Cənnət və Cəhənnəm çuxurları: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.1
3 mənbə arxivləşdirildi və 0 keçid ölü olaraq işarələndi.) #IABot (v2.0.9.5
 
Sətir 29: Sətir 29:
}}
}}


'''Cənnət və Cəhənnəm çuxurları''' ({{Dil-tr|'''Cennet ve Cehennem Çökükleri''' və ya '''Cennet ve Cehennem Obruklar'''}}) — [[Mersin ili]]nin Narlıkuyu kəndi yaxınlığında [[karst]] prosesi nəticəsində meydana gələn [[mağara]]ların tavalarının çökməsi nəticəsəində formalaşan çuxurlar.<ref>{{Cite web |title=Cennet Cehennem Mağarası |url=http://www.mersin.web.tr/silifke1.htm |access-date=2015-04-11 |archive-date=2015-01-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150104014239/http://www.mersin.web.tr/silifke1.htm |url-status=live }}</ref>
'''Cənnət və Cəhənnəm çuxurları''' ({{Dil-tr|'''Cennet ve Cehennem Çökükleri''' və ya '''Cennet ve Cehennem Obruklar'''}}) — [[Mersin ili]]nin Narlıkuyu kəndi yaxınlığında [[karst]] prosesi nəticəsində meydana gələn [[mağara]]ların tavalarının çökməsi nəticəsəində formalaşan çuxurlar.<ref>{{Cite web |title=Cennet Cehennem Mağarası |url=http://www.mersin.web.tr/silifke1.htm |access-date=2015-04-11 |archive-date=2015-01-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150104014239/http://www.mersin.web.tr/silifke1.htm |url-status=live |arxivləşdirmə tarixi=2015-01-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150104014239/http://www.mersin.web.tr/silifke1.htm |deadurl=live }}</ref>
== Ümumi məlumat ==
== Ümumi məlumat ==
Mersinin [[Aralıq dənizi]] sahillərinə yaxın hissəsində, Narlıkuyu kəndinin 3&nbsp;km-də, əhəng daşı süxurlarından təşkil olunmuş bir [[yayla]] da meydana gələn çüxurlar mənşə baxımdan karst mağaraları hesab olunur. Bir-birindən 80 metr məsafədə yerləşən çuxurların divarları çox dikdir. Vaxtilə tavan çökmüş və hal-hazırdada ərazidə çökmüş tavanın qalıqları qalmaqdadır. Hər iki çuxurun ağız hissəsi [[ellipsis]] formasındadır. Mağaralar tarixi, mifoloji və turizm baxımdan əhəmiyyətlidirlər.
Mersinin [[Aralıq dənizi]] sahillərinə yaxın hissəsində, Narlıkuyu kəndinin 3&nbsp;km-də, əhəng daşı süxurlarından təşkil olunmuş bir [[yayla]] da meydana gələn çüxurlar mənşə baxımdan karst mağaraları hesab olunur. Bir-birindən 80 metr məsafədə yerləşən çuxurların divarları çox dikdir. Vaxtilə tavan çökmüş və hal-hazırdada ərazidə çökmüş tavanın qalıqları qalmaqdadır. Hər iki çuxurun ağız hissəsi [[ellipsis]] formasındadır. Mağaralar tarixi, mifoloji və turizm baxımdan əhəmiyyətlidirlər.
== Cənnət çuxuru ==
== Cənnət çuxuru ==
Ölçüləri 250 m və 110 m olan bu çuxurun dərinliyi 70 metrdir. Çüxurun cənub ucunda uzunluğu 200 m, maksimium dərinliyi 135 metr olan mağara girişi mövcuddur. Girişdə V əsrə aid olunan kiçik Məryəm Ana kilsəsi mövcuddur.<ref>{{Cite web |title=Meryem Ana Kilisesi |url=http://www.tatilyerlerimiz.com/cennet-cehennem-magaralari.html |access-date=2015-04-11 |archive-date=2015-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150109041019/http://www.tatilyerlerimiz.com/cennet-cehennem-magaralari.html |url-status=dead }}</ref> Buradan mağara daxilinə axan kiçik axar su ehtimal olunur ki, Aralıq dənizinə qədər gedib çatır. Çuxurun dərin hissəsi bitki örtüyü ilə zəngindir və çox rütubətlidir. [[Strabon]]un yazdığına görə burda ən yaxşı [[zəfəran]] yetişdirilərdi. Buraya enən 452 pilləkən mövcuddur.<ref>{{Cite web |title=Mersin Silifke Cennet ve Cehennem Mağaraları |url=http://fotopanorama360.com/silifke-mersin-cennet-ve-cehennem-magaralari/ |access-date=2015-04-11 |archive-date=2021-10-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211018112654/https://fotopanorama360.com/silifke-mersin-cennet-ve-cehennem-magaralari/ |url-status=live }}</ref>
Ölçüləri 250 m və 110 m olan bu çuxurun dərinliyi 70 metrdir. Çüxurun cənub ucunda uzunluğu 200 m, maksimium dərinliyi 135 metr olan mağara girişi mövcuddur. Girişdə V əsrə aid olunan kiçik Məryəm Ana kilsəsi mövcuddur.<ref>{{Cite web |title=Meryem Ana Kilisesi |url=http://www.tatilyerlerimiz.com/cennet-cehennem-magaralari.html |access-date=2015-04-11 |archive-date=2015-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150109041019/http://www.tatilyerlerimiz.com/cennet-cehennem-magaralari.html |url-status=dead |arxivləşdirmə tarixi=2015-01-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150109041019/http://www.tatilyerlerimiz.com/cennet-cehennem-magaralari.html |deadurl= }}</ref> Buradan mağara daxilinə axan kiçik axar su ehtimal olunur ki, Aralıq dənizinə qədər gedib çatır. Çuxurun dərin hissəsi bitki örtüyü ilə zəngindir və çox rütubətlidir. [[Strabon]]un yazdığına görə burda ən yaxşı [[zəfəran]] yetişdirilərdi. Buraya enən 452 pilləkən mövcuddur.<ref>{{Cite web |title=Mersin Silifke Cennet ve Cehennem Mağaraları |url=http://fotopanorama360.com/silifke-mersin-cennet-ve-cehennem-magaralari/ |access-date=2015-04-11 |archive-date=2021-10-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211018112654/https://fotopanorama360.com/silifke-mersin-cennet-ve-cehennem-magaralari/ |url-status=live |arxivləşdirmə tarixi=2021-10-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20211018112654/https://fotopanorama360.com/silifke-mersin-cennet-ve-cehennem-magaralari/ |deadurl= }}</ref>
== Cəhənnəm çuxuru ==
== Cəhənnəm çuxuru ==
Eyni mənşəyə malik olan Cəhənnəm çuxurunun ölçüləri nisbətən kiçikdir. 50 və 75 metr ölçülərə malik olan bu çuxurun dərinliyi 128 metrdir. Divarlarının çox dik olması aşağıya enməyi mümkünsüz edir.
Eyni mənşəyə malik olan Cəhənnəm çuxurunun ölçüləri nisbətən kiçikdir. 50 və 75 metr ölçülərə malik olan bu çuxurun dərinliyi 128 metrdir. Divarlarının çox dik olması aşağıya enməyi mümkünsüz edir.

