Püstəyarpaq şinus

Püstəyarpaq şinus
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Malvids Dəstə: Sabunağacıçiçəklilər Fəsilə: Sumaqkimilər Yarımfəsilə: Anacardioideae Cins: Şinus Növ: Püstəyarpaq şinus
Beynəlxalq elmi adı
Schinus terebinthifolia Raddi, 1820
Şəkil axtarışı ITIS   28812, 531178 NCBI   169191 EOL   5636612 FW   266836

Püstəyarpaq şinus (lat. Schinus terebinthifolia) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin sumaqkimilər fəsiləsinin şinus cinsinə aid bitki növü.

Arealı

Vətəni Cənubi-Şərqi Braziliya, Şimali Argentina və Paraqvaydır. ABŞ-in cənub ştatlarında, Avstraliyada, Yeni Zelandiyada, Cənubi Çində, Cənubi Afrikada, Sakit okean və Karib dənizinin adalarında yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 7–10 m olan, şaquli budaqlı kiçik ağacdır. Qısa, güclü budaqlı gövdəsi vardır. Yarpaqları uzunsov lansetvari, lələkvari, uzunluğu 10-22 sm-dir, 3-15 xırda yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcıqları oval formalı, uzunluğu 3-6 sm, eni 2-3,5 sm, kənarları dişlidir. Xırda, ağ, çiçəkləri süpürgələrə yığılmışdır. Yumru giləmeyvəlidir, diametri 4–5 mm-dir, 1 toxumludur, qırmızı rənglidir. Bəzən onları çəhrayı bibər və ya qırmızı bibər adlandırırlar.

Ekologiyası

Quraqlıq sevəndir. Torpağın münbitliyinə dözür.

Azərbaycanda yayılması

Mərdəkan dendrarisində introduksiya olunmuşdur.

İstifadəsi

Tərkibində aşı maddəsi vardır. Dekorativ görünüşlüdür. Bir çox yeməklərin hazırlanmasında istifadə edilir.