Tatar dili

Таtar dili (tatar. татар теле / tatar tele, татарча / tatarça) — tatarların milli dili, Rusiya Federasiyasının Tatarıstan Respublikasının dövlət dili, yayılmasına görə Rusiyada rus dilindən sonra ən yayqın ikinci dil. Türk dillərinin qıpçaq qrupunun Volqaboyu-qıpçaq yarımqrupuna aiddir.

Tatar dili
Orijinal adı татар теле, tatar tele, تاتار تلی‎
Ölkələr Rusiya, Türkiyə, Finlandiya, Rumıniya, Avstraliya, ABŞ
Regionlar Tatarıstan, Başqırdıstan, Moskva [1], Çelyabinsk, Ulyanovsk, Sverdlovsk, Orenburq, Perm, Udmurtiya və s.
Rəsmi status Tatarıstan
Danışanların ümumi sayı 6 496 600[2]
Reytinq 95
Təsnifatı
Kateqoriya Avrasiya dilləri
türk dilləri
Ortaq türk dili
Qıpçaq dilləri
Qıpçaq-bolqar[vd]
Tatar dili
Yazı kiril əlifbası (tatar əlifbası), latın əlifbası
Dil kodları
QOST 7.75–97 тар 660
ISO 639-1 tt
ISO 639-2 tat
ISO 639-3 tat
Dilin strukturlarının dünya atlası tvo
Ethnologue tat
ABS ASCL 4303
IETF tt
Glottolog tata1255
Bu dildə olan Vikipediya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Leksikasına görə daha çox başqırd, qazax, noqay və nisbətən qaraqalpaq, qaraçay-balkar, qumuq, özbək, azərbaycan və türk dillərinə yaxındır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Данные Всероссийской переписи населения 2002 года". 2012-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-13.
  2. ↑ Ethnologue report

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Ахатов Г.Х.. Язык сибирских татар. Фонетические особенности (монография). Уфа, 1960.
  • Ахатов Г.Х. Диалект западносибирских татар (монография). Уфа, 1963.
  • Ахатов Г. Х. Лексика современного татарского языка (учебник для студентов вузов). Уфа, 1975.
  • Ахатов Г. Х. Татарская диалектология. Диалект западно-сибирских татар (учебник для студентов вузов). Уфа, 1977.
  • Ахатов Г. Х. Татарская диалектология. Средний диалект (учебник для студентов вузов). Уфа, 1979.
  • Ахатов Г. Х. Лексикология современного татарского литературного языка (монография). К.,1979.
  • Axatov G. = Ахатов Г. Х. Мишарский диалект татарского языка (учебник для студентов вузов). Уфа, 1980.
  • Ахатов Г. Х. Фразеологический словарь татарского языка. Казань, 1982 Arxivləşdirilib 2015-02-08 at Archive.today
  • Axatov G. = Ахатов Г. Х. Современный татарский литературный язык (монография). Казань,1982.
  • Ахатов Г. Х. Антонимы и принципы создания первого в татарском языке словаря антонимов (монография). Уфа, 1982.
  • Ахатов Г. Х. Татарская диалектология (учебник для студентов вузов), Казань,1984.
  • Ахатов Г. Х. Лексика татарского языка (учебное пособие для студентов вузов и колледжей). Казань,1995.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]