyd etmişdir.ış
Əsərlərindən nümunələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qəzəl
Kəşfet nikabını yeri göyü münəvvər et
Bu aləm ənasiri firdövs-i ənvər et
Depret ləbini cuşə gətir həcz-i kövsəri
Anbər saçını çöz bu cinanı müəttər et
Xəttin bərat verdi saba yelinə dedi
Tez ər Hatay'a Çin'i təmam et müsəəhhar et
Yara yolunda eşq ilə dərdindən ölənin
Kim dər sana ki həcr ilə canın mükəddər et
Zeynəb çü dost zülfi kimi tarümarsın
Divanə olma şeirini divan ü dəftər et
Zeynəb qo meyli zinət-i duüyaya zən kimi
Mərdanə var Sadə-dil ol tərk-i zivər it
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 Zeynep Hatun // WomenWriters (ing.).
