Mişenko zümrüdçiçəyi
Mişenko zümrüdçiçəyi | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Mişenko zümrüdçiçəyi |
||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
||||||
|
Mişenko zümrüdçiçəyi (lat. Scilla mischtschenkoana) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin qulançarkimilər fəsiləsinin zümrüdçiçəyi cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür.
Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çoxillik, soğanaqlı ot bitkisidir. Soğanaq 1-1,5 sm enində, üzəri boz qınla örtülüdür. Gövdə zəif, 15-20 sm hündürlükdə, yarpaqları 2-4 ədəd yaşıl, tərs-xətvari-neştərşəkilli, küt ucludur. Çiçəkləri ağ rəngdə, bəzən mavi çalarlıdır. Salxım çiçək qrupuna toplanmış çiçəkləri az saylıdır. Çiçək altlığının yarpacıqları 10–12 mm uzunluğunda, iti ucluqlu, uzunsov–ellipsivaridir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çiçəkləmə və meyvə əmələgətirmə dövrü may-iyun aylarına təsadüf edir. Psixrofitdir, soğanaqla və toxumla çoxalır. Alp qurşağında əriyən qarların ətrafında rast gəlinir. Gilli, daşlı-çınqıllı yamaclarda bitir. Dekorativ bitkidir.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Naxçıvanın dağlıq hissəsində (Ordubad rayonu, Soyuqdağ və Qapıcıq dağları ərazisində).
Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Populyasiyasının təbii bərpası azalır, ətraf mühitin mənfi təsirlərinə həssaslıq müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Antropogen (əhali tərəfindən yığılması) və ekoloji təsir.
Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çox az sahələrdə yayıldığından xüsusi mühafizə tədbirləri görülməlidir. Yasaqlıqlar təşkil edilməli, bərpasının təmin etmək üçün yeni yayılma yerləri axtarılmalıdır.
Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Scilla diziensis Grossh.
- Scilla grossheimii Sosn.
- Scilla tubergeniana Hoog & Stearn
- Scilla zangezura Grossh.