Teodor Aman

Vikipediya saytından
Səidə Əsgərsoy (müzakirə | töhfələr) tərəfindən edilmiş 08:09, 17 fevral 2023 tarixli redaktə
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Teodor Aman
rum. Theodor Aman
Doğum adı Theodor Aman
Doğum tarixi 20 mart 1831(1831-03-20)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 19 avqust 1891(1891-08-19)[3][1][…] (60 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Mərkəzi Kişinyov qəbiristanlığı[d]
Fəaliyyəti rəssam, fotoqraf, heykəltaraş, rəssam-qravüraçı[d]
Janr tarix rəssamlığı
Stillər neoklassisizm, romantizm, akademizm, realizm
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Teodor Aman— Teodor Aman (20 mart 1831 - 19 avqust 1891) rumin rəssamı, çap ustası və sənət professoru idi. Əsasən janr və tarixi səhnələr yaradıb.[7]


Bioqrafiyası

Atası Craiovadan olan süvari komandiri idi. O, ailəsinin vəbadan qaçmaq üçün qaçdığı Kampulunqada anadan olub. İncəsənətə erkən meyl göstərmiş, ilk dərslərini Konstantin Lekki [8] və Karol I Milli Kollecində Karol Uollenşteyn de Vella ilə almışdı. 1850-ci ildə Parisə getdi və burada bir müddət Mişel Martin Drollinqlə birlikdə oxudu. Drolling ölümündən sonra, François-Eduard Picot ilə Rumıniya inqilabi dairələrinin bir hissəsi oldu. 1853-cü ildə Parisdəki salonda ilk dəfə avtoportretini nümayiş etdirdi. Parisdə olarkən o, digər həmfikir rəssamlar və Nikolae Balçesku, yazıçılar Dimitri Bolintineanu və Sezar Bolliak kimi rumin inqilabçıları ilə dostluq edirdi. Bu mühitdə inqilabi fikirlərin təsiri ilə Bolintineanunun əsərlərindən ilhamlanıb.[8] Güclü vətənpərvərlik hisslərinin nəticəsi olaraq o, İoan Mayoresku, Yevgeniu Karada və başqa inqilabçılarla birlikdə 1848-ci il Rumıniya inqilabında iştirak etmişdir. Bundan sonra o, Sultana bəzi tablolarını satmaq üçün İstanbula getmiş, Krım müharibəsi zamanı Sevastopolda olmuş, Rumıniyanın millətçi arzuları ilə bağlı mövzularda tarixi rəsmlər çəkmişdir. 1855-ci ildə Alma döyüşünü təsvir edən ən məşhur əsərlərindən birini Ümumdünya Sərgisində nümayiş etdirmişdi.[9] 1857-ci ildə Rumıniyaya qayıdıb, Buxarestdə məskunlaşdı və burada öz məktəbini, Buxarest Milli İncəsənət Universitetini qurdu. Evə qayıtdıqdan sonra şahzadə Barbu Dmitri Stirbey tərəfindən cəngavər oldu və təhsilini Parisdə davam etdirmək üçün təqaüd aldı, burada Barbizon məktəbinin təsiri altına düşdü. Romada qısa müddət qaldıqdan sonra Buxarestə qayıtdı. 1864-cü ildə o, Qeorqe Tataresku ilə birlikdə Rumıniya hökmdarı Aleksandra İoan Kuzanı "Milli İncəsənət Məktəbi"ni (indiki Buxarest Milli İncəsənət Universiteti kimi tanınır) yaratmağa razı saldı. Aman onun ilk direktoru təyin edildi və ölümünə qədər bu vəzifəni tutdu.

Bellu qəbiristanlığında məzar

Teodor Aman ölümünə qədər məktəbin direktoru olaraq qaldı. 1889 və 1890-cı illərdə əsərlərini Neues Muzeyindəki sərgilərdə nümayiş etdirdi. Karyerasının bu nöqtəsində o, natürmort və kiçik portretlər çəkməyə diqqət yetirməyə qərar verdi.[7] As a result of his strong patriotic sentiments, he participated in the Romanian Revolution of 1848 along with Ioan Maiorescu, Eugeniu Carada, and other revolutionaries.[7]

Seçilmiş rəsmləri

İstinadlar

  1. 1 2 Theodor Aman // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  2. Bibliothèque nationale de France Theodor Aman // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. Theodor Aman // Benezit Dictionary of Artists (ing.). OUP, 2006. ISBN 978-0-19-977378-7
  4. Аман Теодор // Аман Теодор (rus.). / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 1 2 Erməni Sovet Ensiklopediyası (erm.). / red. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  6. Аман Теодор // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  7. 1 2 3 Firuta, Corina. Theodor Aman. Romania: Monitorul Oficial. 2009. 33. ISBN 978-973-96752-4-6.
  8. 1 2 "Pictorul care a copilărit în curtea bisericii" (The Painter who Grew Up in the Churchyard) from Ziarul Lumina, 6 January 2010 , Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; "Z" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
  9. Brief biography Arxivləşdirilib 2015-04-02 at the Wayback Machine @ Welcome to Romania.