Azad Qaradərəli: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
 
(5 istifadəçi tərəfindən edilmiş 22 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Yazıçı
{{Yazıçı
|adı = Azad Qaradərəli
|adı = Azad Qaradərəli
|orijinal adı =
|orijinal adı = Vəliyev Azad Vəli oğlu
|digər adları =
|digər adları =
|şəkil = Azad Qaradərəli.jpg
|şəkil = Azad Qaradərəli.jpg
Sətir 8: Sətir 8:
|ilk adı =
|ilk adı =
|təxəllüsü =
|təxəllüsü =
|doğum tarixi = 5.3.1954
|doğum tarixi = 5.3.1954 (66 yaş)
|doğum yeri = [[Qaradərə]], [[Zəngilan rayonu]]
|doğum yeri = [[Qaradərə (Zəngilan)|Qaradərə]], [[Zəngilan rayonu]], [[Azərbaycan SSR]], [[SSRİ]]
|vəfat tarixi =
|vəfat tarixi =
|vəfat yeri =
|vəfat yeri =
|vəfat səbəbi =
|vəfat səbəbi =
|dəfn yeri =
|dəfn yeri =
|vətəndaşlığı = Azərbaycan Respublikası
|vətəndaşlığı = {{USSR}}→<br>{{AZE}}
|milliyyəti = Azərbaycan türkü
|milliyyəti = [[azərbaycanlı]]
|təhsili =
|təhsili =
|ixtisası = filoloq
|ixtisası = filoloq
Sətir 31: Sətir 31:
|vikianbar =
|vikianbar =
}}
}}

'''Azad Qaradərəli''' — yazıçı, publisist, [[Yazı (jurnal)|"Yazı" dərgisinin]] baş redaktoru.
'''Azad Qaradərəli''' — yazıçı, publisist, [[Yazı (jurnal)|"Yazı" dərgisinin]] baş redaktoru.


== Həyatı ==
== Həyatı ==
Azad Qaradərəli 1954-cü ildə [[Zəngilan rayonu]]nun [[Qaradərə]] kəndində doğulub. APİ-nin filologiya fakültəsini bitirib. Bir müddət müəllim işləyib. 1993-cü ildə Zəngilanın ermənilər tərəfindən işğalından sonra ailəsilə birgə Bakıda yaşayır. 1996-ci ildən 2012-ci ilin iyun ayına qədər Azərbaycan Teleradio Verilişləri QSC-də - radioda çalışıb.
Azad Qaradərəli 1954-cü ildə [[Zəngilan rayonu]]nun [[Qaradərə]] kəndində doğulub. APİ-nin filologiya fakültəsini bitirib. Bir müddət müəllim işləyib. 1993-cü ildə Zəngilanın ermənilər tərəfindən işğalından sonra ailəsilə birgə Bakıda yaşayır. 1996-cı ildən 2012-ci ilin iyun ayına qədər Azərbaycan Teleradio Verilişləri QSC-də — radioda çalışıb.


[[Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi]]ndə baş məsləhətçi vəzifəsində işləyib.
[[Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi]]ndə baş məsləhətçi vəzifəsində işləyib. Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsində dərs deyib.


İlk nəsr kitabı 1987-ci ildə çap olunub.
İlk nəsr kitabı 1987-ci ildə çap olunub.
Sətir 43: Sətir 43:
2011-ci ildə nəşrə başlayan [[Yazı (jurnal)|"Yazı" ədəbiyyat dərgisinin]] baş redaktorudur.
2011-ci ildə nəşrə başlayan [[Yazı (jurnal)|"Yazı" ədəbiyyat dərgisinin]] baş redaktorudur.


Beş uşaq atasıdır. Dörd qızı, bir oğlu var.
== YARADICILIĞI ==

Yazıçının ilk hekayələrindən olan “Yaz günləri” 1976-cı ildə “Ədəbiyyat və incəsənət qəzetində nəşr olunub. Sonralar “Azərbaycan”, “Ulduz” jurnallarında, müstəqillik dövründə isə “Yazı” dərgisində və başqa mətbu orqanlarda, habelə sosial şəbəkələrdə hekayələri, romanları və esseləri yayımlanıb.
== Yaradıcılığı ==
Yazıçının ilk hekayələrindən olan "Yaz günləri" 1976-cı ildə "Ədəbiyyat və incəsənət qəzetində nəşr olunub. Sonralar "Azərbaycan", "Ulduz" jurnallarında, müstəqillik dövründə isə "Yazı" dərgisində və başqa mətbu orqanlarda, habelə sosial şəbəkələrdə hekayələri, romanları və esseləri yayımlanıb.

