Aşıq Qurban Ağdabanlı

Ağdabanlı şair Qurban (1859, Dəmirçidam – 1934, Dəmirçidam, Kəlbəcər rayonu) — Azərbaycanın el şairi.^[1]

Ağdabanlı şair Qurban
Qurban Məşədi Məmmədalı oğlu
Qurban Məşədi Məmmədalı oğlu
Doğum tarixi	1859
Doğum yeri	Dəmirçidam, Azərbaycan
Vəfat tarixi	1934
Vəfat yeri	Dəmirçidam, Kəlbəcər rayonu, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Dəfn yeri	Dəmirçidam
Vətəndaşlığı	Rusiya imperiyası AXC SSRİ
Həyat yoldaşı	Səlbi (?-1920)
Uşaqları	6 oğul, 2 qız
Atası	Məşədi Məmmədalı
Fəaliyyəti	şair
Ağdabanlı şair Qurban Vikimənbədə

Qurban Məşədi Məmmədalı oğlu 1859-cu ildə Kəlbəcərin Dəmirçidam kəndində anadan olmuş, sonralar Ağdabana köçərək ömrünün sonuna kimi, yəni 1925-ci ilədək orada yaşamışdır.^[2] Azərbaycan və fars dillərində mükəmməl mədrəsə təhsili almış Qurban Məşədi Məhərrəm oğlunun çoxlu qoşma, gəraylı, müxəmməs, divani, təcnis və s. formalarda şeirləri dillər əzbəri olmuşdur, hərçənd, repressiya illərində şairin əlyazmalardan ibarət bir neçə kitabı öz qohumları, sonralar isə erməni vandalları tərəfindən yandırılaraq məhv edilmişdir".^[3]

Ağdabanlı Qurban uzun müddət ozan-aşıq kimi təqdim edilib. Bu da ondan irəli gəlib ki, aşıq ədəbiyyatından məlum olan divani, təcnis, qoşma, gəraylı, müxəmməs formalarında, bir sözlə, heca vəznində yazıb yaradan şairlərə eyni zamanda aşıq kimi baxıblar. Ağdabanlı Qurban da məhz buna görə uzun müddət aşıq kimi təqdim edilib. Lakin müasirlərinin xatirələrindən məlum olur ki, o, heç vaxt saz götürüb toy-nişanda, yaxud da başqa əlamətdar günlərdə özünü aşıq kimi göstərməyib, hərçənd, ustadsayaq saz çalıb-oxumağı var imiş. Aşıq Ələsgər kimi məşhur ustadlarla dostluq etməsi bir daha göstərir ki, Ağdabanlı Qurban nəinki müasirlərinə, sonrakı nəsillərə də örnək söz ustası olmuşdur. Miskin Abdal nəsil şəcərəsinin davamçısı, o ocaqdan od götürmüş Ağdabanlı Qurbanın Aşıq Ələsgər, Növrəs İman və Bimar Əli ilə maraqlı deyişmələri yaddaşlardan yazılı ədəbiyyata köçürülüb. Onun əlyazmalarının bir qismini oğlu, hələ sağlığında aşıq sənətində dədəlik zirvəsinə ucalan Dədə Şəmşir qoruyub saxlayıb. Ədəbi yaradıcılıq nümunələrindən ibarət Qənbər Şəmşiroğlunun sinələrdən və əlyazmalardan toplayıb çap etdirdiyi "Kəpəzin kəkliyi, maralı, getmə", "Qumrutək ləhcəli, xoşxandı Qurban" kitabları şairin yaradıcılığı barədə geniş məlumat verən zəngin mənbə hesab edilə bilər. "Kəlbəcər dünyası: yüz şairin bir kitabı" antologiyası və bir çox bədii məcmuələrdə də Ağdabanlı Qurbanın ədəbi irsinə geniş yer ayrılıb.

Ağdabanlı şair Qurban Qənbər Şəmşiroğlunun babası, Aşıq Şəmşirin isə atasıdır.

• "Möhnət", 1972.
• "Kəpəzin kəkliyi, maralı getmə", 2000.
• "Ağdabanlı şair Qurban 150", Bakı, "Elm və təhsil", 2012. 56 səhifə.
• "Qumrutək ləhcəli, xoşxandı Qurban", şeirlər, Bakı, "Elm və təhsil", 2012. 480 səh. 1500 nüsxə.

• İlham Məmmədli, "İrfan əhli, söz xiridarı", Bütöv Azərbaycan qəzeti, № 42(174), 5 – 11 dekabr 2012-ci il. səh.9.
• Məmməd Aslan, "Əqlin fəhmi, elmin ustadı sözdü!" (ön söz), "Qumrutək ləhcəli, xoşxandı Qurban", Bakı, "Elm və təhsil", 2012.

Vikimənbədə Müəllif:Ağdabanlı şair Qurban ilə əlaqəli mətnlər var.

• "Azərbaycan Aşıqlar Birliyi: Ozan dünyası. №4(11)" (PDF) (az.). "Ozan dünyası" jurnalı. 2012. 2017-05-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-05-18.