Dyuk de Rişelye abidəsi
 | Bu səhifədə iş davam etməkdədir. Müdaxilə etməyə tələsməyin!
|
| Dyuk de Rişelye abidəsi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə | |
| Material | tunc |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Dyuk de Rişölye abidəsi Odessada dyuk (hersoq) de Rişölye abidəsi (həmçinin tunc hersoq kimi də tanınır)- 1828-ci ildə açılmış hersoq de Rişölye Armand Emmanuel du Plessisə (fr. Armand Emmanuel Sophie Septemanie de Vignerot du Plessis, 5eme duc de Richelieu) həsr olunmuş tam boylu tunc abidə. Odessada ucaldılan ilk abidədir[1].
Erkən tarixi
De Rişölye İzmail mühasirəsində iştirak etdikdən beş il sonra uzun müddətə Rusiyada məskunlaşıb. 1803-cü ildə Rişölye mer, 1805-1814-cü illərdə isə Odessanın general-qubernatoru olub. Odessalılar onu "bizim Dyuk" adlandırırdılar və baxmayaraq ki, Odessanın artıq 8 yaşı var idi onu şəhərin qurucusu hesab edirdilər. Yeni merin səyləri ilə şəhər böyük ticarət limanına çevrildi.
Burbonlar yenidən taxt-taca sahib olduqdan sonra Dyuk Fransaya gedir və burada XVIII Lüdovik hökumətinin baş nazir olur. O, 1822-ci il mayın 16-da 55 yaşında Parisdə beyin qansızmasından vəfat edib.
Yaranma tarixi
Rişölyenin ölümü ilə bağlı Parisdən kədərli xəbər alan qraf Lanjeron əhaliyə müraciət edərək abidənin tikintisi üçün vəsait toplamağa başlamağı bildirir. 1823-cü ilin mayında Novorossiyskin general-qubernatoru vəzifəsinin icrasına başlayan qraf Mixail Vorontsov abidəni ucaltmağı məşhur heykəltəraş İ.P. Martosa sifariş edir[2]. O, bu görkəmli rus sənətkarının yaradıcılığının son nümunələrindən biri oldu.
Abidə, əkinçilik, ticarət və ədaləti simvolizə edən üç bürünc qorelyef və Roma toqasında və əlində lülə kağıztutan Rişölyenin tunc heykəlidir.
30 iyun 1827-ci ildə təməli qoyulub. Heykəl və qorelyeflər Sankt-Peterburqda tökmə ustası V.P.Ekimov tərəfindən bürüncdən tökülüb. Postament görkəmli Sankt-Peterburq memarı A.İ. Melnikovun və memar F.K. Boffonundur. Klassizm üslubunda olan abidə A.E.Rişölyenin pedestal üzərinə qoyulmuş tunc heykəlidir. Heykəlin ölçüsü təbiidən bir qədər böyükdür.
Xerson torpaq sahibi Skarjinskinin hədiyyə etdiyi Cənub Buq çayının sahilindən (Voznesensk yaxınlığında) çəhrayı cilalanmış qranitdən hazırlanmış karnizli kvadrat postament usta P. Djenari tərəfindən tamamlanır.
Postamentin əsası dörd qranit pilləli yerli əhəngdaşı ilə kəsilmiş piramida formasında stilobatdır.
Plitələr və hündür relyeflər postamentin yanlarına düzbucaqlı taxçalarda quraşdırılmışdır. Ön tərəfdə zərli latun lövhə var və üzərində yazısı var:
Qalereya
-
Dyukun abidəsi -
Lövhə -
Əkinçilik -
Ticarət -
Ədalət