Azad Qaradərəli ilk hekayələrindən bu yana insanın ən ağır durumda belə mənəvi gücünü itirməməsini, humanizmin, insani duyğuların aşınmaya məruz qalsa da, sonda dirçəlib ayaqda olmasını göstərməyə çalışmışdır.
Azad Qaradərəli ilk hekayələrindən bu yana insanın ən ağır durumda belə mənəvi gücünü itirməməsini, humanizmin, insani duyğuların aşınmaya məruz qalsa da, sonda dirçəlib ayaqda olmasını göstərməyə çalışmışdır.
Hekayələri rus, türk, polyak və ingilis dillərinə çevrilərək Rusiya, Türkiyə, İran, Polşa və ABŞ-da saytlarda, jurnallarda və antologiyalarda yayımlanıb. “Süd gölü” hekayəsi əsasında Çexiyada qısametrajlı bədii film çəkilib.
Yazıçı Azadlıq radiosunun hekayə müsabiqəsinin (2011-ci il) qaliblərindən olmuş və Polşa haqqında hekayələr müsabiqəsində xüsusi diploma layiq görülmüşdür.
On roman müəllifi olan A.Qaradərəli bu janrın imkanlarından istifadə edərək, daha da irəli getmiş, insanlığın anti-bəşəri meyillərə yenilmədiyini, bəşəriyyətin nicatının bir sıra mənəvi bağlardan asılı olduğunu obrazların dili ilə əks etdirmişdir. Müəllif müharibə qoxulu yazılarında da insanlığı hərbin üstünə getməyə, qeyri-insani əməllərdən çəkinməyə çağırır.


Hekayələri rus, türk, polyak, ərəb və ingilis dillərinə çevrilərək Rusiya, Türkiyə, İran, Polşa, Misir və ABŞ-də saytlarda, jurnallarda, antologiyalarda yayımlanıb. "Süd gölü" hekayəsi əsasında Çexiyada qısametrajlı bədii film çəkilib.
== Yazıçı haqqında ədəbiyyatşünas alimlərin və həmkarlarının esselərindən parçalar: ==


Yazıçı Azadlıq radiosunun hekayə müsabiqəsinin (2011-ci il) qaliblərindən olmuş və Polşa haqqında hekayələr müsabiqəsində xüsusi diploma layiq görülmüşdür.
“…Və bu gün əgər aradan-bərədən ötüb-keçən həmən o müstəqilliyin 20 ilinin gerçəkçi hekayələrini (nələr oldu, ax, nələr oldu...) bilmək istərsə, Oxucuya, ilk tövsiyyəm məhz Azad Qaradərəlinin hekayələri ola bilər. Yazıçı kənddən-kəsəkdən – şəhər keşməkeşlərinəcən, sovetin qürubundan müstəqillik sevdalarınacan bu illərdə yaşanmışları içində o qədər tövr-cövr, bişir-düşür etmiş ki, eləcə səriştəli qələmin ucuna düzməyi bəs eləyir... “
Tehran Əlişanoğlu AMEA-nın müxbir üzvü


On iki roman müəllifi olan A. Qaradərəli bu janrın imkanlarından istifadə edərək, daha da irəli getmiş, insanlığın anti-bəşəri meyillərə yenilmədiyini, bəşəriyyətin nicatının bir sıra mənəvi bağlardan asılı olduğunu obrazların dili ilə əks etdirmişdir. Müəllif müharibə qoxulu yazılarında da insanlığı hərbin üstünə getməyə, qeyri-insani əməllərdən çəkinməyə çağırır.
“…Mənim qarşımda Azərbaycan kəndinin yeni bir obrazı açıldı. Bu, təzə bir yazıçının kəşfi idi. O yeni bir kənd obrazı təqdim edirdi. Bu kəndin sahibi və əsas adamları qadınlar idi… Azad Qaradərəlidə həqiqi, böyük yazıçı səmimiyyəti var. O insanların, həyatın sərt üzünü də göstərməyi xoşlayır. Bununla o sələflərindən də seçilir. Azadın qadın obrazlarının əksəriyyəti sərt, amansız addımlar da ata bilən adamlardır.”
Rəhim Əliyev Professor


Otuzdan çox kitab müəllifi olan A. Qaradərəlinin iki romanı ("Cülyettanın sol tərəfinə toxunmaq" və "Şüşə ev") "Yazı" dərgisinin müxtəlif saylarında çap olunsa da, kitablaşdırılmayıb.
“Azad Qaradərəli sərbəst düşünən yazıçıdır, yəni onun yazıya aldığı hadisələrdə, insan obrazlarında əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş, «planlaşdırılmış» bir niyyət hiss etmirsən. Deyim ki, müstəqilliyin yazıçıya bəxş elədiyi azadlıq və sərbəstlik duyğusunu öz əsərlərində sözün həqiqi mənasında yaşadan və bundan qədərincə faydalanan yazıçılardan biridir Qaradərəli.”
Vaqif Yusifli filologiya elmləri doktoru


