Cinayətkarlar, qurbanlar və müşahidəçilərsoyqırımşünaslıqda soyqırımın iştirakçıları və müşahidəçilərini təsnif etmək üçün tipologiya. İlk dəfə Raul Hilberq tərəfindən 1992-ci ildə "Perpetrators Victims Bystanders: Jewish Catastrophe 1933–1945" kitabında təklif edilmişdir.[1][2] Bu, soyqırımşünaslığın əsas elementi hesab edilsə də,[3] həmçinin qeyri-müəyyənliyə və həddindən artıq ümumiləşdirməyə səbəb olduğu üçün tənqid edilmişdir. Yan Qrossxilaskarlar və benefisiarların təsnifata əlavə edilməsini təklif etmişdir.[2] Robert Erenreyx təklif etdi ki, cinayətkar, müşahidəçi və ya qurban olmaq diskret təsnifat deyil, sürüşmə miqyasındadır.[3] Triada soyqırım psixologiyasının öyrənilməsində də istifadə olunur.[4][5][6]
↑ 12Ehrenreich, Robert M.; Cole, Tim. "The Perpetrator-Bystander-Victim Constellation: Rethinking Genocidal Relationships". Human Organization. 64 (3). September 2005: 213–224. doi:10.17730/humo.64.3.2y2n9ughb1wc7qq2.
↑Vollhardt, Johanna Ray; Bilewicz, Michal. "After the Genocide: Psychological Perspectives on Victim, Bystander, and Perpetrator Groups". Journal of Social Issues. 69 (1). March 2013: 1–15. doi:10.1111/josi.12000.
↑Staub, Ervin. "The psychology of bystanders, perpetrators, and heroic helpers". International Journal of Intercultural Relations. 17 (3). June 1993: 315–341. doi:10.1016/0147-1767(93)90037-9.
↑Bar-On, Dan. "The Bystander in Relation to the Victim and the Perpetrator: Today and During the Holocaust". Social Justice Research (ingilis). 14 (2). 1 June 2001: 125–148. doi:10.1023/A:1012836918635. ISSN1573-6725.
Horowitz, Sara R., redaktorBack to the Sources: Reexamining Perpetrators, Victims, and Bystanders. Lessons and Legacies(ingilis). X. Northwestern University Press. 2012. ISBN978-0-8101-2862-0.
King, Régine Uwibereyeho; Sakamoto, Izumi. "Disengaging from genocide harm-doing and healing together between perpetrators, bystanders, and victims in Rwanda". Peace and Conflict: Journal of Peace Psychology. 21 (3). August 2015: 378–394. doi:10.1037/pac0000078.
Ionescu, Stefan. "Perpetrators, Bystanders, and Rescuers. Popular Attitudes Towards Ottoman Christians During the Armenian Genocide". Studia Politica. Romanian Political Science Review (English). 11 (2). 2011: 328–344. ISSN1582-4551.
Morina, Christina; Thijs, Krijn, redaktorlar Probing the Limits of Categorization: The Bystander in Holocaust History (ingilis). Berghahn Books. 2018. ISBN978-1-78920-093-5.
Robben, Antonius C.G.M. and Alexander Laban Hinton (2023). Perpetrators: Encountering Humanity’s Dark Side. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-1-503-63427-5.