Çexiya Sosial Demokrat Partiyası

Çexiya Sosial Demokrat Partiyası (çex. Česká strana sociálně demokratická — ČSSD) — Çexiyanın sağ mərkəzçi, sosial-demokrat[3][4] partiyasıdır. Ölkənin əsas partiyalarından biridir.

Çexiya Sosial Demokrat Partiyası

çex. Česká strana sociálně demokratická
Loqonun şəkli
Quruluş tarixi 1878
Baş qərargah
İdeologiya sosial-demokratiya
Üzvlüyü
Saytı cssd.cz
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Partiya 7 aprel 1878-ci ildə Avstriya sosial-demokrat partiyasının bir bölməsi kimi fəaliyyətə başlayır. 1893-ci ilin dekabrında isə müstəqil orqan kimi fəaliyyətini davam etdirir.

1918-1938-ci illər ərazində partiya Çexslovakiya sosial-demokrat işçi partiyası adı ilə fəaliyyətini davam etdirir. 1938-41 illər ərazidə isə partiyanın adı Milli əmək pаrtiyası olur.

1945-ci ildən partiya yenidən «Çexslovakiya sosial-demokratlar» adı təşkil olunur. Onla Çexslovakiya milli cəbhəsinə daxil olurlar. 1946-cı il parlament seçkilərində partiya səslərin 12,05 % toplayaraq parlamentdə 37 yer qazanır. 27 iyun 1948-ci ildə partiya ləğv edilir. Bununla belə xaricdə mühacir şəkildə fəaliyyətini davam etdirurdi.

Müasir tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]

24-25 mart 1990-ci ildə «Məxməri inqilab» zamanı partiya yenidən təşkil olunur. 1993-cü ildə isə Çexiya və Slovskiyanın ayrılmasından sonra müasir ismini alır. Son dönəklərdə partiyanın 5 baş-naziri olmuşdur: Miloş Zeman, Vladimir Şpidla, Stanislav Qrocc, İrjı Proubek, Boquslav Sobotka.

1998-2006-ci illərdə Çexiyanın hakim psrtiyası olmuşdur. 2010-cu ildə parlament seçgilərində qalib gəlsədə hökuməti formalaşdıra bilməmişdir. 18 mart 2011 ildə partiyanən sədri Boquslav Sobotka seçilir.

2013-ci il parlament seçkilərində qalib gəlmişlər. 17 yanvar 2014-cü ildə üç partiya ilə kolalision hökumət qurmuşlar. 17 kabinet üzvündən 8 sosial-demokratlardandır. Ölknin baş naziri isə Boquslav Sobotkadır.

1990-cı illərdən sonrakı seçilərdə iştirakı[redaktə | mənbəni redaktə et]

İl Seçkilər % Yer Δ
1990 Çexslovakiya deputatlar palatası 3,84 0 ilk dəfə
1990 Çexslovakiya milli palatası 4,17 0 ilk dəfə
1990 Çex milli qurultayı 4,17 0 ilk dəfə
1992 Çexslovakiya deputatlar palatası 7,67 10 ⬆ 10
1992 Çexslovakiya deputatlar palatası 6,8 6 ⬆ 6
1992 Çex milli qurultayı 6,53 16 ⬆ 16
1996-ci il Çexiya parlament seçkiləri. Deputalar palatası 26,44 61 ⬆ 45
1996 Senat 25 ilk dəfə
1998-ci il Çexiya parlament seçkiləri. Deputatlar palatası 32,31 74 ⬆ 13
1998 Senat 23 ⬇ 2
2000 Senat 15 ⬇ 8
2002-ci il Çexiya parlament seçkiləri. Deputatlar palatası 30,2 70 ⬇ 4
2002 Senat 11 ⬇ 4
2004 Senat 7 ⬇ 4
2004-cü il Çexiyada Avropa parlamentinə seçkiləri. Avroparlament 8,78 2 ilk dəfə
2006-cı il Çexiya parlament seçkiləri. Deputatlar palatası 32,32 74 ⬆ 4
2006 Senat 13 ⬆ 6
2008 Senat 23 ⬆ 10
2009-cu il Çexiyada Avropa parlamentinə seçkiləri. Avroparlament 22,39 7 ⬆ 5
[[2010 Deputatlar palatası 22,08 56 ⬇ 18
2010-cu il senat seçkiləri. Senat 41 ⬆ 18
2012-ci il senat seçkiləri. Senat 40,3 13 ⬆ 8
2013-cü il Çexiya parlament seçkiləri. Deputalar palatası 20,45 50 ⬇ 6

1990-cı ildən etibarən partiyanın sədrləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təşkilatı quruluşu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Partiyanın ali orqanı syezddir. Syezdlər arasında içra komitəsi qərarlaşır. Əsas nəzarət orqanı Mərkəzi nəzarət komisiyasıdır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Administrativní registr ekonomických subjektů.
  2. ↑ http://www.socialistinternational.org/viewArticle.cfm?ArticlePageID=931.
  3. ↑ Paul G. Lewis. Political Parties in Post-Communist Eastern Europe. Routledge. 2000. 51–. ISBN 978-0-415-20182-7. 1 January 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 February 2013.
  4. ↑ Dimitri Almeida. The Impact of European Integration on Political Parties: Beyond the Permissive Consensus. CRC Press. 27 April 2012. 71–. ISBN 978-1-136-34039-0. 4 October 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 July 2013.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]