Yeməli yosunlar: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
k tənzimləmə |
||
| (4 istifadəçi tərəfindən edilmiş 7 dəyişiklik göstərilmir) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
{{ |
{{Takson}} |
||
'''Yeməli yosunlar''' — [[Yosunlar]] göbələklər kimi yeyilən və yeyilməyən olur. Yeyilən yosunlar [[dəniz]] yosunlarıdır. [[Şirin su]] [[yosunlar]]ı zəhərli ola bilər. ''Dəniz otları'' fibra (liflər), minerallar, [[mikroelementlər]] və [[vitaminlər]]lə zəngindir (xüsusilə [[kalsium]]la). ''Tam proteinlidir" , yəni tərkibində insan orqanizmi üçün vacib olan doqquz aminoturşunun adekvat proporsiyası var. Yeyilən [[yosunlar]]ı xüsusən onların yodla zənginliyi və sağlam tiroid üçün əhəmiyyətidir. Tiroid metabolizmi və bədən temperaturunu requlyasiya edir. Ona görə yosunlar çəki probleminə də kömək edə bilir. Bundan başqa təbii diuretikdirlər ([[sidik]] ifrazını gücləndirirlər). Bəzi yosunlar, məsələn mozuku (yaponca) yosunu, hətta xərçəng müalicəsində istifadə olunur. Rəngləri də təbii ki, variasiya edir və əsasən [[qırmızı]], [[yaşıl]] və qəhvəyinin müxtəlif çalarlarında olurlar.<ref>Q. Məmmədov. Torpaqşünasliq və torpaq coğrafiyasinin əsasları. Bakı, Elm, 2007</ref> |
|||
[[Fayl:Algae fuel in a beaker.jpg|thumb|right|Algae fuel in a beaker.jpg]] |
|||
Yeyilən [[yosunlar]]ı xüsusən onların yodla zənginliyi və sağlam tiroid üçün əhəmiyyətidir. Tiroid metabolizmi və bədən temperaturunu requlyasiya edir. Ona görə yosunlar çəki probleminə də kömək edə bilir. Bundan başqa təbii diuretikdirlər ([[sidik]] ifrazını gücləndirirlər). Bəzi yosunlar, məsələn mozuku (yaponca) yosunu, hətta xərçəng müalicəsində istifadə olunur. Rəngləri də təbii ki, variasiya edir və əsasən [[qırmızı]], [[yaşıl]] və qəhvəyinin müxtəlif çalarlarında olurlar.<ref>http://armudu.blogspot.co.uk/2015/06/dniz-dadl-yosunlar-v-onlarn-qidalandrclg.html Mətbəxə dəniz dadı qatan yeməli yosunlar</ref> |
|||
== Asiya mətbəxində == |
== Asiya mətbəxində == |
||
Yeməli yosunlardan [[Yaponiya]], [[Çin]] və [[Koreya]] kimi [[Asiya ölkələrinin siyahısı|Asiya ölkələri]]ndə lap qədimlərdən istifadə ediblər. Misal üçün porphyra (porfira) yosununu bu ölkələrdə qurudub mətbəxdə istifadə edirlər. Bu yosunu şorbalara əlavə etmək və ya düyü yeməklərinə qatmaq olar. [[Yaponlar]] porphyra yosununun vərəqlərindən suşi bükmək üçün istifadə edirlər. Porfira yosununa nori dedikləri üçün bu vərəqlər da nori kağızları və ya vərəqləri adlanır.Ümumiyyətlə, [[yapon mətbəxi]]ndə yosunların xüsusi yeri var və onların yeddi növü müəyyən edilir. [[Yaponlar]] hətta [[yosunlar]]ı dənizdə xüsusi sahələrdə yetişdirirlər və sonra tozsoranabənzər sovurucu aparatla yığırlar. Amma təbii ki, yosunları belə yetişdirən yeganə ölkə deyillər. Misal üçün [[Filippin| |
Yeməli yosunlardan [[Yaponiya]], [[Çin]] və [[Koreya]] kimi [[Asiya ölkələrinin siyahısı|Asiya ölkələri]]ndə lap qədimlərdən istifadə ediblər. Misal üçün porphyra (porfira) yosununu bu ölkələrdə qurudub mətbəxdə istifadə edirlər. Bu yosunu şorbalara əlavə etmək və ya düyü yeməklərinə qatmaq olar. [[Yaponlar]] porphyra yosununun vərəqlərindən suşi bükmək üçün istifadə edirlər. Porfira yosununa nori dedikləri üçün bu vərəqlər da nori kağızları və ya vərəqləri adlanır. Ümumiyyətlə, [[yapon mətbəxi]]ndə yosunların xüsusi yeri var və onların yeddi növü müəyyən edilir. [[Yaponlar]] hətta [[yosunlar]]ı dənizdə xüsusi sahələrdə yetişdirirlər və sonra tozsoranabənzər sovurucu aparatla yığırlar. Amma təbii ki, yosunları belə yetişdirən yeganə ölkə deyillər. Misal üçün [[Filippin|Fillipind]]ə bəzi yosunlar su sahələrində yetişdirilirlər.