İskəndər (roman)

İskəndər (türk. İskender) — türk yazıçısı Elif Şafakın romanıdır. 2011-ci ilin iyul ayında "Doğan kitap" nəşriyyatında işıq üzü görüb. Orijinal versiyası ingiliscə olan romanı türk dilinə Omca Korugan tərcümə edib. Elif yaradıcılığına xas olan sufilik əlamətləri bu romanda da özünü göstərir.

Romanda hadisələr əsərin adını aldığı anti-qəhrəman İskəndər ətrafında cərəyan edir. Süjet olaraq əsər Londona köçmüş türk-kürd əsilli bir ailənin timsalında köçkün həyatı yaşayan insanların hekayəsindən bəhs edir. Kitab bazarına çıxdığı vaxtdan üz qabığı ilə bağlı müxtəlif rəylər söylənilən romanın hətta plagiat olması da iddia edilir.

Yazıçı romanı yazmağa İstanbulda olarkən başlamış və Londonda davam etmişdi. Əsər bir il yarıma ərsəyə gəlib. İngiliscə yazılan "İskəndər" Omca Korugan tərəfindən türk dilinə çevrilsə də, Şafak türkcə tərcüməni alıb yenidən yazdı. Kitabın üz qabığında Şafakın özü İskəndər obrazı olaraq yer almışdır. Kitab Uğurcan Ataoğlu tərəfindən dizayn edilib.

Romanın 2011-ci il 1 avqust tarixində satışa çıxacağı gözlənilirdi. Lakin ilk olaraq 200 min tirajla çıxarılan kitab hələ mətbəədə ikən kitab dükanlarından 165 min sifariş aldı. Bu səbəbdən nəşriyyat kitabı planlaşdırılan tarixdən əvvəl satışa çıxardı.

Elif Şafakın "İskəndər" romanı Fərat çayı sahillərindəki bir kürd kəndində yaşayan, sonra isə Londona qədər gedib çıxan kürd-türk əsilli bir ailənin faciəsini təsvir edir. Roman İskəndərin bacısı Əsmanın dilindən söylənən bir hekayə olaraq yazılıb. Əsərdə 11 əsas obrazın iştirakı ilə baş verən faciə — İskəndərin öz anasını qətlə yetirməsi başgicəlləndirici bir şəkildə təsvir edilmişdir. Romanın bölmələri ayrı-ayrı qəhrəmanların adları ilə adlandırılmaqla hadisələrin inkişafı addım-addım onların dilindən söylənir və bu üslub həmin qəhrəmanların xarakterlərinin açılmasına yardım etmiş olur.

Roman sirlərlə doludur. Və romanın hər bölməsində bir sirrin açılması ilə yeni sirlərin ortaya çıxması oxucunu daima gərgin maraq içərisində saxlayır. Əsər dünya, həyat, cəmiyyət, eşq, ailə, mənəvi dəyərlər haqqında fəlsəfi deyimlərlə, aforizm səviyyəsində söylənilmiş fikirlərlə zəngindir.

Şafakın romanda nəzərə çatdırdığı mövzulardan biri qadına qarşı şiddətdir.

Romanı azərbaycan dilinə tərcümə edən Hunay Sadaydır.