Öpüş (Qustav Klimt)
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
 | Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Öpüş (ing. The Kiss) — 1907–1908-ci illərdə avstriyalı simvolist rəssam Qustav Klimt tərəfindən çəkilmiş rəsm əsəri.
| Öpüş | ||
|---|---|---|
| ing. The Kiss (Klimt) | ||
| ||
| Rəssam | Qustav Klimt | |
| Tarixi | 1907-1908 | |
| Üslubu | portret | |
| Texnikası | Kətan, yağlı boya. 180x180 sm | |
| Ölçüləri | 180 ± 1 sm[1] × 180 ± 1 sm[1] | |
| Materialı | yağlı boya[d] | |
| Saxlanıldığı yer | Belveder qalereyası, Vyana | |
| İnventar nömrəsi | 912 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||
"Öpüş" (The Kiss) Klimtin (Gustav Klimt) "Qızıl dövrü" (The Golden Period) adlandırılan, əsərlərində qızılı rənglər istifadə etdiyi dövrünə aid ən mükəmməl əsərlərindən biri sayılır. Qustav Klimtin qardaşı Ernst (Ernst Klimt) 1891-ci ildə Helen (Helene Flöge) ilə evlənmiş, lakin 1901-ci ildə vəfat etmişdir. Klimtin bu vəsiləylə tanıdığı Helenin bacısı Emili Luis (Emilie Louise) bu əsərdə təsvir olunan qadındır. Bu məlumatın düzgün olub-olmadığı bilinməsə də, Klimtin Emiliyə aşiq olduğu danılmaz faktlardandır.
Təsviri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sadə kompozisiyadan ibarət olan əsərin böyük hissəsini bir-birini qucaqlayan cütlük tutur. Kişinin qadın üzərindəki fiziki təsiri əsərdə özünü göstərir. Kişinin boynunun uzanış forması və qadını tutuşu, sahib olduğu ehtirası qadın üzərində ağalığa çevirmişdir. Cütlüyü əhatə edən qızılı rəng qədim dövrün kilsə rəsmlərində vurğunu artırmaq üçün qızılı rəngin istifadə texnikasından təsirlənmişdir. Əsərdəki qadın fiqurunun başındakı halə dövrün Klimt üzərindəki təsirini əks etdirir. Lakin bu halənin saf, ilahi halədən çox dünyanın içindən, torpaqdan yaranan bir halə olduğunu görürük. Bu halə güllərdən hazırlanıb. Kişinin başında da yarpaqlardan hazırlanmış halə və ya tac vardır.
Sarı rəngli uzun geyimdə olan adam və qadın sanki tək bədəndə birləşmişdirlər. Üstlərindəki sarı örtük cütlüyü örtür və onların bütünlüyünü möhkəmlədir. Cütlüyün qucaqlaşması adi bir qucaqlaşma deyil, olduqca emosional bir birləşmədir. Qadına nisbətən daha tünd dərili və saçlı təsvir edilmiş enlikürək kişi qadının üzünü əli ilə tutub və ehtirasla onu öpür. Açıq dərili və qızılı saçlı qadın isə kişinin qollarında öpüşün təsiri ilə gözlərini bağlı, özünü itirmiş və təslim olmuş kimi təsvir olunub. Bir tərəfdən əlini kişinin boynuna dolasa da, digər tərəfdən zərif şəkildə əlini tutur. Kişinin üzü görünmür. Dizlərinin üzərində duran qadının başına qədər bədəni dik durur. Başı isə yana əyilmişdir. Öpüşdə qadını bu qədər bərk və sərt tutması qadının kişini istəməməsi kimi şərh olunsa da, bu fikri yanlış çıxaracaq məqamlar vardır. Biri qadının bədənini kişiyə söykəyib əlini boynuna dolaması, digəri isə qadının sıxılan ayaq barmaqlarıdır. Bunlar ehtirasın gizlədilə bilməyən göstəricilərindəndir. Qadının zərifliyi, kişinin hakimiyyətinin tamamilə cinsiyyət üzərinə qurulduğu barizdir. Belə ki, cütlük naxışlarla, dekorasiyalarla bəzədilmiş fövqəltəbii bir eşq bağçasındadır. Qadın geyimi və saçları, yazı xatırladan rənglər və çiçək naxışlarıyla bəzədilmişdir. Ilk baxışda bütöv görünən kişi və qadın vücudlarına yaxından nəzər yetirdikdə, əslində, fərqli olduqlarını görürük. Kişinin saçlarındakı yarpaqlar, geyimindəki düzbucaqlı mozaik şəkillər onun bədənini qadından ayıran hissələrdir.
Klimt burada iki fərqli cinsiyyətin arasındakı fərqi vurğulamışdır. Yəni qadın dünyası nə qədər yumşaq, kövrək və qeyri-müəyyəndirsə, kişi dünyası o qədər kəskinliyi və düzgünlüyü simvolizə edir. Qadının əynindəki çiçəkli geyim yerdəki çiçəklərlərlə uyğunlaşır və qadın obrazını "Ana Torpaq"la əlaqələndirir. Hər ikisinin geyimi də qızılı tonlardadır. Rənglərin uyğunluğu bir-birindən fərqli görünən fərdləri eşqin gücü altında tək bədənə çevirir. Cütlükdən ətrafa saçılan eşq, sanki üstlərindən yerə tökülən qızılı iplərlə torpağa qarışır və rəngarəng çiçəklərə can verir. Qadınla kişinin ayağının altındakı çiçəklər təbiətin məhəbbətin ayaqlarının altında olmasının Klimtcə şərhidir. Digər tərəfdən arxa plan, yəni cütlüyün kənarındakı sahə yenə qızılı rəngdədir. Bu boş arxa plan məhəbbətin zamansız və məkansız olduğunu vurğulayır.