<ref>http://armudu.blogspot.co.uk/2015/06/dniz-dadl-yosunlar-v-onlarn-qidalandrclg.html {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180518173939/http://armudu.blogspot.co.uk/2015/06/dniz-dadl-yosunlar-v-onlarn-qidalandrclg.html |date=2018-05-18 }} Mətbəxə dəniz dadı qatan yeməli yosunlar</ref> |
||
== Həmçinin bax == |
== Həmçinin bax == |
||
[[Yosunlar]] |
* [[Yosunlar]] |
||
| ⚫ | |||
== İstinadlar == |
== İstinadlar == |
||
{{İstinad siyahısı}} |
{{İstinad siyahısı}} |
||
# Q. Məmmədov. Torpaqşünasliq və torpaq coğrafiyasinin əsasları. Bakı, Elm, 2007 |
|||
| ⚫ | |||
[[Kateqoriya:Yosunlar]] |
|||
Səhifəsinin 11:45, 27 sentyabr 2023 tarixinə olan son versiyası
| Yeməli yosunlar | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
|
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. |
||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
|
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin |
||||
| ||||
Yeməli yosunlar — Yosunlar göbələklər kimi yeyilən və yeyilməyən olur. Yeyilən yosunlar dəniz yosunlarıdır. Şirin su yosunları zəhərli ola bilər. Dəniz otları fibra (liflər), minerallar, mikroelementlər və vitaminlərlə zəngindir (xüsusilə kalsiumla). Tam proteinlidir" , yəni tərkibində insan orqanizmi üçün vacib olan doqquz aminoturşunun adekvat proporsiyası var. Yeyilən yosunları xüsusən onların yodla zənginliyi və sağlam tiroid üçün əhəmiyyətidir. Tiroid metabolizmi və bədən temperaturunu requlyasiya edir. Ona görə yosunlar çəki probleminə də kömək edə bilir. Bundan başqa təbii diuretikdirlər (sidik ifrazını gücləndirirlər). Bəzi yosunlar, məsələn mozuku (yaponca) yosunu, hətta xərçəng müalicəsində istifadə olunur. Rəngləri də təbii ki, variasiya edir və əsasən qırmızı, yaşıl və qəhvəyinin müxtəlif çalarlarında olurlar.[1]
Asiya mətbəxində[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yeməli yosunlardan Yaponiya, Çin və Koreya kimi Asiya ölkələrində lap qədimlərdən istifadə ediblər. Misal üçün porphyra (porfira) yosununu bu ölkələrdə qurudub mətbəxdə istifadə edirlər. Bu yosunu şorbalara əlavə etmək və ya düyü yeməklərinə qatmaq olar. Yaponlar porphyra yosununun vərəqlərindən suşi bükmək üçün istifadə edirlər. Porfira yosununa nori dedikləri üçün bu vərəqlər da nori kağızları və ya vərəqləri adlanır. Ümumiyyətlə, yapon mətbəxində yosunların xüsusi yeri var və onların yeddi növü müəyyən edilir. Yaponlar hətta yosunları dənizdə xüsusi sahələrdə yetişdirirlər və sonra tozsoranabənzər sovurucu aparatla yığırlar. Amma təbii ki, yosunları belə yetişdirən yeganə ölkə deyillər. Misal üçün Fillipində bəzi yosunlar su sahələrində yetişdirilirlər.[2]
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Q. Məmmədov. Torpaqşünasliq və torpaq coğrafiyasinin əsasları. Bakı, Elm, 2007
- ↑ http://armudu.blogspot.co.uk/2015/06/dniz-dadl-yosunlar-v-onlarn-qidalandrclg.html Arxivləşdirilib 2018-05-18 at the Wayback Machine Mətbəxə dəniz dadı qatan yeməli yosunlar