Habelə müəllifin "Ucubuluq", "Erməni doktorun gündəliyi", "Cəbrayıl əfsanəsi" romanları da social şəbəklərdə, saytlarda parçalar şəklində oxuculara çatdırılsa da, kitab halında işıq üzü görməyib.
“Dostum Azad çox illər əvvəl mənə bir hekayələr kitabını bağışlamışdı. Ailə üzvlərimizlə bərabər, biz o kitabdan hər axşam bir hekayə oxuyurduq. Sanki kitabın tez qurtarmasını istəmirdik.”
Rahid Ulusel fəlsəfə elmləri doktoru


İki cildi çap olunan "Renessans həsrəti"nin (esselər, müsahibələr və ədəbi statuslar) 3-cü cildi də hələ kitab kimi çap olunmayıb.
“Azad Qaradərəlinin “Kuma-Manıç çökəkliyi” romanını bu kontekstdə belə bir oksimoronla ifadə etmək olar : Yaddaşa doğru, irəli!..
...Roman oxucuya mötərizələr içində nağılçı kimi təqdim olunan Xosrovun dilindən nəql olunur və roman boyu qarşımıza çıxan mötərizələrin içindəki müdaxilələr mətn təhkiyəsinin estetikasından xəbər verir. Bu yolla müəllif həm təğyiri-libas olub özünü mətnə nağılçı kimi daxil edir, həm də yazılanların sadəcə mətn kim oxunması gərəkdiyini nişan verir.”
Qismət şair, esseist.


Korono virus pandemiyası ilə əlaqəli də müəllif bir xeyli hekayə və "Morqda karantin" adlı roman qələmə almışdır. 44 günlük Vətən müharibəsinin şəhid və qazilərinə həsr olunmuş hekayələr və "Cəbrayıl əfsanəsi" adlı radio-roman yazmışdır.


== Yazıçı haqqında ədəbiyyatşünas alimlərin və həmkarlarının esselərindən parçalar ==
"…Və bu gün əgər aradan-bərədən ötüb-keçən həmən o müstəqilliyin 20 ilinin gerçəkçi hekayələrini (nələr oldu, ax, nələr oldu…) bilmək istərsə, Oxucuya, ilk tövsiyəm məhz Azad Qaradərəlinin hekayələri ola bilər. Yazıçı kənddən-kəsəkdən – şəhər keşməkeşlərinəcən, sovetin qürubundan müstəqillik sevdalarınacan bu illərdə yaşanmışları içində o qədər tövr-cövr, bişir-düşür etmiş ki, eləcə səriştəli qələmin ucuna düzməyi bəs eləyir…


Tehran Əlişanoğlu
== Nəsr kitabları ==
#Dumduru su (hekayələr). 1987
#Ulartı (hekayələr, radiopyeslər). 1999
#Dəhrə (hekayələr, nağıllar (uşaqlar üçün)). 2004
#Qar ağlığı (hekayələr). 2008
#Burda yer fırlanmırdı (hekayələr, roman). 2011
#“Burada kişi var?” (hekayələr) – 2013
#Şəhərcik (roman) - 2014
#Müharibə uşaqları (Silsilə hekayələr) - Alatoran nəşriyyatı, 2015
#Kuma-Manıç çökəkliyi (roman) - Xan nəşriyyatı, 2016
#Demokratiya ağıları - 2019<ref>[http://kulis.az/news/24874 Azad Qaradərəlinin yeni kitabı çap olundu]</ref>
#Morq çiçəkləri (roman), Bakı, Mücrü, 2020, 160 s.
#Qadağan zonası(hekayələr ), Bakı, Biz, 2020, 326 s.
#Süt gölü (öykü), İstanbul, Boyalıkuş, 2017, 120 s.
#Petrol tarlaları (roman), İstanbul, Boyalıkuş, 2019, 384 s.
#Ostatnia zapalka – opowiesc (Sonuncu kibrit çöpü, hekayələr; polyak dilində), Ridero, 2020, 80 str.
#Молочные реки - Рассказы (Süd gölü, hekayələr; rus dilində), Ridero, 2020, 112 str.


