z. Turkmen; the Turkmen language; ~ danışmaq to speak Turkmen / the Turkmen language; ~ yazmaq to write* in Turkman
Tam oxu »Türkmənlər buna “çalğıdaşı” deyirlər. “Vurmaq” anlamı ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »I сущ. туркмен, туркменка; türkmənlər туркмены: 1. нация, основное население Туркменстана 2. лица, относящиеся к этой нации. Köçəri türkmənlər кочевые
Tam oxu »Türkmənlər buna “də:n-ik” (ə uzun deyilir) deyirlər. Söz onun təhrifidir. Dənin suda bişirilməsi ilə bağlıdır.
Tam oxu »Türkmənlər bu sözü ruscaya “трещина” kimi tərcümə edirlər. Görünür, haçansa yarıq sözü ilə eyni olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...Orta Asiyada basmaçılıqda iştirak etmiş adam (bax basmaçılıq). [Türkmənlər] … bütün basmaçı hissələrini dağıtdılar. Ə.Sadiq.
Tam oxu »...şey (silah və s.) olmayan” deməkdir. Yalın “yoxluq” bildirir. Türkmənlər bunun yerinə “yalnız qol” işlədirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »Türkmənlər bunun yerinə qumalaq işlədirlər, qom (yumru) sözü ilə bağlıdır. Görünür, qığ elə qom kəlməsinin təhrifi ilə bağlı yaranıb. (Bəşir Əhmədov.
Tam oxu »...deməkdir. Zəhr sözü “öd”, “öd kisəsi” mənasında işlədilir (türkmənlər öd kisəsinə zəxre deyirlər). Öd kisəsində zəhərli maddə olduğu üçün belə deyi
Tam oxu »Türkmənlər suda üzməyə yörümək (bəzi türk dillərində isə qaymaq) deyirlər. Quruda yeriməkdən fərqli, olaraq suda “yerimək” üzmək (əsli: ürmək) adlanıb
Tam oxu »Türk sözü ilə bağlıdır. Ərəblər “türkmənlər” anlamını tərakimə kəlməsi ilə əks etdiriblər. Tərəkəmə həmin sözün dəyişmiş fomasıdır. Sonra məna dəyişib
Tam oxu »Alınma sözdür, türkmənlər buna “aqsı” deyirlər. Görünür, xəstəlikdə ağlıq əlaməti olur (ağsıl sözü “ağımsov” kimi başa düşülə bilər). Ağız suyu art
Tam oxu »...sonluğudur, qurtaracağıdır. “Quyruq” anlamında da işlədilir. Türkmənlər buna “baylıq” deyirlər. Görünür, “bəyə layiq yemək” deməkdir. Mənşəyi qaranlı
Tam oxu »“Hermofrodit” deməkdir. Türkmənlərdə qıztəkə (dişi-erkək) işlədilir. Deməli, qız (dişi) və qısraq sözləri qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti
Tam oxu »İraq türkmənləri buna ağ darı, bəyaz darı, Anadolu türkləri mısır deyirlər. Bizim alimlər “budaqlı, qollu ( dal “budaq”dır) qarğı” kimi yozurlar. (Bə
Tam oxu »...hovuzu, Alişan otağım ola! (“Eyvazın Çənlibelə gətirilməyi”) (“Türkmən–Əli”)
Tam oxu »Axarı türkmənlərin dəvə yunundan toxuduqları nazik və gözəl parça növüdür. Baxanda sanki adamın gözünü aparır (axıdır). Baxar hissəsi baxmaq feili ilə
Tam oxu »Nehrə yağına kərə yağı deyirik. Türkmənlər nehrə əvəzinə, qöbe işlədir, “сливочное масло” ifadəsini də qöbe yağı kimi tərcümə edirlər. Zənn edirə
Tam oxu »...deməkdir. Tuva dilində döl kisəsi kimi də işlədilir, sonqu forması da var. türkmənlər dölyatağı deyirlər. Burada ət sözü döl kəlməsinin sinonimidir.
Tam oxu »...olan, toppuzluq) deməkdir. Farslar qayka yerinə,möhrə işlədirlər. Türkmənlər donuzluq əvəzinə “möxre” deyirlər. Dəyirmanın topu dairəvi möhür kimi) o
Tam oxu »...demək olub) kəlməsi də işlədilib. Özbəklər buna “burqa” (burma), türkmənlər isə “bürə” deyirlər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...puçuruna oxşadığı üçün belə işlədirik. Sözün əsli burcaq kimi olub (türkmənlərdə indi də işlədilir). Puçurun üstü örtülü (bükülü, burulu) olur. Bur
Tam oxu »TABELİK (tabe olma) [Mirzə Sadıq:] Şah sərdrəzəmsiz qaldıqdan sonra türkmənlər, qarşılarına göndərilən Xorasan hakimi Həşəmətüddövləni məğlub edib, İr
Tam oxu »...mənası “yer dəyişmək” deməkdir. Yer mənasında oru (or) sözü, türkmənlərdə indi də işlədilir. Onlar müavin yerinə “oyunbasar” (yerini tutan) sözünü iş
Tam oxu »...Həyyanda (XIII–XIV əsr) bu söz boğaq (boğuq yer) kimi qeydə alınıb. Türkmənlər buna “boğurdaq” deyirlər. Deməli, boğmaq sözü ilə bağlıdır. (Bəşir Əh
Tam oxu »...mənbələrdəarxadayaq kimi də qeydə alınmışdır, sinonimlər birləşməsidir. Türkmənlər “himayəçi” mənasında arxa dayanc işlədirlər. Buradakı dayanc (daya
Tam oxu »...törəyən (qarışıq) ata deyiblər. İndi məna bir qədər dəyişib. Türkmənlərdə “Alatəkin” adlanan cins ayğırla adi madyandan törəyən ən yaxşı at cinsidir
Tam oxu »...dilinə də keçib, onlarda ашать məsdəri var, “кушать” deməkdir. Türkmənlər yazırlar: “Aş iyilən (yeyilən) naxorların (xörəklərin) ümumi adıdır”. Qabaq
Tam oxu »...sözünün mənası ilə bağlıdır. Deməli, 2-ci mülahizə daha inandırıcıdır. Türkməncə ayı balası yerinə “ayı çağası” deyirlər. Uşağın səsi ilə (cığıltı)
Tam oxu »...anlamını verir. Dağdağan (dağda doğan, bitən) “dağ ağacı” deməkdir. Türkmənlərdə belə bir deyim mövcuddur: daqdan daqda bitir. Ruslar bu ağaca “камен
Tam oxu »...darqursaq kimi bir neçə söz məhz qursaq kəlməsi ilə bağlıdır. Türkmənlərdə quymaqursaq sözü “təbii istedad” (anadangəlmə qabiliyyət) mənasında işlədi
Tam oxu »