İsgəndər Seyfulin

İsgəndər Seyfulin və ya İsgəndər Daş Məhəmmədoviç Seyfulin (d. 28 avqust 1861, Omsk, Rusiya imperiyası — ö. 1920, Bakı) — əslən Rusiya türklərindən olan Rusiya imperiyası və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hərbi xadimi və polkovniki.

İsgəndər Daş Məhəmmədoviç Seyfulin
TatarcaИскәндәр Ташмөхәммәд улы Сәйфуллин
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	28 avqust 1861
Doğum yeri	Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi	22 iyun 1920 (58 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı
Vətəndaşlığı	Rusiya imperiyası Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
Milliyyəti	Tatar
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti	Rusiya İmperator Ordusu Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Milli Ordusu
Xidmət illəri	1881-1920
Rütbəsi	Rotmistr
Döyüşlər	Birinci Dünya müharibəsi
Təltifləri

28 avqust 1861-ci ildə Rusiya imperiyasının Akmolla quberniyasında Omsk şəhərində dünyaya gəlmişdir. Atası dövlət müşaviri olan İsgəndər Seyfulin Sibir Hərbi Gimnaziyasını bitirmişdir.

Hərbi xidmətinə 1881-ci ildə Aleksandr Hərbi Məktəbində sıravi yunker rütbəsində başlamışdır. 1882-ci ildə unter-zabit (gizir) rütbəsinə yüksəlmişdir. 12 avqust 1883-cü ildə hərbi məktəbi bitirmiş və Türküstan Hərbi Dairəsinin Qərbi Sibir taborunda praporşik rütbəsində xidmət etmişdir. 1884-cü il 22 avqust tarixində podporuçik rütbəsinə yüksəlmişdir. 22 avqust 1885-ci ildə təlim komandanının müavini təyin edilmişdir.

7 dekabr 1888-ci ildə X Türküstan taboruna köçürülmüşdür. 18 dekabr 1888-ci ildə poruçik rütbsinə yüksəlmişdir. 1891-ci ilin aprelindən 1892-ci ilin sentyabrına qədər Çimkənd sanitar-gigiyeniya stansiyasının komandiri olmuşdur. 1894-cü ilin 4 fevralında briqada adyutantı vəzifəsini yerinə yetirmək üçün I Türküstan hərbi hissəsinə göndərilmişdir. 25 noyabrda bu vəzifədə təstiqləndi. 23 aprel 1895-ci ildə ştabs-kapitan rütbəsinə yüksəldi. 3 dekabr 1896-cı ildə briqada adyutantı vəzifəsini təhvil verərək, öz taboruna geri döndü.

4 dekabrda III taqımın komandiri təyin edildi. 3 aprel 1897-ci ildə vəzifəsinin icrasına başladı. 8 oktyabr 1900-cü ildə xidmətdə fərqləndiyinə görə kapitan rütbəsinə yüksəldi. 10 yanvar 1903-cü ildə taqım komandirliyi vəzifəsini təhsil verdi.

14 yanvarda Atıcı Zabitlər Məktəbinə göndərilmişdir. 28 avqustda kursu müvəffəqiyyətlə bitirmiş və 1 oktyabrda taboruna geri dönmüşdür. Bu zaman, taborun V taqımının komandiri təyin edilmişdir. 4 iyun 1904-cü ildə III taqımın komandiri təyin edilmişdir. 9 aprel 1907-ci ildə bu vəzifəsini təhvil vermişdir. 1907-ci ilin 30 iyulunda pod-polkovnik rütbəsinə yüksəldilmişdir. Bu zaman o, II Xocənt taboruna komandanlıq etməkdə idi.^[1]

1908-ci ilin 7 iyununda başqa yerə köçürüldü və 21 iyulda V Ordu Korpusunun X piyada diviziyasının 39-cü Tomski piyada polkunun bir taboruna komandan təyin edildi. 1 yanvar 1909-cu ildə IV taborun komandanı təyin edilir. 12 sentyabr 1909-cu ildə Loviç şəhərinin komendantı, 1910-cu ilin 3 yanvarında polkun təsərrüfat bölməsinin komandanı təyin edilir.

