İctimai istehsal (ing. social production) — dövlət və ya hökumət tərəfindən maliyyələşdirilən və idarə olunan, cəmiyyətin ümumi rifahını və ehtiyaclarını qarşılamaq üçün istehsal edilən mal və xidmətlərin istehsalını əhatə edir. Bu növ istehsalın əsas məqsədi mənfəət əldə etmək deyil, daha çox cəmiyyətə xidmət etmək və resursları hamının istifadəsinə verməkdir. İctimai istehsala xəstəxanalar, məktəblər, yollar, parklar və ictimai təhlükəsizlik kimi xidmətlər daxildir.[1]
Müasir iqtisadiyyatda “istehsal” termini təkcə əmtəələrin maddi istehsalına deyil, həm də qeyri-maddi əmtəə və xidmətlərin istehsalına tətbiq edilir. Müasir post-sənaye cəmiyyətində iqtisadi fəal əhalinin məşğulluğunda və ümumi daxili məhsulun strukturunda “qeyri-maddi” istehsalın payı sənaye və kənd təsərrüfatı sektorlarının payını üstələyib.
Dövlətin maliyyələşdirdiyi xəstəxanalar, poliklinikalar və tibbi xidmətlər ictimai istehsalın əsas nümunələridir. Bu xidmətlərdən əhali geniş şəkildə faydalana bilir. Dövlət məktəbləri və universitetləri təhsil xidmətlərinin hər kəs üçün əlçatan olmasını təmin edir və bu sahədə əsas iştirakçı olaraq çıxış edir.[3] Yollar, körpülər, su və kanalizasiya sistemləri kimi ictimai infrastruktur layihələri də ictimai istehsalın əsas komponentlərindəndir. Bu infrastrukturlar iqtisadiyyatı və cəmiyyəti dəstəkləmək üçün qurulmuşdur. Polis, yanğınsöndürmə xidməti, ordu və digər hüquq-mühafizə orqanları dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən və idarə olunan ictimai istehsal xidmətləridir. İctimai parklar, milli parklar və təbiət qoruqları dövlət tərəfindən qorunur və cəmiyyətin ümumi istifadəsi üçün təklif olunur.
İctimai istehsal, cəmiyyətin ümumi rifahının təmin edilməsi, sosial bərabərsizliklərin azaldılması və resursların səmərəli şəkildə bölüşdürülməsi baxımından mühüm əhəmiyyətə malikdir. Dövlət bu istehsal forması ilə cəmiyyətə fayda verərək həm iqtisadi sabitliyə, həm də sosial rifaha töhfə verir.[4] Bu sahənin davamlılığı üçün dövlətin stabil maliyyə resurslarına və doğru idarəetməyə ehtiyacı var.