Cinayətkarlar, qurbanlar və müşahidəçilər

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Çap versiyası artıq dəstəklənmir və render xətaları ola bilər. Zəhmət olmasa brauzerinizi yeniləyin və əvəzinə standart brauzer çap funksiyasından istifadə edin.
Yəhudilərin Kitsingendən deportasiyası. Burada yəhudiləri (qurbanlar), yerli qeyri-yəhudiləri (müşahidəçilər) və polisləri (cinayətkarlar) görmək mümkündür.

Cinayətkarlar, qurbanlar və müşahidəçilər soyqırımşünaslıqda soyqırımın iştirakçıları və müşahidəçilərini təsnif etmək üçün tipologiya. İlk dəfə Raul Hilberq tərəfindən 1992-ci ildə "Perpetrators Victims Bystanders: Jewish Catastrophe 1933–1945" kitabında təklif edilmişdir.[1][2] Bu, soyqırımşünaslığın əsas elementi hesab edilsə də,[3] həmçinin qeyri-müəyyənliyə və həddindən artıq ümumiləşdirməyə səbəb olduğu üçün tənqid edilmişdir. Yan Qross xilaskarlar və benefisiarların təsnifata əlavə edilməsini təklif etmişdir.[2] Robert Erenreyx təklif etdi ki, cinayətkar, müşahidəçi və ya qurban olmaq diskret təsnifat deyil, sürüşmə miqyasındadır.[3] Triada soyqırım psixologiyasının öyrənilməsində də istifadə olunur.[4][5][6]

İstinadlar

  1. ↑ Hilberg, Raul. Perpetrators Victims Bystanders: Jewish Catastrophe 1933-1945. Harper Collins. 1993. ISBN 978-0-06-099507-2.
  2. ↑ 1 2 "What is left of the Hilberg's triad "Perpetrators-Victims-Bystanders "? - Jewish Historical Institute". www.jhi.pl. 2020-07-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 July 2020.
  3. ↑ 1 2 Ehrenreich, Robert M.; Cole, Tim. "The Perpetrator-Bystander-Victim Constellation: Rethinking Genocidal Relationships". Human Organization. 64 (3). September 2005: 213–224. doi:10.17730/humo.64.3.2y2n9ughb1wc7qq2.
  4. ↑ Vollhardt, Johanna Ray; Bilewicz, Michal. "After the Genocide: Psychological Perspectives on Victim, Bystander, and Perpetrator Groups". Journal of Social Issues. 69 (1). March 2013: 1–15. doi:10.1111/josi.12000.
  5. ↑ Staub, Ervin. "The psychology of bystanders, perpetrators, and heroic helpers". International Journal of Intercultural Relations. 17 (3). June 1993: 315–341. doi:10.1016/0147-1767(93)90037-9.
  6. ↑ Bar-On, Dan. "The Bystander in Relation to the Victim and the Perpetrator: Today and During the Holocaust". Social Justice Research (ingilis). 14 (2). 1 June 2001: 125–148. doi:10.1023/A:1012836918635. ISSN 1573-6725.

Əlavə ədəbiyyat

  • Baum, Steven K. The Psychology of Genocide: Perpetrators, Bystanders, and Rescuers (ingilis). Cambridge University Press. 2008. ISBN 978-0-521-71392-4.
  • Horowitz, Sara R., redaktorBack to the Sources: Reexamining Perpetrators, Victims, and Bystanders. Lessons and Legacies (ingilis). X. Northwestern University Press. 2012. ISBN 978-0-8101-2862-0.
  • King, Régine Uwibereyeho; Sakamoto, Izumi. "Disengaging from genocide harm-doing and healing together between perpetrators, bystanders, and victims in Rwanda". Peace and Conflict: Journal of Peace Psychology. 21 (3). August 2015: 378–394. doi:10.1037/pac0000078.
  • Ionescu, Stefan. "Perpetrators, Bystanders, and Rescuers. Popular Attitudes Towards Ottoman Christians During the Armenian Genocide". Studia Politica. Romanian Political Science Review (English). 11 (2). 2011: 328–344. ISSN 1582-4551.
  • Morina, Christina; Thijs, Krijn, redaktorlar Probing the Limits of Categorization: The Bystander in Holocaust History (ingilis). Berghahn Books. 2018. ISBN 978-1-78920-093-5.
  • Robben, Antonius C.G.M. and Alexander Laban Hinton (2023). Perpetrators: Encountering Humanity’s Dark Side. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-1-503-63427-5.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Cinayətkarlar,_qurbanlar_və_müşahidəçilər&oldid=7391112"