28 mart 1911-ci ildə öz xahişi ilə xidmət etdiyi yerdən köçürülür və XII Türküstan atıcıp olkuna təyin edilir. 24 mayda yeni polkuna gəldikdən sonra polkun təsərrüfat bölməsinin komandanı təyin edilir. 17 yanvar 1913-cü ildə I taborun komandanı təyin edilir. 5 oktyabr 1913-cü ildə polkovnik rütbəsinə yüksəlir və XVII Türküstan atıcı polkuna göndərilir.^[2] 1 mart 1914-cü ildə bu polkda xidmət etməyə başlayır. Birinci Dünya müharibəsinin başlamasından sonra müharibədə iştirak etmişdir. 28 fevral 1915-ci ildə 132-ci ehtiyat polkunun komandanı təyin edilir. Müharibənin son mərhələsində cənub-qərb cəbhəsinin VII ordusunun qərərgahının təftiş şöbəsinin baş adyutantı təyin edilir. Cənub-qərb cəbhəsinin komandanı general Şerbaçevin əmri ilə ehtiyat 35-ci piyada alayının komandanı təyin edilməsi tövsiyə edilmiş və bu tövsiyə Müvəqqəti Hökumət tərəfindən qəbul edilmişdir.^[3]

Birinci Dünya müharibəsinin gedişatında Rusiya imperiyasının dağılması, ardıyca Müvəqqəti Hökumətin də çökməsindən sonra İsgəndər Seyfulin Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində xidmət etməyə başlamışdır. O, 26 iyul 1919-cu ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Daxili İşlər Nazirliyində nazirin müvəqqəti müavini təyin edildi.^[3]

3 oktyabrda Hərb nazirliyində xidmət etməyə başladı və Azərbaycan ordusunun baş qərərgahının yerli hərbi qruplaşmalar şöbəsinin rəhbəri təyin edildi. 9 noyabrda bu vəzifəsinin icrasına başladı.^[4] 2 mart 1920-ci ildə Baş Qərərgahın Yerli Qüvvələr və Səfərbərlik Departamentinin rəhbəri təyin edildi.^[5]

Polkovnik İsgəndər Daş Məhəmmədoviç Seyfulin Bakının bolşeviklər tərəfindən işğal edilməsindən sonra Bakı şəhərində bolşeviklər tərəfindən güllələnərək öldürüldü.

• "İmperator III Aleksandrın tacqoyma mərasiminin xatirəsinə" medalı (15 may 1883)
• "Müqəddəs Stanislav" ordeni (15 yanvar 1891)
• "İmperator III Aleksandrın hakimiyyətinin xatirəsinə" (17 mart 1896)
• "İmperator II Nikolayın tacqoyma mərasiminin xatirəsinə" medalı (26 may 1896)
• "Müqəddəs Anna" ordeni (1901)
• "Müqəddəs Stanislav" ordeni (27 may 1907)
• "Müqəddəs Anna" ordeni (6 dekabr 1910)
• "Romanovlar sülaləsinin hakimiyyətinin 300 illiyi münasibətilə" medalı (21 fevral 1913)
• "Şanlı Buxara" ordeni (13 sentyabr 1913)
• "Müqəddəs Vladimir" ordeni (1 may 1915)
• "Müqəddəs Vladimir" ordeni (13 dekabr 1915)

• Arvadı — Ayşə Yusifova (irsi zadəgan, artilleriya ştabs-kapitanı Yenikeyevanın qızı
• Uşaqlar: Abubəkr (1893–1960) — polkovnik, Bredovskoqo hücumunun iştirakçısı, İslam (1895–1969) — polkovnik. Validə (1901-?).

• Послужной список полковника 17-го Туркестанского стрелкового полка Сейфуллина // Российский государственный военно-исторический архив. ф.409 (Коллекция "Послужные списки офицеров"), оп. 1, д. 48027
• Л. Р. Габдрафикова, Х. М. Абдулин. Татары в годы первой мировой войны (1914–1918 гг.). — Казань: Институт истории им. Ш. Марджани, 2015. — ISBN 978-5-94981-191-7.

• Адрес-календарь Азербайджанской Республики. — Баку, 1920