İran böyürtkəni

İran böyürtkəni (lat. Rubus persicus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.

İran böyürtkəni
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Rubeae Cins: Moruq Növ: İran böyürtkəni
Beynəlxalq elmi adı
Rubus persicus Boiss., 1872[1]
Şəklin VikiAnbarda axtarışı EOL   229718

İranda təbii halda rast gəlinir.

Lənkəran rayonu ərazisində yayılmışdır.VU D2.

Аzərbаycаnın nadir bitкi növüdür.

Aşağı və orta dağ qurşağında meşəliklərdə, kolluqlarda və dəniz sahilində yayılmışdır.

Azərbaycanda dar bir arealda yayılmışdır.

Təbiətdə 1-1,5 m hündürlüyə qalxan koldur. Bitkinin birillik zoğları nazik olub, silindir şəkillidir. Zoğlar aşağı hissədən enliləşmişdir və tikanlıdır. Bitkinin yarpaqları 3 yarpaqcıqdan ibarət olub yarpaqcığın üst tərəfi yaşıl tüklü, alt tərəfi isə boz tüklüdür. Yarpaqcıqları uzunsov yumurtaşəkillidir. Yarpaqcıqların ucu sivridir. Çiçək oxunun uzunluğu 19-24 sm arasında olur. Çiçək oxunun üzərində olan tikanlar əyridir. Çiçəklərə kiçik olub, 7-9-u bir yerdə olur. Çiçəyin ləçəkləri ağdır. May ayında çiçəkləyir, iyul avqust ayında isə meyvə verir.

Təbiətdə generativ və vegetativ yolla çoxalır.

Bаşlıcа оlаrаq insаn fəаliyyətidir.

Mədəni halda Nəbatat bağlarında becərilir.

Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.

Аzərbаycаnın "Qırmızı Kitаbı"nа dахil еdilməsi zəruridir.