AMEA-nın müxbir üzvü


"…Mənim qarşımda Azərbaycan kəndinin yeni bir obrazı açıldı. Bu, təzə bir yazıçının kəşfi idi. O yeni bir kənd obrazı təqdim edirdi. Bu kəndin sahibi və əsas adamları qadınlar idi… Azad Qaradərəlidə həqiqi, böyük yazıçı səmimiyyəti var. O insanların, həyatın sərt üzünü də göstərməyi xoşlayır. Bununla o sələflərindən də seçilir. Azadın qadın obrazlarının əksəriyyəti sərt, amansız addımlar da ata bilən adamlardır."
== Elmi-publisistik kitabları ==
#Aşiqlər (elmi-tənqidi oçerk), Bakı, Əbilov, Zeynalov və oğulları, 1998, 64 s.
#Aşiqlər (elmi-tənqidi oçerk, yenidən işlənmiş), Bakı, Şirvannəşr, 2008, 128 s.
#Zəngəzur qazisi Bəhlul Behcət (elmi-tənqidi oçerk), Bakı, Şirvannəşr, 2009, 80 s.
#Yaxın, uzaq dostlara məktublar (ədəbi məktublar), Bakı, Nərgiz, 2010, 168 s.
#Renessans həsrəti (esselər, müsahibələr və internet statusları), Bakı, Qanun, 2015, 368 s.
#Qaçaq Fərzalı (bədii-tarixi oçerk), Bakı, Xan, 2016, 96 s.
#Renessans həsrəti – 2-ci kitab (esselər, müsahibələr, internet statusları), Bakı, Alatoran, 2018, 350 s.
#Yasaq ədəbiyyatın yaradıcısı ( Sabir Əhmədlinin 90 illiyinə, esselər, müsahibələr), Bakı, Alatoran, 70 s.


Rəhim Əliyev


Professor


"Azad Qaradərəli sərbəst düşünən yazıçıdır, yəni onun yazıya aldığı hadisələrdə, insan obrazlarında əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş, "planlaşdırılmış" bir niyyət hiss etmirsən. Deyim ki, müstəqilliyin yazıçıya bəxş elədiyi azadlıq və sərbəstlik duyğusunu öz əsərlərində sözün həqiqi mənasında yaşadan və bundan qədərincə faydalanan yazıçılardan biridir Qaradərəli."
== Filmoqrafiya ==
* “[http://www.youtube.com/watch?v=26R9AAI1pDs Aşiqlər]” kitabı əsasında çəkilmiş sənədli filmin ssenari müəllifi (C.Yusifzadə ilə birgə)


Vaqif Yusifli
* Azad Qaradərəlinin Türkiyənin ULUSAL kanalına müsahibəsi “[https://www.youtube.com/watch?v=8M233N-NSic&ab_channel=UlusalKanal]”

filologiya elmləri doktoru

"Dostum Azad çox illər əvvəl mənə bir hekayələr kitabını bağışlamışdı. Ailə üzvlərimizlə bərabər, biz o kitabdan hər axşam bir hekayə oxuyurduq. Sanki kitabın tez qurtarmasını istəmirdik."

Rahid Ulusel

fəlsəfə elmləri doktoru

"Azad Qaradərəlinin "Kuma-Manıç çökəkliyi" romanını bu kontekstdə belə bir oksimoronla ifadə etmək olar : Yaddaşa doğru, irəli!..

…Roman oxucuya mötərizələr içində nağılçı kimi təqdim olunan Xosrovun dilindən nəql olunur və roman boyu qarşımıza çıxan mötərizələrin içindəki müdaxilələr mətn təhkiyəsinin estetikasından xəbər verir. Bu yolla müəllif həm təğyiri-libas olub özünü mətnə nağılçı kimi daxil edir, həm də yazılanların sadəcə mətn kim oxunması gərəkdiyini nişan verir."

Qismət şair,

esseist.

