Hündür ardıc

Hündür ardıc
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Gymnosperms Şöbə: Pinophyta Sinif: İynəyarpaqlılar Yarımsinif: Cupressidae Dəstə: Cupressales Fəsilə: Sərvkimilər Yarımfəsilə: Sərvlər Cins: Ardıc ???: Hündür ardıc
Beynəlxalq elmi adı
Juniperus excelsa M.Bieb., 1798
Şəkil axtarışı ITIS   822543 NCBI   758917 EOL   1061672

Hündür ardıc — Qara dəniz sahillərində, Krasnodar vilayətində, Krım da, Balkan da və Kiçik Asiya da yayılmışdır. Dəniz səviyyəsindən 360-400 m-ə qədər hündürlükdə dağ yamaclarında bitir. Toxumla çoxalır, palıdla, ardıcların digər növləri ilə birlikdə meşə qruplaşmalrında bitir. Toxumvermə bir ildən sonra müşahidə edilir. 600 ilə qədər yaşayır. 1941-1943-cü illərin hərbi hərəkatları, ardıc meşələrinin sistemsiz qırılması əkinlərə böyük ziyan vurmuşdur. Bundan əlavə 1951-1957-ci illərin quraqlıqları, zərərverici və xəstəliklərin kütləvi yayılması meşələrin vəziyyətinə mənfi təsir göstərmişdir. Hazırda Şimal-Qərbi Qafqazın hündür ardıc meşələrinin vəziyyəti acınacaqlıdır. Ağacların ayrıca və qruplarla əkilməsinin azalması müşahidə edilir. Əhəngdaşlı torpaqlarda yerləşən ardıc meşələri çox zəifdir. Bütün ardıc meşələri I qrupa aiddir. Növün yüksək dekorativ, qiymətli texniki dərman və landşaft bitkisi kimi tamamilə mühafizəsi vacibdir. Hündür ardıc meşələrində qoruqların yaradılması, onların ərazisində tikinti, yolların salınması, dağ-mədən işlərinin aparılması qadağan olunmalıdır. Pozulmuş sistemlərin bərpası üçün xüsusi meşə təsərrüfatı tədbirləri aparmaq lazımdır. Bu növə Bakı şəhərindəki park və bağlarda rast gəlinir.

Məlumat mənbələri:

Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Кitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.

İstinadlar

1. “Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh.

Mənbə

• Tofiq Məmmədov, Elşad Qurbanov, Tariyel Talıbov.