İştirakçı demokratiya

İştirakçı demokratiya siyasi sistemlərin fəaliyyətindəki komponentlərin geniş iştirakını vurğulayan siyasi nəzəriyyədir.[1][2] Bu nəzəriyyəyə görə, demokratiyanın etimoloji kökləri (yunan dilində demos və kratos) xalqın hakimiyyətdə söz sahibi olduğunu və buna görə də demokratiyanın iştirakçı olması lazım olduğunu vurğulayır.[3] Bununla belə, iştirakçı demokratiya ənənəvi nümayəndəli demokratiyadan daha geniş vətəndaş iştirakının formalarını və daha çox siyasi nümayəndəliyi müdafiə etməyə meyillidir. Məsələn, nümayəndələrin seçilməsindən əlavə, sıralama sistemi vasitəsilə idarəetmə orqanlarının yaradılmasının tərəfdarı olub, vətəndaşların hakimiyyət vəzifələrini özlərinin əllərində tutmasına imkan verərək daha güclü bir iştirakçı orqan meydana gətirəcəyi düşünülür.[4]

Bəzi alimlər, güclü qeyri-hökumət ictimai sferasının güclü liberal demokratiyanın yaranması üçün ilkin şərt olduğu inancına əsaslanaraq, bu terminin vətəndaş cəmiyyəti sahəsində icma əsaslı fəaliyyətlərə yenidən diqqət yetirməli olduğunu iddia edirlər.[5] Bu alimlər vətəndaş cəmiyyəti sferası ilə formal siyasi sfera arasındakı fərqin vacib olduğunu vurğulamağa meyillidirlər.[6][7][8]

  1. "Definition of participatory democracy | Dictionary.com". www.dictionary.com (ingilis). 2022-07-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-14.
  2. "Participatory Democracy". Metropolis (ingilis). 2022-08-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-14.
  3. "democracy | Definition, History, Meaning, Types, Examples, & Facts | Britannica". www.britannica.com (ingilis). 2015-04-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-15.
  4. US EPA, OITA. "Public Participation Guide: Introduction to Public Participation". www.epa.gov (ingilis). 2014-02-24. 2022-10-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-15.
  5. Tanguiane, Andranick S. Analytical theory of democracy : history, mathematics and applications. Cham, Switzerland. 2020. ISBN 978-3-030-39691-6. OCLC 1148205874.
  6. Pateman, Carole. "Participatory Democracy Revisited". Perspectives on Politics. 10 (1). March 2012: 7–19. doi:10.1017/S1537592711004877. ISSN 1541-0986.
  7. Wolfe, Joel D. "A Defense of Participatory Democracy". The Review of Politics. 47 (3). July 1985: 370–389. doi:10.1017/S0034670500036925. ISSN 1748-6858.
  8. De Vos et al (2014) South African Constitutional Law – In Context: Oxford University Press