Maqdalin çubuqlucası

Maqdalin çubuqlucası
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Dəstə: Zoğalçiçəklilər Fəsilə: Hortenziyakimilər Yarımfəsilə: Hydrangeoideae Triba: Philadelpheae Cins: Çubuqluca ???: Maqdalin çubuqlucası
Beynəlxalq elmi adı
Philadelphus magdelenae Koehne
Şəklin VikiAnbarda axtarışı

Maqdalin çubuqlucası (lat. Philadelphus magdelenae) — hortenziyakimilər fəsiləsinin çubuqluca cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Çində yabanı halda bitir.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 3-5 m olan koldur. Zoğları cavan vaxtı tüklü olur, sonradan isə çılpaqlaşır. Yaşlı budaqları qonur və ya sarımtıl-qonur rəngli olub, soyulan qabıqla örtülmüşdür. Yarpaqları yumurtavari və ya yumurtavari-neştərşəkilli, uzunluğu 2,5-6 sm, eni 1-2 sm-dir. Uc hissəsi sivri, qaidəsi pazvari və ya dairəvi, kənarları xırda dişlidir. Üst tərəfdən sıx, qısa tüklü, alt tərəfdən isə biz və sıx tükcüklərlə örtülmüşdür. May ayının ikinci yarısından iyun ayının əvvəllərinə qədər çiçəkləyir. Çiçəkləri ağ, 2-2,5 sm diametrində olmaqla qoxusuz, 3-11 ədədi salxımvari çiçək qrupunda yerləşir. Çiçək saplağı və kasacığı tüklü, çox hallarda qırmızımtıl-qonur rəngdə olur. Kasayarpaqları yumurtavari, ləçəkləri enli, ellips formalı, sütuncuqları erkəkciklərdən qısa, qaidəsi tüklü, yarıya qədər bitişik olur. Meyvəsi iyun ayında yetişir. Payızda yatmış tumurcuqlardan güclü zoğları inkişaf edir. Gələn yazda zəif zoğları təmizlənir və hər gövdədə 2-3 güclü zoğlar saxlanılır. Bu zoğlar yeni kolun əsasını təşkil edir. Bir ildən sonra budanmış və artıq zoğlardan təmizlənmiş çubuqluca kolu gözəl görünüşlü olur, 3 ildən sonra isə bol çiçəkləyir.

Ekologiyası

Toxumlar qışda -100C temperaturdan aşağı olmayan küləksiz havada, 25-30 sm dərinlikdə, əvvəlcədən hazırlanmış ləklərə səpilir. Səpindən sonra ləklər üstdən iri yarpaqlarla örtülür.

Azərbaycanda yayılması

Azərbaycanda Mərkəzi Nəbatat bağında introduksiya edilmişdir. Abşeronda, Zaqatalada mədəni şəraitdə rast gəlinir.

İstifadəsi

Yol kənarlarının yaşıllaşdırılmasında istifadəsi məqsəd-yönlüdür.

Ədəbiyyat

• Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.