Şepsi (kənd)
Şepsi — Krasnodar diyarının Tuapsinski rayonunda yerləşən kənd.
| Şepsi | |
|---|---|
| rus. Шепси | |
 | |
| 44°02′20″ şm. e. 39°09′00″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Region | Krasnodar diyarı |
| Rayon | Tuapsinski rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1888 |
| Mərkəzin hündürlüyü | 14 m |
| Saat qurşağı | UTC+3 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 3.196 nəfər (2010) |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +7 86167 |
| Poçt indeksi | 352815 |
|
| |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.svg)
Şepsi sözünün son hərfi vurğu ilə tələffüz olunur, yəni. Şepsİ.
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şepsi kəndi Qafqazın Qara dəniz sahilində, Şepsi çayının mənsəbində yerləşir. Tuapse şəhərindən avtomobil yolu ilə 13 km, dəmir yolu ilə 9 km olmaqla cənub-şərqdə yerləşir. Adler-Tuapse xəttindəki Şepsi dəmir yolu stansiyası kənd ərazisində yerləşir.
Kəndin dəniz səviyyəsindən maksimal hündürlüyü 14 metrdir.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şepsi kəndi öz adını adıq dilində olan Şepsi mülk adından götürüb. Eyni adlı həm də Şepsi çayı var.[1] Adıq dilindən tərcümədə — "Süd çayı" (adıq Shchepsy) deməkdir. Çünki yağışdan sonra çay südrəng alır[2]. "Susuz"[3] variantıda mövcuddur.
Şepsi mülkü1905-ci ildə nəşr edilmiş Hərbi Topoqrafiya İdarəsinin xəritəsində qeyd olunub və Şepsi çayının sağ sahilində yerləşir. Hazırda Tuapse rayonunun Şepsi pansionatı bu ərazidədir. Xəritə tərtib edilərkən Şepsi kəndi xəritədə qeyd olunmayıb. Mülk general-leytenant A.P. Petrova (1834–1920) məxsus idi. O dəmir yolları nazirinin köməkçisi, Rusiyada dəmir yolu nəqliyyatının inkişafı nəzəriyyəçisi, nəqliyyat dəmir yolu şəbəkələrinə dair bir neçə əsərin müəllifi idi. 1910-cu il üçün torpaq mülkiyyətçilərinin siyahılarında Petrov Aleksandr Pavloviç Tuapse rayonunun Velyaminovskoye kəndində 1896 desyatin torpaq sahəsinə sahib idi. Şepsi kəndinin 1892–1895-ci illərdə Novorossiysk-Suxumi avtomobil yolunun inşaatçıları tərəfindən salınması versiyası əsassızdır.
26 aprel 1923-cü ildən Şepsi qəsəbəsi Qara dəniz bölgəsinin Tuapse rayonunun Velyaminovskaya volostunun tərkibində Kuban-Qara dəniz vilayəti qeydiyyatına alınmışdır. 21 may 1935-ci ildə Tuapse rayonunun ləğvi ilə əlaqədar Şepsi kəndi Tuapse şəhərinin tabeliyinə verildi. 16 aprel 1940-cı ildən Şepsi kəndi yenidən Tuapse rayonuna qaytarıldı. 26 dekabr 1962-ci ildən 12 yanvar 1965-ci ilə qədər Şepsi kəndi Tuapse kənd ərazisinə daxilində olmuşdur.[4]
Əhalisi
[redaktə | mənbəni redaktə et]2010-cu ildə keçirilmiş ümumrusiya siyahıyaalınmasına görə Şepsidə 3196 nəfər əhali yaşayır. Milli tərkibi belədir: ruslar — 2105 nəfər, ermənilər — 769 nəfər, ukraynalılar — 94 nəfər.[5]
İnfrastruktur
[redaktə | mənbəni redaktə et]Şepsi ərazisində var: "Smena" sanatoriyası, "Mayak" pansionatı, "Luç" pansionatı, "Şepsi" pansionatı, "Energetik" istirahət mərkəzi, "Yubileiny" pansionatı.
2001-ci ildə Gənclərin Sağlamlıq Düşərgəsi tikildi. Şepsidə uşaq klinikası, lokal terapevt, müalicə otağı, stomatologiya şöbəsi və özəl mütəxəssislərin stomatoloji kabinetləri, həmçinin təcili yardım stansiyası var.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Şablon:Adıge toponimiyası
- ↑ Şablon:Adıge toponimik lüğəti
- ↑ Şablon:Kuban toponimiyasına dair esselər
- ↑ "История образования посёлков Туапсинского района". 2015-04-25 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "База данных Всероссийской переписи населения 2002 года". 2014-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-31.