Dəri ağacı

Dəri ağacı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Paxlaçiçəklilər Fəsilə: Paxlakimilər Yarımfəsilə: Caesalpinioideae Klad: Mimosoid clade Cins: Mimosa ???: Dəri ağacı
Beynəlxalq elmi adı
Mimosa tenuiflora Poir., 1810
Şəkil axtarışı NCBI   138060 EOL   640925

Dəri ağacı (lat. Mimosa tenuiflora) — paxlakimilər fəsiləsinin mimoza cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Braziliyanın şimali-şərq hissəsində, şimalda, Meksikanın cənub hissəsində 1000 m hündürlükdə, quru düzənliklərdə, seyrək meşələrdə bitir.

Botaniki təsviri

Gövdəsinin üzərində az iynələri olan dekorativ, kiçik ağacdır. İynələri bünövrəsində enli, uzunluğu 3 mm-dir. Yarpaqları nazik bölünmüş, lələkvari, uzunluğu 3-5 sm-dir. Çiçəkləri ağ rəngli, silindrik, möhkəm olmayan sünbülvari çiçək qruplarında yerləşmiş, ətirlidir. Meyvələrin uzunluğu 2,5-3,0 sm, 4-6 hissəyə bölünmüşdür. Təbiətdə meyvə və toxumları ana bitkidən 5-8 m radiusda küləklə ətrafa yayılır. Sulfat turşusundan istifadə yolu ilə toxumların straitifikasiyası və ya onların qabığının mexaniki zədələnməsi cücərməni çox artırır. Toxumları qumlu torpağa səpilə bilər.

Ekologiyası

Becərmək üçün şaxtaya davamlılığın IX və ya yuxarı zonası tövsiyə olunur. Mimosa tenuifloranı yağış mövsümündə budamaq məsləhət deyil, bu bitkinin məhvinə səbəb ola bilər.

Azərbaycanda yayılması

Lənkərаn, Аstаrаda və Аbşerоndа becərilir.

İstifadəsi

Bu kiçik ağacın köklərindən nigerin adlanan alkaloid, gövdəsinin qabığından isə psixoaktiv dərman hazırlanır. Hindlilər onu “cənub ağacı” adlandırırlar, ondan alınan maddə zədələnmiş dərinin epidermisini bərpa edir.

İstinadlar

• World Wide Wattle
• Acacia-world
• Wayne's Word on "The Unforgettable Acacias" Arxivləşdirilib 2015-11-10 at the Wayback Machine
• ILDIS Legume Web
• Flora identification tools from the State Herbarium of South Australia
• FAO Timber Properties of Various Acacia Species
• Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov