Şatoy
Şatoy (çeç. Шуьйта) — Çeçenistan Respublikası, Şatoy rayonu ərazisində yerləşən kənd. İnzibati cəhətdən Şatoy rayonunun və Şatoy kənd sovetliyinin mərkəzidir.
| Şatoy | |
|---|---|
 | |
| 42°52′18″ şm. e. 45°41′57″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1858 |
| Mərkəzin hündürlüyü | 608 m |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | 366400 |
| Digər | |
| sp-shatoy.ru | |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg)
Coğrafiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]Respublikanın cənub hissəsində, Arqun çayının sağ sahilində, Arqun vadisində yerləşir. Qroznı şəhərindən 57 km məsafədədir.
Ən yaxın yaşayış məntəqələri: şimal-qərbdə - Xakkoy, Syuji və Böyük Varand kəndləri; şimal-şərqdə - Zonı kəndi; cənub-şərqdə - Bekum-Kale və Pamyatoy kəndləri; cənubda - Vyardı və Quş-Kert kəndləri; cənub-qərbdə - Vaşindaroy kəndi[3].
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]9 avqust 1858-ci il səhər radələrində general-leytenant Evdokimovun əmri ilə yandırılmış Xakka kəndinin yerində, dağlara qarşı çar istehkamı Şatoy qalasının əsası qoyulur. İstehkam Navaginskİ Piyada Alayının qərargahı üçün inşa edilir.
1918-ci ilə qədər kənd və qala əhalisinin əksəriyyəti çar hakimiyyəti tərəfindən bu torpaqlara köçürülmüş ruslar ibarət idi. Qalanın içərisində pravoslav kilsəsi və istehkam var idi. Qəsəbədə 50-yə yaxın rus ailəsi və iki yunan ailəsi yaşayırdı. Oktyabr inqilabı və Rusiya vətəndaş müharibəsi illərində burada yaşayan rusların böyük hissəsi kəndi tərk etmişlər. Cəmi iki və ya üç ailə istisna burada qalır. Onların törəmələri bu gündə burada yaşayırlar.
1944-cü ildə bölgənin yerli əhalisinin deportasiyasından sonra kənd əsasən Mərkəzi Rusiyadan olan rus köçkünləri tərəfindən məskunlaşdırıldı və Sovetskoe olaraq adlandırıldı. Daha sonra Sovetski rayonun mərkəzi olaraq Qroznı vilayətinə daxil edildi.
1989-cu ildə RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə Sovetskoye kəndinin adı Şatoy adlandırıldı.
Əhalio
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə kəndin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[4]:
| Xalq | Say, nəf. |
Ümumi əhaliyə olan nisbəti, % |
|---|---|---|
| çeçenlər | 2 540 | 86,01 % |
| ruslar | 124 | 4,20 % |
| avarlar | 94 | 3,18 % |
| tabasaranlılar | 66 | 2,24 % |
| digərləri | 129 | 4,37 % |
| ümumi | 2 953 | 100,00 % |
Müəssiələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şatoy biznes mərkəzi[5]
Təhsil
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şatoy orta ümumtəhsil məktəbi[6].
Şatoy gecə orta ümumtəhsil məktəbi[7].
Tanınmış şəxsləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Abdulaev Movladi Abuyazid oğlu - ağır atlet, məşqçi, beynəlxalq dərəcəli hakim, Çeçenistan idmanı haqqında ilk saytın müəllifi, SSRİ idman ustası.
Əliyev İrisxan Soltagir oğlu - Rusiya imperiya ordusunda xidmət edən çeçen əsilli general, dörd müharibənin qəhrəmanı, artilleriya marşalı [8].
Beta Açxoevski — İmam Şeyx Şamilin nayibi.
Qalereya
[redaktə | mənbəni redaktə et]
_Shatoy._Vozdvignuto_v_1858_godu_na_okkupirovannyh_zemlyah_taypa_Hakkoy..jpg)
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- ↑ http://chechenstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/chechenstat/resources/ccc98e004250073f864cce2d59c15b71/ТОМ-1%20новый%20вариант.docx (rus.).
- ↑ "Карта Чечни" (rar). не ранее 1995. 2012-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-02.rar. Объём 8 МБ.
- ↑ "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населенным пунктам, сельским населенным пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
- ↑ "ГУП «Шатойский бизнес-центр» (инкубатор)". 2018-12-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-07-02.
- ↑ МОУЧ 'СОШ с. Шатой' , 2018000767
- ↑ "МОУЧ 'ВСОШ с. Шатой Шатойского р-на' , 2018000894". 2014-07-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-10.
- ↑ И. Х. Джабиров Генерал Алиев, Гр., 2014, Изд.: ФГУП «Издательско-полиграфический комплекс «Грозненский рабочий», ISBN 978-5-4314-0158-9, стр. 608)