Amerika aqavası: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k Afruz93 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Sortilegus tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Redaktənin izahı yoxdur
 
(4 istifadəçi tərəfindən edilmiş 6 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 7: Sətir 7:
| yuxarı takson = Cephalotaxus
| yuxarı takson = Cephalotaxus
| ranqı = Növ
| ranqı = Növ
| latınca adı = Agava amerikana L
| latınca adı = Agava amerikana
| müəllif =
| müəllif = L.
| sinonim =
| sinonim =
| tipik nümayəndə =
| tipik nümayəndə =
Sətir 28: Sətir 28:
| ipni =
| ipni =
}}
}}


==Sinonim==

*{{Sinl|Agave altissima|Zumagl.}}
**{{Sinl|Agave americana subsp. americana|}}
**{{Sinl|Agave americana var. americana|}}
**{{Sinl|Agave americana var. marginata|Trel. }}
**{{Sinl|Agave americana var. mediopicta|Trel. }}
**{{Sinl|Agave americana var. picta|(Salm-Dyck) A.Terracc. }}
**{{Sinl|Agave americana f. picta|(Salm-Dyck) Voss }}
**{{Sinl|Agave americana var. striata|Trel. }}
**{{Sinl|Agave americana var. subtilis|(Trel.) Valenz.-Zap. & Nabhan }}
**{{Sinl|Agave americana var. theometel|(Zuccagni) A.Terracc. }}
**{{Sinl|Agave americana var. variegata|Hook. }}
**{{Sinl|Agave americana f. virginica|Voss }}
*{{Sinl|Agave communis|Gaterau}}
*{{Sinl|Agave complicata|Trel. ex Ochot.}}
*{{Sinl|Agave cordillerensis|Lodé & Pino}}
*{{Sinl|Agave felina|Trel.}}
*{{Sinl|Agave fuerstenbergii|Jacobi}}
*{{Sinl|Agave gracilispina|(Rol.-Goss.) Engelm. ex Trel.}}
*{{Sinl|Agave ingens|A.Berger}}
*{{Sinl|Agave melliflua|Trel.}}
*{{Sinl|Agave milleri|Haw.}}
*{{Sinl|Agave ornata|Jacobi}}
*{{Sinl|Agave picta|Salm-Dyck}}
*{{Sinl|Agave ramosa|Moench}}
*{{Sinl|Agave rasconensis|Trel.}}
**{{Sinl|Agave salmiana var. gracilispina|Rol.-Goss. }}
*{{Sinl|Agave spectabilis|Salisb.}}
*{{Sinl|Agave subtilis|Trel.}}
*{{Sinl|Agave subzonata|Trel.}}
*{{Sinl|Agave theometel|Zuccagni}}
*{{Sinl|Agave variegata|Steud. [Invalid]}}
*{{Sinl|Agave virginica|Mill.}}
*{{Sinl|Agave zonata|Trel.}}
*{{Sinl|Aloe americana|(L.) Crantz}}<ref>{{TPList}}</ref>


== Təbii yayılması ==
== Təbii yayılması ==
Sətir 40: Sətir 78:


== Azərbaycanda yayılması ==
== Azərbaycanda yayılması ==
[[Bakı]]da, [[Sumqayıt]]da, [[Ələt]]də, [[Qobustan]]da və digər rayonlarda yaşıllaşdırmada rast gəlinir.
[[Bakı]]da, [[Sumqayıt]]da, [[Ələt]]də, Qobustanda və digər rayonlarda yaşıllaşdırmada rast gəlinir.


== İstifadəsi ==
== İstifadəsi ==
Sətir 46: Sətir 84:


== Məlumat mənbələri ==
== Məlumat mənbələri ==
Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Кitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.