Səhifəsinin 19:28, 14 may 2024 tarixinə olan son versiyası

Cənnət və Cəhənnəm çuxurları
türk. Cennet ve Cehennem Çökükleri
Çuxurların havadan görünüşü
Çuxurların havadan görünüşü
Ümumi məlumatlar
Dərinliyi 128-75 m
Tipi karst
Ətraf süxurları əhəng daşı
Giriş sayı 2
Yerləşməsi
36°27′07″ şm. e. 34°06′18″ ş. u.
Ölkə  Türkiyə
Vilayət
Rayon
  • Narlıkuyu
Cənnət və Cəhənnəm çuxurları xəritədə
Cənnət və Cəhənnəm çuxurları
Cənnət və Cəhənnəm çuxurları
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Cənnət və Cəhənnəm çuxurları (türk. Cennet ve Cehennem Çökükleri və ya Cennet ve Cehennem Obruklar) — Mersin ilinin Narlıkuyu kəndi yaxınlığında karst prosesi nəticəsində meydana gələn mağaraların tavalarının çökməsi nəticəsəində formalaşan çuxurlar.[1]

Ümumi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mersinin Aralıq dənizi sahillərinə yaxın hissəsində, Narlıkuyu kəndinin 3 km-də, əhəng daşı süxurlarından təşkil olunmuş bir yayla da meydana gələn çüxurlar mənşə baxımdan karst mağaraları hesab olunur. Bir-birindən 80 metr məsafədə yerləşən çuxurların divarları çox dikdir. Vaxtilə tavan çökmüş və hal-hazırdada ərazidə çökmüş tavanın qalıqları qalmaqdadır. Hər iki çuxurun ağız hissəsi ellipsis formasındadır. Mağaralar tarixi, mifoloji və turizm baxımdan əhəmiyyətlidirlər.

Cənnət çuxuru[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ölçüləri 250 m və 110 m olan bu çuxurun dərinliyi 70 metrdir. Çüxurun cənub ucunda uzunluğu 200 m, maksimium dərinliyi 135 metr olan mağara girişi mövcuddur. Girişdə V əsrə aid olunan kiçik Məryəm Ana kilsəsi mövcuddur.[2] Buradan mağara daxilinə axan kiçik axar su ehtimal olunur ki, Aralıq dənizinə qədər gedib çatır. Çuxurun dərin hissəsi bitki örtüyü ilə zəngindir və çox rütubətlidir. Strabonun yazdığına görə burda ən yaxşı zəfəran yetişdirilərdi. Buraya enən 452 pilləkən mövcuddur.[3]

Cəhənnəm çuxuru[redaktə | mənbəni redaktə et]

Eyni mənşəyə malik olan Cəhənnəm çuxurunun ölçüləri nisbətən kiçikdir. 50 və 75 metr ölçülərə malik olan bu çuxurun dərinliyi 128 metrdir. Divarlarının çox dik olması aşağıya enməyi mümkünsüz edir.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mağaralar ilk dəfə Strabon tərəfindən mifoloji və geoloji bir ərazi kimi anladırmış. Mağarada olan kilsənin 4 sətirlik daş kitabəsində yazılanlara görə kilsə Paulus adında dindar tərəfindən inşa olunub. Kilsənin içi İsanın və həvarilərin freskaları ilə bəzədilmişdi.

Zevsin məbədi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mağaranın kənarında, cənubda Zevsin şərəfinə ucaldılmış məbədin qalıqları qalmaqdadır. E.ə. III əsrdə tikilmiş bu tikili dorik order üslubundadır.

Mifologiyada[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qədim yunan mifologiyasına görə nəhəng Tifona Zevs galib gələrək ilk öncə onu bu mağarada əsr saxlamış, sonra isə əbədi olaraq Etna dağı altına göndərəmişdi. Tifon GeyaTartarın oğlu idi və qurşaqdan yuxarı insan, aşağısı isə müxtəlif ilanlardan təşkil olunmuşdur.

Şəkillər[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Cennet Cehennem Mağarası". 2015-01-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
  2. "Meryem Ana Kilisesi". 2015-01-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
  3. "Mersin Silifke Cennet ve Cehennem Mağaraları". 2021-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)