Abruka adası

Аbruka adası (est. Abruka, alm. Abro‎) — Riqa körfəzində yerləşən Estoniya adasıdır. Saaremaa adasından 4 km cənubda yerləşmişdir.[1][2].

Abruka adası
est. Abruka
Abruka adasında ən qədim ev
Abruka adasında ən qədim ev
Ümumi məlumatlar
Sahəsi 8,78 km²
Əhalisi 34 nəfər (2012-ci il)
Yerləşməsi
58°09′50″ şm. e. 22°30′14″ ş. u.
Ölkə  Estoniya
Akvatoriya
Abruka adası xəritədə
Abruka adası
Abruka adası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qonşu bir neçə kiçik ada (Vahase, Kasselaid, Linnusitamaa və Kirjurahu) ilə birlikdə Laane-Şaar Parisin bir parçası olan Abruka kəndini meydana gətirirlər. 34 adamın yaşadığı kəndin ümümi sahəsi 10.1 km²-dir. Abruka adasının ümumi sahəsi 8,78 км², qonşu kiçik adaların ümumi sahəsi isə 1,3 км²-dir.[1][2].

Təbiət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Abruka adası nadir hesab olunan Orta Avropa tipli enliyarpaqlı meşələrinin olduğu bir adadır. Bu təbiət ehtiyatı 1937-ci ildə qoruma altına alınıb və qoruq kimi fəaliyyət göstərir. Abruka adasında bir kitabxana (Liman binasında olan) və adanın ən köhnə binası olan bir malikanə (Abruka Evi) yerləşmişdir. Abruka Evinin bağçası hal-hazırda muzey kimi fəaliyyət göstərir.[2].

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Abruka adası ilə əlaqədar Orta əsrlərdə Ösel-Vikskokonun adada bir atçılıq malikanəsi qurduğu zamanlardan qalma ilk əhali qeydləri vardır. Oturaq əhali 18-ci əsrdən bu adada yerləşməyə başlamışdır. 1881–1972-ci illər arasında bir ibtidai təhsil məktəbi Abrukada fəaliyyət göstərmişdir.[1][2].

Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adanın əhalisi XX-ci əsrdən başlayaraq kəskin surətdə azalmışdır. 1922-ci ildə adada 150 nəfər yaşayırdı sa, bu göstərici 1959-cu ildə 111-ə, 1967-ci ildə 93-ə, 1974-cü ildə 65-ə, 1984-cü ildə 36-ya və nəhayət 2000-ci ildə 25 nəfərə enmişdir.[1].

Lakin son illərdə adanın əhalisi yenidən artmışdır.[3] Belə ki 2 noyabr 2004-cü ildə adanın əhalisi 34 nəfər idisə, bu göstərici 1 yanvar 2010-cu ildə 31-ə, 1 yanvar 2011-ci ildə 33-ə, 1 yanvar 2012-ci ildə isə 34 nəfərə bərabər olmuşdur.[4].

İnfrastruktur[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adada gəmilərə yol göstərən bir neçə mayak yerləşmişdir.[5]

Abruka adasına Kuressaare şəhərində yerləşən Roomassaare limanından və Heilidən bərə vasitasilə gəlmək mümkündür.[6].

Məşhurlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Məşhur əkiz yazıçılar Jüri Tuulik və Ülo Tuulik 1940-cı ildə Abruka adasında anadan olmuşdur.[1][2].

Qalereya[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Abruka adasındakı ən qədim ev

    Abruka adasındakı ən qədim ev

  • Adaya yolu göstərən nişanlar

    Adaya yolu göstərən nişanlar

  • İyun ayında Qrove meşəsi

    İyun ayında Qrove meşəsi

  • Dəniz mayakı

    Dəniz mayakı

  • Yazda Qrove meşəsi

    Yazda Qrove meşəsi

  • Abruka adasının kosmosdan görünüşü.

    Abruka adasının kosmosdan görünüşü.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 3 4 5 "Abruka saarest" (eston). Abruka.ee. 2012-12-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-17.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 "Abruka küla" (eston). eestgid.ee. 2012-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-17.
  3. ↑ "Kaarma valla asulate nimekiri seisuga 02.11.2004" (eston). Kaarma vald. 2012-01-01. 2006-05-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-17.
  4. ↑ "Asulate nimekiri" (eston). Kaarma vald. 2012-01-01. 2012-12-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-17.
  5. ↑ "Ajalugua" (eston). Abruka.pri.ee. 2012-12-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-17.
  6. ↑ "Location" (ingilis). Abruka.ee. 2012-12-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-17.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]