== Nəsr kitabları ==
# Dumduru su (hekayələr), Bakı, Yazıçı,1987, 92 s.
# Ulartı (hekayələr, radiopyeslər), Bakı, Əbilov, Zeynalov və oğulları, 1999, 104 s.
# Dəhrə (hekayələr, nağıllar — uşaqlar üçün), Bakı, Nərgiz, 2004, 100 s.
# Qar ağlığı (hekayələr), Bakı, Şirvannəşr, 2008, 144 s.
# İrəvan qalası (iki hissəli tarixi faciə), Bakı, Şirvannəşr, 2009, 92 s.
# Burda yer fırlanmırdı (hekayələr, roman), Bakı, Qanun, 2011, 416 s.
# "Burada kişi var?" (hekayələr), Bakı, Zero, 2013, 180 s.
# Şəhərcik (roman), Bakı, Qanun, 2014, 328 s.
# Müharibə uşaqları (Silsilə hekayələr), Bakı, Alatoran, 2014, 76 s.
# Kuma-Manıç çökəkliyi (roman), Bakı, Xan, 2016, 336 s.
# Əllidən bir kəm (roman), Bakı, Alatoran, 2017, 266 s.
# Demokratiya ağıları — (silsilə hekayələr), Bakı, Alatoran, 2019, 156 s.<ref>{{Cite web |title=Azad Qaradərəlinin yeni kitabı çap olundu |url=http://kulis.az/news/24874 |access-date=2019-05-16 |archive-date=2020-09-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200922114923/https://kulis.az/news/24874 |url-status=live }}</ref>
# Morq çiçəkləri (roman), Bakı, Mücrü, 2020, 160 s.
# Qadağan zonası(hekayələr), Bakı, Biz, 2020, 326 s.
# Süt gölü (öykü), İstanbul, Boyalıkuş, 2017, 120 s.
# Petrol tarlaları (roman), İstanbul, Boyalıkuş, 2019, 384 s.
# Ostatnia zapalka – opowiesc (Sonuncu kibrit çöpü, hekayələr; polyak dilində), Ridero, 2020, 80 str.
# Молочные реки — Рассказы (Süd gölü, hekayələr; rus dilində), Ridero, 2020, 112 str.
# Ən böyük adam (roman) – Bakı, Mücrü, 2021, 136 s.
# Sevgilim Vətən (müharibə hekayələri) – Bakı, Mücrü, 248 s.

== Elmi-publisistik kitabları ==
# Aşiqlər (elmi-tənqidi oçerk), Bakı, Əbilov, Zeynalov və oğulları, 1998, 64 s.
# Aşiqlər (elmi-tənqidi oçerk, yenidən işlənmiş), Bakı, Şirvannəşr, 2008, 128 s.
# Zəngəzur qazisi Bəhlul Behcət (elmi-tənqidi oçerk), Bakı, Şirvannəşr, 2009, 80 s.
# Yaxın, uzaq dostlara məktublar (ədəbi məktublar), Bakı, Nərgiz, 2010, 168 s.
# Renessans həsrəti (esselər, müsahibələr və internet statusları), Bakı, Qanun, 2015, 368 s.
# Qaçaq Fərzalı (bədii-tarixi oçerk), Bakı, Xan, 2016, 96 s.
# Renessans həsrəti – 2-ci kitab (esselər, müsahibələr, internet statusları), Bakı, Alatoran, 2018, 350 s.
# Yasaq ədəbiyyatın yaradıcısı (Sabir Əhmədlinin 90 illiyinə, esselər, müsahibələr), Bakı, Alatoran, 70 s.

== Filmoqrafiya ==
* "[http://www.youtube.com/watch?v=26R9AAI1pDs Aşiqlər]" kitabı əsasında çəkilmiş sənədli filmin ssenari müəllifi (C. Yusifzadə ilə birgə)
* Azad Qaradərəlinin Türkiyənin ULUSAL kanalına müsahibəsi "[https://www.youtube.com/watch?v=8M233N-NSic&ab_channel=UlusalKanal]"


== Mənbə ==
== Mənbə ==
* '''Azad Qaradərəli hekayələr''' '''"Yazı" dərgisi, 18–19-cu sayı, 2016-cı il. https://azkurs.org/pars_docs/refs/23/22256/22256.pdf'''
* "Əbədi işığın nuruyla". [[Vidadi Xəlilov]]. Ömür yollarında. Bakı: Nərgiz, 2012. - səh. 227.
* '''Azad Qaradərəli "Erməni do''''''ktorun gündəliyi" (romandan parça) https://edebiyyat.az/proza/352-azad-qaradereli-ermen-doktorun-gundely-ve-qarabagn-qara-hekayetler-romandan-parca.html'''
* "Süt gölü" [[Azad Karadereli]]
https://www.researchgate.net/publication/327288875_2018_Oguz_Tansel_Halkbilim_Odul_Toreni_konusmasi_Oguz_Tansel'in_Mavi_Gelin_Masali
* "Süt gölü" Azad Karaderelihttps://www.researchgate.net/publication/327288875_2018_Oguz_Tansel_Halkbilim_Odul_Toreni_konusmasi_Oguz_Tansel'in_Mavi_Gelin_Masali


Amazon kitab rəfi https://www.amazon.com/Petrol-Tarlalar%C4%B1-Azad-Karadereli/dp/6056889238
Amazon kitab rəfi https://www.amazon.com/Petrol-Tarlalar%C4%B1-Azad-Karadereli/dp/6056889238

