Gürcü doqquzdonu

Gürcü doqquzdonu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Campanulids Dəstə: Fırçaotuçiçəklilər Fəsilə: Doqquzdonkimilər Yarımfəsilə: Caprifolioideae Cins: Doqquzdon Növ: Gürcü doqquzdonu
Beynəlxalq elmi adı
Lonicera iberica M.Bieb., 1808
Şəkil axtarışı NCBI   486674

Gürcü doqquzdonu (lat. Lonicera iberica) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin doqquzdonkimilər fəsiləsinin doqquzdon cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Qafqazda, Şimali İranda yayılmışdır. İlk dəfə Gürcüstanda təsvir edilmişdir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 1,5-3 m-ə çatan, alçaqboylu, dağınıq çətirli koldur. Yarpaqları 2-4 sm uzunluğunda qısa saplaqlı, xırda, yumurtavarı-ovalşəkillidir, hər iki tərəfi, xüsusilə alt hissəsi sıx tükcüklüdür. Çiçəkləri ağ və ya sarımtıl rəngli olub, xaricdən zəif tüklüdür, orta hissəsi qabarıqdır, 5-6 yaşından çiçəkləyir, nektarlıdır. Kasacığı sarımtıldır, yatıq tükcüklüdür. Vegetasiyası aprelin ikinci yarısından başlayaraq oktyabrın axırı, noyabrın əvvəlinə qədər davam edir. Tezböyüyən bitkidir. Meyvələri 6-8 yaşından başlayıb avqustun ikinci yarısında və ya sentyabrın birinci yarısında yetişir. Qırmızı rəngli giləmeyvələri yeməlidir, iki ədədi bir-birinə bitişikdir. Toxum və ya qələmlərlə çoxaldılır.

Ekologiyası

Qışa az davamlıdır. Meşə bölgələrində — düzəndən başlamış orta dağ qurşağına qədər olan ərazilərdə bitir. Son dövrlərdə dekorativ bitki kimi bir çox özəl həyətyanı sahələrdə becərilir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük Qafqazda, Lənkəranda, Astarada, Masallıda təsadüf edilir. Mərkəzi Nəbatat Bağında və Mərdəkan dendrarisində introduksiya edilmişdir. Abşeronda mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi

Dekorativ bitkidir, yaşıllıqlarda və torpaq eroziyasına qarşı aparılan meşə - meliorasiya tədbirlərində istifadə edilir.