Ensizyarpaq lavanda: Redaktələr arasındakı fərq
k Bot: Migrating 26 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q42081 (translate me) |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 36: | Sətir 36: | ||
Sünbüllü lavandanın vətəni [[Aralıq dənizi]]nin [[Fransa]] və [[İspaniya]] sahilləri hesab edilir. [[Avropa]], [[Şimali Afrika]], [[Şimali Amerika]]nın hər yerinə uyğunlaşdırılıb. |
Sünbüllü lavandanın vətəni [[Aralıq dənizi]]nin [[Fransa]] və [[İspaniya]] sahilləri hesab edilir. [[Avropa]], [[Şimali Afrika]], [[Şimali Amerika]]nın hər yerinə uyğunlaşdırılıb. |
||
== Təbii yayılması: == |
|||
Vətəni Aralıq dənizinin Fransa və İspan sahilləridir. Şimali Afrikada və Şimali Amerikada, Rusiyada, Qafqazın Qara dəniz sahilində bitir. |
|||
== Botaniki təsviri: == |
|||
Hündürlüyü 30-60 (100) sm, kəskin qoxulu, həmişəyaşıl, bozumtul tükcüklü yarımkoldur. Aşağı oduncaqlaşmış budaqları çox şaxələnmiş, yuxarı qalxan, çoxsaylı cavan zoğludur; çiçəkli zoğları dörd hissəli, uzun, yuxarı buğumaralıdır. Yarpaqları üzbəüz, oturaq, uzunsov-xətvari, burulmuş kənarlı, uzunluğu 2-6 sm, yaşıl və ya boz-yaşıl tükcüklüdür. Çiçəkləri sünbülvari çiçək qrupları əmələ gətirən yalançı çiçək köbələrinə yığılmışdır. Çiçək tacı ikidodaqlı, uzunluğu təxminən 1 sm, əsasən mavi-bənövşəyi, tükcük¬lü¬dür. Meyvəsi qalın kasacığa daxil olan dörd qoza¬dan ibarətdir. |
|||
== Еkоlоgiyаsı: == |
|||
Ensizyarpaq lavanda quru daşlı yerlərdə bitir |
|||
== Аzərbаycаndа yаyılmаsı: == |
|||
Qafqazda təbii halda yayılmışdır. |
|||
== İstifаdəsi: == |
|||
Yaşıllaşdırmada bordyurların salınması üçün istifadə edilir. Bitkinin bütün hissələrində efir yağı, çiçəklərində aşılayıcı maddələr, qatranlar, ursol turşusu, kumarin, qerniarin vardır. |
|||
Torpaq eroziyasının qarşısının alınmasında böyük əhə¬mi¬y¬¬yə¬ti vardır. Çiçəkləri beyində qan dövranını yaxşılaşdıran, sidikqovucu, qıc olmağa qarşı və sakitləşdirici təsirə malikdir. Efir yağı parfümeriya-kosmetika əşya¬la¬rı¬nın istehsalında, kulinariyada ədviy¬yat kimi istifadə edilir. Xalq təbabətin¬də yağının spirt məhlulları baş ağrısı, əsəb xəstəliyi, revmatizm, ürək-damar, oynaq, dəri xəstəlikləri, zədələnmə və iflicdə istifadə edilir. |
|||
== Mənbə == |
== Mənbə == |
||
{{İstinad siyahısı}} |
|||
http://dendrologiya.az/?page_id=112 |
|||
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. T.S.Məmmədov |
|||
== Məlumat mənbələri == |
|||
* [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh. |
|||
== İstinad == |
|||
* Флора Азербайджана. т.5. 1954; Флора Kaвkaзa. т.5. 1954; |
|||
* Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961; |
|||
* Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008; |
|||
* [[Tofiq Məmmədov (botanik)|Tofiq Məmmədov]], Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh |
|||
<references/> |
|||
{{İkiləpəli-qaralama}} |
|||
[[Kateqoriya:Qırmızı kitab siyahısında az qayğı tələb edən növlər]] |
|||
[[Kateqoriya:Azərbaycanın dərman bitkiləri]] |
|||
[[Kateqoriya:Podokarp]] |
|||
[[Kateqoriya:Dekorativ ağaclar]] |
|||
[[Kateqoriya:Avstraliya ağacları]] |
|||
[[Kateqoriya: Azərbaycan florası]] |
|||
[[Kateqoriya: Dendrologiya]] |
16:30, 22 dekabr 2017 tarixindəki versiya
Ensizyarpaq lavanda | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: ???: Ensizyarpaq lavanda |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
|
Sünbüllü lavanda (lat. Lavandula spica)[1] - dalamazkimilər fəsiləsinin lavanda cinsinə aid bitki növü.[2]
Sünbüllü lavandanın vətəni Aralıq dənizinin Fransa və İspaniya sahilləri hesab edilir. Avropa, Şimali Afrika, Şimali Amerikanın hər yerinə uyğunlaşdırılıb.
Təbii yayılması:
Vətəni Aralıq dənizinin Fransa və İspan sahilləridir. Şimali Afrikada və Şimali Amerikada, Rusiyada, Qafqazın Qara dəniz sahilində bitir.
Botaniki təsviri:
Hündürlüyü 30-60 (100) sm, kəskin qoxulu, həmişəyaşıl, bozumtul tükcüklü yarımkoldur. Aşağı oduncaqlaşmış budaqları çox şaxələnmiş, yuxarı qalxan, çoxsaylı cavan zoğludur; çiçəkli zoğları dörd hissəli, uzun, yuxarı buğumaralıdır. Yarpaqları üzbəüz, oturaq, uzunsov-xətvari, burulmuş kənarlı, uzunluğu 2-6 sm, yaşıl və ya boz-yaşıl tükcüklüdür. Çiçəkləri sünbülvari çiçək qrupları əmələ gətirən yalançı çiçək köbələrinə yığılmışdır. Çiçək tacı ikidodaqlı, uzunluğu təxminən 1 sm, əsasən mavi-bənövşəyi, tükcük¬lü¬dür. Meyvəsi qalın kasacığa daxil olan dörd qoza¬dan ibarətdir.
Еkоlоgiyаsı:
Ensizyarpaq lavanda quru daşlı yerlərdə bitir
Аzərbаycаndа yаyılmаsı:
Qafqazda təbii halda yayılmışdır.
İstifаdəsi:
Yaşıllaşdırmada bordyurların salınması üçün istifadə edilir. Bitkinin bütün hissələrində efir yağı, çiçəklərində aşılayıcı maddələr, qatranlar, ursol turşusu, kumarin, qerniarin vardır. Torpaq eroziyasının qarşısının alınmasında böyük əhə¬mi¬y¬¬yə¬ti vardır. Çiçəkləri beyində qan dövranını yaxşılaşdıran, sidikqovucu, qıc olmağa qarşı və sakitləşdirici təsirə malikdir. Efir yağı parfümeriya-kosmetika əşya¬la¬rı¬nın istehsalında, kulinariyada ədviy¬yat kimi istifadə edilir. Xalq təbabətin¬də yağının spirt məhlulları baş ağrısı, əsəb xəstəliyi, revmatizm, ürək-damar, oynaq, dəri xəstəlikləri, zədələnmə və iflicdə istifadə edilir.
Mənbə
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
http://dendrologiya.az/?page_id=112 Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. T.S.Məmmədov
Məlumat mənbələri
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.
İstinad
- Флора Азербайджана. т.5. 1954; Флора Kaвkaзa. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh