Əli Həriri

Əli Həriri (kürd. Elî Herîrî) və ya Şeyx Əhməd Botani[1] (1009 – 1079) — kürd şairi. O, kurmanc dilində yazırdı, klassik kürd sufi ədəbiyyatında qabaqcılı və kürd ədəbi ənənəsinin banisi hesab olunur.[2][3]

Əli Həriri
Doğum tarixi 1009
Vəfat tarixi 1079
Fəaliyyəti yazıçı

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həriri 1009-cu ildə Botanın Hakkari mahalına bağlı Hərir kəndində anadan olmuşdur.[4][5] Onun adını ilk dəfə XII əsrdə Əhməd Xani çəkmişdir və onun haqqında məhdud məlumatlar məlumdur.[2] Həririnin poeziyası məhəbbət, Kürdüstan sevgisi, onun gözəl təbiəti və xalqının gözəlliyi üzərində qurulmuşdur. Şeirləri məşhur idi və bütün regiona yayılmışdı.[1] Tarixçi Muhibbinin məlumatına görə, Həriri təhsil almaq üçün Dəməşqə köçmüşdür. Onun molla olduğu güman edilən Şeyx Əhməd adlı bir oğlu var idi.[6]

O, 1079-cu və ya 1080-ci ildə[7] Cizrədə vəfat etmişdir. Onun məzarı müqəddəs yer sayılır və hər il çoxsaylı insan tərəfindən ziyarət edilir.[1]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 Kaymak, Wedat. Les éternels exilés (PDF) (fransız). Paris: Association des cineastes kurdes en exil. 1990. 73. 24 April 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 24 April 2021.
  2. ↑ 1 2 al-Karadaghi, Mustafa. Kurdistan Times. 190.
  3. ↑ Özel, Ahmet. "FAKĪ-yi TEYRÂN". TDV İslâm Ansiklopedisi (türk). 2016. 2022-12-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-12-30.
  4. ↑ Hajj, Hussain. "Transformations Of Kurdish Music In Syria: Social And Political Factors" (PDF). Istanbul Technical University Department of Musicology and Music Theory. 2018: 20. 2021-04-24 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-30.
  5. ↑ Cemal, Onursal. "Kurdiska mannen höjer sin röst!" (PDF). Arsivakurd.org (isveç). Kurdistans Kvinnoförbund. 1995. səh. 34. 2021-04-24 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 24 April 2021.
  6. ↑ Yûsuf, Abdulreqîb. Şaîrên klasîk ên Kurd (kürd). JM Weşanen Jîna Nû. 1988. 13–15. ISBN 9197092789.
  7. ↑ Mccarus, Ernest Nasseph. A Kurdish Grammar: Descriptive Analysis of the Kurdish of Sulaimaniya, Iraq. American Council of Learned Societies. 1958. 6.