== İstinadlar==
#“Azərbaycan dendraflorasi” II cild, Baki, “Seda”, 2015, 392 səh.[[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]]


* [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], [http://dendrologiya.az/?page_id=3209 "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015.] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191117193625/http://dendrologiya.az/?page_id=3209 |date=2019-11-17 }}
{{Taksonbar}}

[[Kateqoriya:Aqava]]
[[Kateqoriya:Aqava]]

Səhifəsinin 02:29, 12 oktyabr 2022 tarixinə olan son versiyası

Amerika aqavası
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Klad:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Arxeplastidlər
Aləm:
Bitkilər
Klad:
Streptofitlər
Klad:
Embryophytes
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Klad:
Toxumlu bitkilər
Klad:
Gymnosperms
Şöbə:
Pinophyta
Sinif:
İynəyarpaqlılar
Yarımsinif:
İynəyarpaqlılar
Dəstə:
İynəyarpaqlılar
Fəsilə:
Başcıqlı qaraçöhrəkimilər
Cins:
Başcıqlı qaraçöhrə
???:
Amerika aqavası
Beynəlxalq elmi adı


Sinonim[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Agave altissima Zumagl.
    • Agave americana subsp. americana
    • Agave americana var. americana
    • Agave americana var. marginata Trel.
    • Agave americana var. mediopicta Trel.
    • Agave americana var. picta (Salm-Dyck) A.Terracc.
    • Agave americana f. picta (Salm-Dyck) Voss
    • Agave americana var. striata Trel.
    • Agave americana var. subtilis (Trel.) Valenz.-Zap. & Nabhan
    • Agave americana var. theometel (Zuccagni) A.Terracc.
    • Agave americana var. variegata Hook.
    • Agave americana f. virginica Voss
  • Agave communis Gaterau
  • Agave complicata Trel. ex Ochot.
  • Agave cordillerensis Lodé & Pino
  • Agave felina Trel.
  • Agave fuerstenbergii Jacobi
  • Agave gracilispina (Rol.-Goss.) Engelm. ex Trel.
  • Agave ingens A.Berger
  • Agave melliflua Trel.
  • Agave milleri Haw.
  • Agave ornata Jacobi
  • Agave picta Salm-Dyck
  • Agave ramosa Moench
  • Agave rasconensis Trel.
    • Agave salmiana var. gracilispina Rol.-Goss.
  • Agave spectabilis Salisb.
  • Agave subtilis Trel.
  • Agave subzonata Trel.
  • Agave theometel Zuccagni
  • Agave variegata Steud. [Invalid]
  • Agave virginica Mill.
  • Agave zonata Trel.
  • Aloe americana (L.) Crantz[3]

Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təbii halda Meksikada yayılan çoxillik bitkidir.

Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şirəli, qalın yarpaqları bitkinin kök boğazından çıxaraq, sıx yarpaq yığımı əmələ gətirir. Yarpaqları boz-yaşıl rənglı, 2 m uzunluğunda, 20-25 sm enində olub, xətvari-neştərvaridir, uc hissəsi 3 sm. uzunluğunda hər iki tərəfi tikanlıdır. Yaşadığı dövrdə bir dəfə çiçək açır, çıçəkləmə qurtardıqdan sonra çoxlu kök pöhrələri əmələ gətirir və əsas bitki məhv olur. 20-25, bəzən isə 30-35 ildən sonra çiçək açır. Yarpaq yığımının mərkəzindən uzunluğu 10-12 m-ə qədər olan çiçək zoğu qalxır. Çiçək zoğunun ucunda 1 m uzunluğunda çoxlu sarımtıl zəngvari çiçəklər əmələ gəlir. Çiçəkləmə 8 aya qədər davam edir. Abşeron şəraitində yığılan aqava toxumları cücərmə qabiliyyətinə malik deyil, kök pöhrələri vasitəsi ilə asanlıqla çoxaldılır. Adətən toxumlar gövdənin altında cücərir.

Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Quraqlığa, küləyə işığa davamlı, qumlu, şoran torpaqlarda yaxşı bitir.

Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bakıda, Sumqayıtda, Ələtdə, Qobustanda və digər rayonlarda yaşıllaşdırmada rast gəlinir.

İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşıllaşdırmada, tək əkinlərdə istifadə edilir. Bir çox ölkələrdə yarpaqlarından kəndir istehsalında, gəmilərin hazırlanmasında istifadə edilir.

Məlumat mənbələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 323.
  2. ↑ Illustrated Handbook of Succulent Plants: Monocotyledons. / red. U. Eggli, R. Nyffeler 2 2020. S. 45–48. ISBN 978-3-662-56486-8 doi:10.1007/978-3-662-56486-8
  3. ↑ Amerika aqavası:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Amerika_aqavası&oldid=6711049"