İbrahim Bəxşiş

İbrahim Bəxşiş (krımtat. İbrahim Bəxşiş; 1907, Aluşta – 14 sentyabr 1951, Vorkuta, Komi MSSR[d]) — Krım tatar şairi, tərcüməçisi, müəllim. SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü (1936). Repressiya qurbanı. 1951-ci ildə həbs düşərgələrində vəfat edib.

İbrahim Bəxşiş
Doğum tarixi 1907
Doğum yeri
Vəfat tarixi 14 sentyabr 1951(1951-09-14)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ
Fəaliyyəti şair, tərcüməçi
Üzvlüyü

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İbrahim Bəxşiş 1907-ci ildə Aluştada anadan olub.[1]

Krım Tatar Pedaqoji Texnikumunda və Yalta Pedaqoji Texnikumunda təhsil alıb. 1928-ci ildən müəllim işləyib.[1] Simferopoldakı 13 saylı Krım tatar nümunəvi məktəbində dərs deyib.[2]

Bəxşiş krım taatr dilində bir sıra şeir toplularının və dərsliklərinin müəllifidir. 1930-cu illərdə Yusuf Bolatla birlikdə “Kolkozlaşan köide” (“Kolxoz yaranan kənddə”, 1934), “Arzı qız” (“Arzının qızı”), “Alim” (hər ikisi 1938) pyeslərini yazıb. 1936-cı ildən - SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvüdür.[1] Vladimir Mayakovski, Korney Çukovski, Samuil Marşak və Valentin Katayevin əsərlərinin Krım tatar dilinə tərcümələrinin müəllifidir.[3]

Böyük Vətən müharibəsi başlayanda Gürzuf rayonunda əsir düşmüşdür. Kalorsianist Müsəlman Komitəsinə müraciət edən atasının sayəsində Baxşiş azad edilib. Azadlığa çıxandan sonra Müsəlman Komitəsi ilə əməkdaşlıq edərək “Azat Krım” (“Azad Krım”) qəzeti ilə əməkdaşlıq edib.[1]

1944-cü ildə yarımadanın azad edilməsindən sonra o, NKVD tərəfindən həbs edilib. 1951-ci il sentyabrın 14-də Vorkuta həbsxanalarından birində vəfat edib.[1]

Ölümündən sonra ona "Görkəmli Aluşta sakini" fəxri adı verilib.[3]

Əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Яш фиданлар. 1934
  • Йырлайым. 1936
  • Тапмаджалар. 1937
  • Къырымтатар йырлары. 1940 (соавтор.)
  • Йырла, дей Ватан. 1940
  • Балалар ичюн тапмаджалар. 1941

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 5 Юнусов Ш. Е. "Бахшиш Ібраїм". Енциклопедія Сучасної України (ukrayna). 2003. 2021-11-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-18.
  2. ↑ Абдульвапов Н. Крымскотатарская образцово-показательная школа № 13. 3 (Свод памятников истории, архитектуры и культуры крымских татар). Белгород: Константа. глав. ред. Хакимом Р. С. 2018. 201–219.
  3. ↑ 1 2 Чабанов Умер. "Слава и гордость Алушты". Милли Фирка (rus). 2011-12-17. 2021-11-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-18.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Куртаметов Дж. Унутылгъан шаир // Къырым. 1993, 27 марта
  • Нагаев С. Адалет — эбедийлик копюридир // ЯД. 1994, 4 мая
  • Бекиров Дж. Баладжанлы шаир // Йылдыз. 1995. № 2
  • Деятели крымскотатарской культуры. (1921—1944 г.): Биобиблиографический словарь / Гл. ред. и сост. Д. П. Урсу, 1999