AZAD GARADERELİ OSTATNIA ZAPAŁKA, łumacz Hijran Aliyeva, Korektor Marek Kurek
AZAD GARADERELİ OSTATNIA ZAPAŁKA, łumacz Hijran Aliyeva, Korektor Marek Kurek
2020, ISBN 978-5-4498-5103-1, Książka powstała w inteligentnym systemie wydawniczym Ridero
2020, ISBN 978-5-4498-5103-1, Książka powstała w inteligentnym systemie wydawniczym Ridero
https://www.litres.ru/azad-garadereli/ostatnia-zapalka-opowiesc/chitat-onlayn/
https://www.litres.ru/azad-garadereli/ostatnia-zapalka-opowiesc/chitat-onlayn/



== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
{{Tehran Əlişanoğlu. Mənim tanıdığım Azad http://yarpaq.az/az/tehran-elisanolu-menim-tandm-azad/test
Tehran Əlişanoğlu. Mənim tanıdığım Azad http://yarpaq.az/az/tehran-elisanolu-menim-tandm-azad/test

Rəhim Əliyev. Yazıçılıq yolu http://yarpaq.az/az/rehim-eliyev-yaziciliq-yolu/


Celal İlhan Azad Karaderelinin öyküleri üzerine https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azad-karaderelinin-oykuleri-uzerine-celal-ilhan/3104 {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20210208035842/https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azad-karaderelinin-oykuleri-uzerine-celal-ilhan/3104 |date=2021-02-08 }}
Rəhim Əliyev. Yazıçılıq yolu http://yarpaq.az/az/rehim-eliyev-yaziciliq-yolu/


Rahid Ulusel Azadlığın Azadı https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=55994
Celal İlhan Azad Karaderelinin öyküleri üzerine https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azad-karaderelinin-oykuleri-uzerine-celal-ilhan/3104 }}


== Həmçinin bax ==
== Həmçinin bax ==

Səhifəsinin 03:00, 26 mart 2024 tarixinə olan son versiyası

Azad Qaradərəli
Vəliyev Azad Vəli oğlu
Doğum tarixi (70 yaş)
Doğum yeri Qaradərə, Zəngilan rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ→
Azərbaycan Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
İxtisası filoloq
Əsərlərinin dili Azərbaycan türkcəsi
Janrlar hekayə, roman, esse

Azad Qaradərəli — yazıçı, publisist, "Yazı" dərgisinin baş redaktoru.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azad Qaradərəli 1954-cü ildə Zəngilan rayonunun Qaradərə kəndində doğulub. APİ-nin filologiya fakültəsini bitirib. Bir müddət müəllim işləyib. 1993-cü ildə Zəngilanın ermənilər tərəfindən işğalından sonra ailəsilə birgə Bakıda yaşayır. 1996-cı ildən 2012-ci ilin iyun ayına qədər Azərbaycan Teleradio Verilişləri QSC-də — radioda çalışıb.

Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsində baş məsləhətçi vəzifəsində işləyib. Bakı Slavyan Universitetinin Yaradıcılıq fakültəsində dərs deyib.

İlk nəsr kitabı 1987-ci ildə çap olunub.

2011-ci ildə nəşrə başlayan "Yazı" ədəbiyyat dərgisinin baş redaktorudur.

Beş uşaq atasıdır. Dörd qızı, bir oğlu var.

Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yazıçının ilk hekayələrindən olan "Yaz günləri" 1976-cı ildə "Ədəbiyyat və incəsənət qəzetində nəşr olunub. Sonralar "Azərbaycan", "Ulduz" jurnallarında, müstəqillik dövründə isə "Yazı" dərgisində və başqa mətbu orqanlarda, habelə sosial şəbəkələrdə hekayələri, romanları və esseləri yayımlanıb.

Azad Qaradərəli ilk hekayələrindən bu yana insanın ən ağır durumda belə mənəvi gücünü itirməməsini, humanizmin, insani duyğuların aşınmaya məruz qalsa da, sonda dirçəlib ayaqda olmasını göstərməyə çalışmışdır.

Hekayələri rus, türk, polyak, ərəb və ingilis dillərinə çevrilərək Rusiya, Türkiyə, İran, Polşa, Misir və ABŞ-də saytlarda, jurnallarda, antologiyalarda yayımlanıb. "Süd gölü" hekayəsi əsasında Çexiyada qısametrajlı bədii film çəkilib.

Yazıçı Azadlıq radiosunun hekayə müsabiqəsinin (2011-ci il) qaliblərindən olmuş və Polşa haqqında hekayələr müsabiqəsində xüsusi diploma layiq görülmüşdür.

On iki roman müəllifi olan A. Qaradərəli bu janrın imkanlarından istifadə edərək, daha da irəli getmiş, insanlığın anti-bəşəri meyillərə yenilmədiyini, bəşəriyyətin nicatının bir sıra mənəvi bağlardan asılı olduğunu obrazların dili ilə əks etdirmişdir. Müəllif müharibə qoxulu yazılarında da insanlığı hərbin üstünə getməyə, qeyri-insani əməllərdən çəkinməyə çağırır.

