İspaniya Milli Kitabxanası

İspaniya Milli Kitabxanası — (Biblioteca Nacional de España) İspaniyanın və dünyanın ən böyük kitabxanalarından biri olan böyük ictimai kitabxanadır. Madriddə, Paseo de Recoletosda yerləşir.

İspaniya Milli Kitabxanası
Biblioteca Nacional de España[1]
Ümumi məlumatlar
Ölkə	İspaniya[3]
Yaradılıb	29 dekabr 1711[4]
Ünvan	Paseo de Recoletos, 20, Madrid, Paseo de Recoletos, 20-22[3]
Telefon	+34-917-01-14-94[3]
Digər məlumatlar
İşçi sayı	353 nəf. (2021)[5]
Sayt	bne.es
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar[2]

Kitabxana 1711-ci ildə Kral V Filip tərəfindən Saray Xalq Kitabxanası (Biblioteca Pública de Palacio) kimi təsis edilmişdir. Mövcud qanuni depozit tələbinin sələfi olan Kral Məktubları Patenti, İspaniyada çap olunan hər kitabın bir nüsxəsini kitabxanaya təqdim etməyi printerlərə məcbur etdi. 1836-cı ildə kitabxananın Crown mülkiyyəti statusu ləğv edildi və mülkiyyət İdarəetmə Nazirliyinə (Ministerio de la Gobernación) verildi. Eyni zamanda, Biblioteca Nacional adlandırıldı.

1837-ci ildə yazıçı Antonia Qutierrezin petisiyasını kraliça regent Maria Christina qəbul etdikdən sonra ilk dəfə qadınlara kitabxanaya giriş icazəsi verildi.^[6]

19-cu əsrdə müsadirələr, satınalmalar və ianələr Biblioteca Nacional-a hazırda əlində olan ən qədim və qiymətli kitabların əksəriyyətini əldə etməyə imkan verdi. 1892-ci ildə bina Tarixi Amerika Sərgisinə ev sahibliyi etmək üçün istifadə edilmişdir. 16 mart 1896-cı ildə Biblioteca Milli Kitabxanası hal-hazırda yerləşdiyi eyni binada ictimaiyyət üçün açıldı və əsas mərtəbədə 320 oxucu üçün nəzərdə tutulmuş geniş Oxu Zalı daxil edildi. 1931-ci ildə Oxu zalı yenidən təşkil edilərək onu əsas kitabçalar toplusu ilə təmin etdi və tələbələr, işçilər və ümumi oxucular üçün nəzərdə tutulmuş Ümumi Oxu Zalı yaradıldı.

İspaniya Vətəndaş Müharibəsi zamanı Müsadirə Komitəsi (Junta de Incautación) tərəfindən 500.000-ə yaxın cild toplanmış və o vaxta qədər dini qurumlarda, saraylarda və şəxsi evlərdə saxlanılan sənət əsərlərini və kitabları qorumaq üçün Milli Kitabxanada saxlanılmışdır. 20-ci əsrdə otaqlarını və anbarlarını daim genişlənən kolleksiyalarına, 1958-ci ildə Qanuni Depozit tələbinə edilən dəyişiklikdən sonra alınan materialın artan həcminə və kitabxana tərəfindən alınmış çoxsaylı əsərlərə uyğunlaşdırmaq üçün binaya çoxsaylı dəyişikliklər edildi^[7][8]. Bu tikinti işləri arasında ən diqqətəlayiq dəyişikliklərdən bəziləri 1955-ci ildə kitabxananın anbarlarının tutumunu üç dəfə artırmaq üçün edilən və 1986-cı ildə başlanan və 2000-ci ildə tamamlanan dəyişikliklər Alcala de Henaresdə yeni binanın yaradılmasına gətirib çıxardı və Paseo de Recoletos, Madriddəki binanın tamamilə yenidən qurulmasına yol açdı.

1986-cı ildə İspaniyanın əsas biblioqrafik qurumları – Milli Qəzet Kitabxanası (Hemeroteca Nacional), İspan Biblioqrafiya İnstitutu (Instituto Bibliográfico Hispánico) və Sənədli və Biblioqrafiya Xəzinələri Mərkəzi (Centro del Tesoro Documental y Bibliotrcorcorcorc) daxil olduqda , kitabxana İspaniyanın Mədəni Yaddaşının Dövlət Anbarı (Centro Estatal Depositario de la Memoria Cultural Española) kimi yaradılıb və İspaniyanın bütün biblioqrafik məhsullarını istənilən media üzərindən İspaniya Kitabxana Sistemi, milli və beynəlxalq tədqiqatçılar, mədəniyyət və təhsil müəssisələri üçün əlçatan edir. 1990-cı ildə Mədəniyyət Nazirliyinin (Ministerio de Cultura) nəzdində muxtar quruma çevrildi.

Madrid binaları Milli Arxeologiya Muzeyi ilə paylaşılır.

