İlyin itburnusu

İlyin itburnusu (lat. Rosa iljinii) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.

İlyin itburnusu
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qafqazda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hündürlüyü 1,5 m-dək olan koldur. Gövdəsinin qabığı; yaşılımtıldır, budaqları seyrəkdir. İynələri tək-tək, uzunluğu 4-6 mm, oraqvari-əyilmişdir. Yarpaqları iri, uzunluğu 8-10 sm, 7 ədəd xırda yarpaqlı, raxisi çılpaq, seyrək vəziciklidir, vəzicikləri gövdəciklidir. Xırda yarpaqları dərili, uzunluğu 12-18 mm, eni 8-12 mm, hər tərəfdən çılpaq və hamar, kənarları sadə dişli və vəziciklidir. Yalançı zoğların uzunluğu 10-12 mm, enli-lansetvari, kənarları vəzicikli, hər tərəfdən çılpaq və hamardır. Çiçək saplağının uzunluğu 10-15 mm, vəziciklidir (tükcükləri yoxdur). Kasayarpaqların uzunluğu 15 mm, kürəyi vəzicikli, içərisi zəif tükcüklü, lələkvari çıxıntılıdır, çiçəklədikdən sonra, kənarları əyilir. Dişicik ağızcığının başı zəif tükcüklüdür. Meyvəsi (hipanti) ovaldır, yetişdikdə narıncı-qırmızı rəngdə olur.

Rütübətli, çimli torpaqlarda, kölgəli ərazilərdə bitir.

Azərbaycanda yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Quba rayonu, Xızı və Cigitdağ kəndləri Qusar rayonu, Gil kəndi və Piral kəndlərində yayılmışdır.

Meyvələrinin tibbidə və yeyintidə tətbiqi məqsədyönlüdür. Yaşıllaşdırmada istifadə olunmur.