Boz albalı

Boz albalı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Gavalıkimilər Triba: Amygdaleae Cins: Gavalı Növ: Boz albalı
Beynəlxalq elmi adı
Prunus incana Batsch, 1801
Şəkil axtarışı EOL   301170

Boz albalı (lat. Prunus incana) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Boz albalı əsasən Qafqazda və Kiçik Asiyada yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Boyu 1,5-2 m olan şaxəli koldur. Yarpaqları ensiz, xırda, xətvarı-lansetvari, yumurtaşəkilli olmaqla kənarı dişli, üstü və altı çılpaq, saplaqları qısa ağ tüklərlə örtülü, adatən kənarı eşilib qatlanmış olur, uzun zoğlarda yerləşir. dür. Çəhrayı-qırmızı çiçəklərinin diametri 1,5 sm, qısa saplaqlı və ya saplaqsızdır, 4-5 ədədi birlikdə çətir çiçək salxımında toplanır. Çiçəkləmə müddəti 5-16 gündür. Ləçəkləri çəhrayı, tərs ovalşəkillidir. Mayda çiçəkləyir, meyvələri iyun-iyulda, bəzən də avqustda yetişir. Meyvələri tüklüdür, çəyirdəyi yumurtavari kürəvidir, uzunluğu 6 mm-ə yaxındır, rəngi tünd qırmızıdır, yetişəndə çılpaqlaşır. Çoxaldılma yazda stratifikasiya olunmuş toxumlarla və ya payızda təzə yığılmış toxumlarla aparılır. Qələmlər 20% kök atır.

Ekologiyası

Quraqlığa, qışa davamlıdır. İşıqsevən-kserofit, mezotrof bitkidir. Daşlı, qayalı quru yamaclarda bitir, zoğları qışa qədər tamamilə oduncaqlaşır.

Azərbaycanda yayılması

Böyük və Kiçik Qafqazda, Qobustanda, Naxçıvanın dağlıq hissəsində, Samur-Dəvəçi və Kür-Araz düzənliyində, aşağı və orta dağ qurşaqlarında bitir.

İstifadəsi

Quraq rayonların yaşıllaşdırılması, quru yamaclarda meşə salmaq üçün istifadə oluna bilər. Mədəni şaraitdə 1802- ci ildən becərilir.