Otuzdan çox kitab müəllifi olan A. Qaradərəlinin iki romanı ("Cülyettanın sol tərəfinə toxunmaq" və "Şüşə ev") "Yazı" dərgisinin müxtəlif saylarında çap olunsa da, kitablaşdırılmayıb.

Habelə müəllifin "Ucubuluq", "Erməni doktorun gündəliyi", "Cəbrayıl əfsanəsi" romanları da social şəbəklərdə, saytlarda parçalar şəklində oxuculara çatdırılsa da, kitab halında işıq üzü görməyib.

İki cildi çap olunan "Renessans həsrəti"nin (esselər, müsahibələr və ədəbi statuslar) 3-cü cildi də hələ kitab kimi çap olunmayıb.

Korono virus pandemiyası ilə əlaqəli də müəllif bir xeyli hekayə və "Morqda karantin" adlı roman qələmə almışdır. 44 günlük Vətən müharibəsinin şəhid və qazilərinə həsr olunmuş hekayələr və "Cəbrayıl əfsanəsi" adlı radio-roman yazmışdır.

Yazıçı haqqında ədəbiyyatşünas alimlərin və həmkarlarının esselərindən parçalar[redaktə | mənbəni redaktə et]

"…Və bu gün əgər aradan-bərədən ötüb-keçən həmən o müstəqilliyin 20 ilinin gerçəkçi hekayələrini (nələr oldu, ax, nələr oldu…) bilmək istərsə, Oxucuya, ilk tövsiyəm məhz Azad Qaradərəlinin hekayələri ola bilər. Yazıçı kənddən-kəsəkdən – şəhər keşməkeşlərinəcən, sovetin qürubundan müstəqillik sevdalarınacan bu illərdə yaşanmışları içində o qədər tövr-cövr, bişir-düşür etmiş ki, eləcə səriştəli qələmin ucuna düzməyi bəs eləyir…

Tehran Əlişanoğlu

AMEA-nın müxbir üzvü

"…Mənim qarşımda Azərbaycan kəndinin yeni bir obrazı açıldı. Bu, təzə bir yazıçının kəşfi idi. O yeni bir kənd obrazı təqdim edirdi. Bu kəndin sahibi və əsas adamları qadınlar idi… Azad Qaradərəlidə həqiqi, böyük yazıçı səmimiyyəti var. O insanların, həyatın sərt üzünü də göstərməyi xoşlayır. Bununla o sələflərindən də seçilir. Azadın qadın obrazlarının əksəriyyəti sərt, amansız addımlar da ata bilən adamlardır."

Rəhim Əliyev

Professor

"Azad Qaradərəli sərbəst düşünən yazıçıdır, yəni onun yazıya aldığı hadisələrdə, insan obrazlarında əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş, "planlaşdırılmış" bir niyyət hiss etmirsən. Deyim ki, müstəqilliyin yazıçıya bəxş elədiyi azadlıq və sərbəstlik duyğusunu öz əsərlərində sözün həqiqi mənasında yaşadan və bundan qədərincə faydalanan yazıçılardan biridir Qaradərəli."

Vaqif Yusifli

filologiya elmləri doktoru

"Dostum Azad çox illər əvvəl mənə bir hekayələr kitabını bağışlamışdı. Ailə üzvlərimizlə bərabər, biz o kitabdan hər axşam bir hekayə oxuyurduq. Sanki kitabın tez qurtarmasını istəmirdik."

Rahid Ulusel

fəlsəfə elmləri doktoru

"Azad Qaradərəlinin "Kuma-Manıç çökəkliyi" romanını bu kontekstdə belə bir oksimoronla ifadə etmək olar : Yaddaşa doğru, irəli!..

…Roman oxucuya mötərizələr içində nağılçı kimi təqdim olunan Xosrovun dilindən nəql olunur və roman boyu qarşımıza çıxan mötərizələrin içindəki müdaxilələr mətn təhkiyəsinin estetikasından xəbər verir. Bu yolla müəllif həm təğyiri-libas olub özünü mətnə nağılçı kimi daxil edir, həm də yazılanların sadəcə mətn kim oxunması gərəkdiyini nişan verir."

Qismət şair,

esseist.

