Kaviria tomentosa
| Kaviria tomentosa | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Kaviria tomentosa |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
Kaviria tomentosa (lat. Kaviria tomentosa) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin pəncərkimilər fəsiləsinin kaviria cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar" kateqoriyasına aiddir – EN A2c+3c; B2ab (i,ii, iii, iv, v). Azərbaycanın nadir növüdür.
Qısa morfoloji təsviri
Gövdəsi və yarpaqları uzun və bozumtul tüklərlə örtülü olan, əsasından güclü budaqlanan, 20-50 sm hündürlükdə yarımkolcuqdur. Yarpaqları 15 mm uzunluqda, 1-2 mm enində, xətvari, yarımsilindrikdir. Çiçəkyanlığının yarpaqcıqları bitişikdir, düz, uzun tüklərlə örtülüdür. Meyvələmədə çiçəkyanlığı ilə birlikdə 6-8 mm dimaetrində olan narıncı, sonradan qaralan, qanadları böyrəkvari və ya tərs-yumurtavaridir. Tozluğu lansetvari, yumşaq, tezqopan, çıxıntılıdır. Dişicik ağzı demək olar ki, sütuncuğa bərabər, bizvaridir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə - meyvə əmələgətirmə dövrü may-oktyabr aylarına təsadüf edir. Kserofit, işıqsevən, duzlaşmaya davamlıdır. Toxumla çoxalır. Dağətəyində, şorakər torpaqlarda taxıllı-şorangəlik qruplaşmaları əmələ gətirir.
Yayılması
Naxçıvan düzənliyi (Culfa rayonu-Darıdağ ətrafı, Babək rayonu - Böyükdüz kəndi ətrafı).
Sayı və tendensiyası
Populyasiyasında növlərin sayı azalır, yaşama ərazisi məhdudlaşır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Antropogen amillər (otarılma, tapdalanma).
Mühafizə tədbirləri
Mühafizə üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq üçün yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
İstinadlar
- ↑ Akhani H., Edwards G., Roalson E. H. Diversification of the old world Salsoleae s.l. (Chenopodiaceae): Molecular phylogenetic analysis of nuclear and chloroplast data sets and a revised classification (ing.). // International Journal of Plant Sciences University of Chicago Press, 2007. Vol. 168, Iss. 6. P. 931–956. ISSN 1058-5893; 1537-5315 doi:10.1086/518263