Biblioteca Nacional İspaniyanın ən yüksək kitabxana qurumudur və İspaniya Kitabxana Sisteminin rəhbəridir.

Ölkənin milli kitabxanası olaraq, o, İspaniyanın sənədli irsi haqqında məlumatların müəyyən edilməsi, mühafizəsi, mühafizəsi və yayılmasına cavabdeh olan mərkəzdir və İspan mədəniyyətinin tədqiqi üçün əsas istinad nöqtəsi olmağa çalışır. 31 oktyabr 1991-ci il tarixli 1581/1991 (R.D. 1581/1991) saylı Kral Fərmanı ilə qəbul edilmiş Əsas Nizamnaməsinə uyğun olaraq, onun əsas funksiyaları aşağıdakılardır:

• Tədqiqat, mədəniyyət və məlumat məqsədləri üçün İspaniya dövlətinin istənilən dilində və ya hər hansı digər dildə hazırlanmış biblioqrafik arxivləri tərtib edin, kataloqlayın və qoruyun.
• Onun biblioqrafik arxivinin öyrənilməsi, borclanması və çoxaldılması yolu ilə tədqiqatı təşviq edin.
• Qanuni depozit tələbi ilə alınan girişlər əsasında İspaniyanın biblioqrafik çıxışı haqqında məlumatı yaymaq.

Kitabxananın fondu 26.000.000-dən çox nüsxədən, o cümlədən 15.000.000 kitab və digər çap materiallarından, 4.500.000 qrafik materialdan, 600.000 səs yazısından, 510.000 musiqi notasından, 500.000-dən çox mikroformadan, 500-dən çox mikroformadan, qəzetdən, seriyadan, xəritədən, 500-dən, 040-dan, 00 audiovizual, 90 000 elektron sənəd, və 30.000 əlyazma var.

Biblioteca Nacional-ın hazırkı direktoru 2013-cü ildə təyin olunmuş Ana Santos Aramburodur. Keçmiş direktorlar arasında onun sələfləri Qloria Peres-Salmeron (2010–2013) və Milagros del Korral (2007–2010), habelə tarixçi Fusi Xuan Pab (Juan1902) var. ) və müəllif Rosa Regàs (2004–2007) olmuşdır.

Bütün İspaniya üçün qanuni depozit rolunu nəzərə alaraq, 1991-ci ildən bəri o, daşqın kolleksiyanın böyük hissəsini Madrid yaxınlığındakı Alcala de Henaresdəki ikinci dərəcəli saytda saxlayır.

Biblioteca Milli Kitabxanası aşağıdakı kitabxana xidmətləri vasitəsilə öz kolleksiyalarına girişi təmin edir:

• Müəssisə və digər kitabxanalar haqqında təlimat və ümumi məlumat.
• Onun kolleksiyası və digər kitabxanalar və ya kitabxana sistemlərində saxlanılanlar haqqında biblioqrafik məlumat.
• Hazırda onun bütün kolleksiyalarını əhatə edən 3.000.000-a yaxın biblioqrafik qeyddən ibarət avtomatlaşdırılmış kataloquna giriş.
• Kitabxananın oxu zallarında arxiv konsultasiyası.
• Kitabxanalararası kreditlər.
• Arxiv reproduksiyası.

• 
  San Isidoro, Alonso Berruguete, Alfonso X the Wise abidələri ilə pilləkənlər və əsas giriş José Alcoverro tərəfindən
• 
  Kitabxananın üstündə Agustí Querol tərəfindən İspaniya heykəli
• 
  The Lay of the Cid kitabının əlyazmasından bir səhifə
• 
  B.N.E.-nin foyesində Marselino Menendez və Pelayonun heykəli.
• 
  Alcala de Henaresdə İspaniya Milli Kitabxanasının binası

• Grosvenor Qalereya Kitabxanası
• London kitabxanası ‎

• Official site Arxivləşdirilib 4 iyun 2014 at the Wayback Machine
• Official web catalog

1. ↑ https://web.archive.org/web/20221226144622/https://www.cenl.org/member-libraries/.
2. ↑ https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Biblioteca_Nacional_de_Espa%C3%B1a.
3. ↑ ^{1 2 3 4} Directorio de bibliotecas españolas (isp.).
4. ↑ http://www.bne.es/es/LaBNE/Historia/.
5. ↑ https://www.bne.es/sites/default/files/repositorio-archivos/memoria_BNE_2021.pdf.
6. ↑ Constenla, Tereixa. "Leer era cosa de hombres" [Reading Was a Man's Thing]. El País (ispan). Madrid. 2013-03-10. 2013-03-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-25. (#invalid_param_val)
7. ↑ "Cronología. National Library of Spain". 2014-08-11. 6 December 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 May 2017.
8. ↑ "Depósito legal". Biblioteca Nacional de España (ispan). 2009-01-27. 21 April 2022 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-15.