Nəsr kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Dumduru su (hekayələr), Bakı, Yazıçı,1987, 92 s.
  2. Ulartı (hekayələr, radiopyeslər), Bakı, Əbilov, Zeynalov və oğulları, 1999, 104 s.
  3. Dəhrə (hekayələr, nağıllar — uşaqlar üçün), Bakı, Nərgiz, 2004, 100 s.
  4. Qar ağlığı (hekayələr), Bakı, Şirvannəşr, 2008, 144 s.
  5. İrəvan qalası (iki hissəli tarixi faciə), Bakı, Şirvannəşr, 2009, 92 s.
  6. Burda yer fırlanmırdı (hekayələr, roman), Bakı, Qanun, 2011, 416 s.
  7. "Burada kişi var?" (hekayələr), Bakı, Zero, 2013, 180 s.
  8. Şəhərcik (roman), Bakı, Qanun, 2014, 328 s.
  9. Müharibə uşaqları (Silsilə hekayələr), Bakı, Alatoran, 2014, 76 s.
  10. Kuma-Manıç çökəkliyi (roman), Bakı, Xan, 2016, 336 s.
  11. Əllidən bir kəm (roman), Bakı, Alatoran, 2017, 266 s.
  12. Demokratiya ağıları — (silsilə hekayələr), Bakı, Alatoran, 2019, 156 s.[1]
  13. Morq çiçəkləri (roman), Bakı, Mücrü, 2020, 160 s.
  14. Qadağan zonası(hekayələr), Bakı, Biz, 2020, 326 s.
  15. Süt gölü (öykü), İstanbul, Boyalıkuş, 2017, 120 s.
  16. Petrol tarlaları (roman), İstanbul, Boyalıkuş, 2019, 384 s.
  17. Ostatnia zapalka – opowiesc (Sonuncu kibrit çöpü, hekayələr; polyak dilində), Ridero, 2020, 80 str.
  18. Молочные реки — Рассказы (Süd gölü, hekayələr; rus dilində), Ridero, 2020, 112 str.
  19. Ən böyük adam (roman) – Bakı, Mücrü, 2021, 136 s.
  20. Sevgilim Vətən (müharibə hekayələri) – Bakı, Mücrü, 248 s.

Elmi-publisistik kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Aşiqlər (elmi-tənqidi oçerk), Bakı, Əbilov, Zeynalov və oğulları, 1998, 64 s.
  2. Aşiqlər (elmi-tənqidi oçerk, yenidən işlənmiş), Bakı, Şirvannəşr, 2008, 128 s.
  3. Zəngəzur qazisi Bəhlul Behcət (elmi-tənqidi oçerk), Bakı, Şirvannəşr, 2009, 80 s.
  4. Yaxın, uzaq dostlara məktublar (ədəbi məktublar), Bakı, Nərgiz, 2010, 168 s.
  5. Renessans həsrəti (esselər, müsahibələr və internet statusları), Bakı, Qanun, 2015, 368 s.
  6. Qaçaq Fərzalı (bədii-tarixi oçerk), Bakı, Xan, 2016, 96 s.
  7. Renessans həsrəti – 2-ci kitab (esselər, müsahibələr, internet statusları), Bakı, Alatoran, 2018, 350 s.
  8. Yasaq ədəbiyyatın yaradıcısı (Sabir Əhmədlinin 90 illiyinə, esselər, müsahibələr), Bakı, Alatoran, 70 s.

Filmoqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Aşiqlər" kitabı əsasında çəkilmiş sənədli filmin ssenari müəllifi (C. Yusifzadə ilə birgə)
  • Azad Qaradərəlinin Türkiyənin ULUSAL kanalına müsahibəsi "[1]"

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Amazon kitab rəfi https://www.amazon.com/Petrol-Tarlalar%C4%B1-Azad-Karadereli/dp/6056889238

AZAD GARADERELİ OSTATNIA ZAPAŁKA, łumacz Hijran Aliyeva, Korektor Marek Kurek 2020, ISBN 978-5-4498-5103-1, Książka powstała w inteligentnym systemie wydawniczym Ridero https://www.litres.ru/azad-garadereli/ostatnia-zapalka-opowiesc/chitat-onlayn/

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tehran Əlişanoğlu. Mənim tanıdığım Azad http://yarpaq.az/az/tehran-elisanolu-menim-tandm-azad/test

Rəhim Əliyev. Yazıçılıq yolu http://yarpaq.az/az/rehim-eliyev-yaziciliq-yolu/

Celal İlhan Azad Karaderelinin öyküleri üzerine https://gercekedebiyat.com/haber-detay/azad-karaderelinin-oykuleri-uzerine-celal-ilhan/3104 Arxivləşdirilib 2021-02-08 at the Wayback Machine

Rahid Ulusel Azadlığın Azadı https://www.avanqard.net/index.php?action=static_detail&static_id=55994

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Azad Qaradərəlinin yeni kitabı çap olundu". 2020-09-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-16.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Azad_Qaradərəli&oldid=7543701"