Aşıq Heydər

Aşıq Heydər (tam adı:Məmmədov Heydər Kərim oğlu; d. 1867 – ö. 1949) — XIX əsrin sonu XX əsrin birinci yarısında yaşamış Ağbaba mahalının ustad aşığı, Ağbaba Süvarı Alayının Baş Ozanı[1]

Aşıq Heydər
Məmmədov Heydər Kərim oğlu
Doğum tarixi
Doğum yeri Düzkənd, Amasiya, Ağbaba mahalı
Vəfat tarixi (81 yaşında)
Vəfat yeri Düzkənd, Amasiya, Ağbaba mahalı
Uşaqları Kərim
Rəhim
Həcər
Sefiyyə
Atası Kərim Məmməd oğlu
Anası Zeynəb Molla Əhməd qızı
Milliyyəti azərbaycanlı

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məmmədov Heydər Kərim oğlu 1867-ci ildə Ağbaba mahalının Düzkənd kəndində anadan olmuşdur[2]. Heydər üç yaşında olanda atası vəfat etmiş, anası isə öz dayısı molla Əhmədin təkidi ilə başqasına ərə verilmişdir. Heydər əmisi Məşədi Rəcəbin himayəsində yaşamışdır. 25 yaşında ona yatdığı yerdə İstanbulun yaxınlığında yerləşən Dəyirman kəndində Süleyman bəyin qızı Bəyaz xanıma buta verilməsi məlum olmuşdur. Aşıq Heydər Bəyaz xanıma qovuşa bilməmişdir. Ancaq onun sözləri dillərdə dastan olmuş və bu günümüzə kimi gəlib çatmışdır.

Aşıq Heydər Aşıq Şenlik, Aşıq Nəsib və Çorlu Məhəmmədlə yaxın dost olmuşdur[3].

Aşıq Heydər el şairi olmaqla bərabər kirkirə, dibək-salğar, cəhrə, yun darağı düzəldər, ağacdan qaşıq, qəlyan, müştük yonub hazırlamaqda da mahir sənətkar olmuşdur[4].

Aşıq Heydər 1949-cu ilin mart ayının 19–u nəvəsi Yusif Rəhim oğlu Heydərova "Axtarın məni" qoşmasını deyərək, Düzkənd kəndində vəfat etmişdir[2].

Kitabları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. "Bu yan Ağbabadı, o yan Çıldır, Qars", Bakı: "Nurlan", 2007. 161 səh.
  2. "Aşıq Hedər-140".Bakı: 2007, 381 səh.
  3. "Gümrü Qızı" dastanı. Bakı: 2010, 285 səh.
  4. "Aşıq Heydər" (Əsərləri, dastan-rəvayətlər, xatirələr), Bakı: ABX NPM, 2014. 472 səh. (tərtibçilər: Tacir Səmimi, Xurşud Məmmədli və Əbülfət Heydər)

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Aşıq Heydər, (müəlliflər: T.Səmimi. X.Məmmədli. Ə.Heydər) — e-book.az saytı". 2014-05-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-27.
  2. ↑ 1 2 AMEA "Elmi axtarışlar" – XXXI cild, Bakı: 2007. səh.139-142
  3. ↑ Tacir Səmimi, Əbülfət Yusifoğlu, "Unutsaq unudularıq", Bakı: 2009.
  4. ↑ "AĞBABA FOLKLORU; Oğuz yurdunun mənəvi sərvətindən bir örnək — cetinkosucu1963.blogcu.com saytı". 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-06-01.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikimənbədə Aşıq Heydər ilə əlaqəli mətnlər var.