Alman dili

Alman dili (alm. Deutschⓘ, tələffüs olunur: [ˈdɔʏtʃ]; deutsche Sprache) — almanların, avstriyalıların, lixtenşteynlilərin, eləcə də isveçrəlilərin çoxunun dili, Almaniyanın, Avstriyanın, Lixtenşteynin rəsmi dili, İsveçrənin, Lüksemburqun və Belçikanın rəsmi dillərindən biri. Çin, ərəb, hindi, ingilis, ispan, benqal, portuqal, rus və yapon dillərindən sonra dünyada ən çox yayılmış dildir[16]. Bu dil Avropa Birliyinin rəsmi və işçi dillərindən biridir[17].

Alman dili
Orijinal adı Deutsch, deutsche Sprache
Ölkələr
Rəsmi status

 Almaniya[1]
 Avstriya[2]
 Lixtenşteyn
 İsveçrə
 Lüksemburq
Regional və lokal rəsmi dil:
 Belçika:

 Vatikan:

 İtaliya:

 Namibiya
 Polşa:

 Rusiya:

 Slovakiya:

Təşkilat:

Danışanların ümumi sayı Ana dili: 90 milyon[3]
İkinci dil: 16[4]-20 milyon [3]
Təsnifatı
Kateqoriya Avrasiya dilləri
Hind-Avropa dilləri
German dilləri
Qərbi Germanca[vd]
South Germanic[vd]
alman dili
Yazı latın (alman əlifbası)
Dil kodları
QOST 7.75–97 нем 481
ISO 639-1 de
ISO 639-2 ger (B); deu (T)
ISO 639-3 deu
Dilin strukturlarının dünya atlası ger, gbl, gha, gma, gth, gti
Ethnologue deu
ABS ASCL 1301
IETF de
Glottolog stan1295
Bu dildə olan Vikipediya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Alman dili hind-avropa dilləri ailəsinin german dilləri qrupuna daxildir. Latın əlifbası əsasında yaranan yazısına umlautlu üç sait (ä, ö, ü) və esset (ß) liqaturası əlavə edilib.

Hərf Almanca deyilişi Azərbaycanca deyilişi
Aa a/ɑ a/â ɑˑ â
Bb b b beˑ beğ
Cc ʦ ts ʦeˑ tseğ
Dd d d deˑ değ
Ee ɛ/e e eˑ eğ
Ff f f ɛf ef
Gg ɡ g ɡeˑ geğ
Hh h h hɑ hâ
Ii ɪ/i i/î iˑ î
Jj j y jɔt yot
Kk k k kɑˑ kâ
Ll l l ɛl el
Mm m m ɛm em
Nn n n ɛn en
Oo ɔ/o o/ô oˑ ô
Pp p p peˑ peğ
Qq k k kuˑ kû
Rr ʀ ġ* ɛʀ̥ er
Ss s/z s/z ɛs es
Tt t t teˑ teğ
Uu ʊ/u u/û uˑ û
Vv f f faɔ̹ fau
Ww v v veˑ veğ
Xx ks ks ɪks iks
Yy y ü ˈyp.sɪ.ˌlɔn üpsilon
Zz ʦ ts ʦɛt tset
Ää ɛ e — e
Öö ø ö — ö
Üü y ü — ü
ß ss ss ɛs ʦɛt es tset

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Административно-процессуальный закон Германии: § 23 Amtssprache" (alman). 2011-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  2. ↑ "Bundeskanzleramt Österreich. Bundesverfassungsrecht" (alman). 2008-01-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  3. ↑ 1 2 İsveç dialekti ilə birlikdə  — 97 milyon. Bax: Ethnologue (2009), SIL International; Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International Arxivləşdirilib 2013-02-02 at the Wayback Machine (ing.)
  4. ↑ "Deutsch als Fremdsprache weltweit: Datenerhebung 2005" (alman). 2013-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  5. ↑ 1 2 ScriptSource - Germany.
  6. ↑ 1 2 ScriptSource - Austria.
  7. ↑ 1 2 ScriptSource - Belgium.
  8. ↑ 1 2 ScriptSource - Czechia.
  9. ↑ 1 2 ScriptSource - Denmark.
  10. ↑ 1 2 ScriptSource - Italy.
  11. ↑ 1 2 ScriptSource - Liechtenstein.
  12. ↑ 1 2 ScriptSource - Luxembourg.
  13. ↑ 1 2 ScriptSource - Poland.
  14. ↑ 1 2 ScriptSource - Switzerland.
  15. ↑ 1 2 ScriptSource - France.
  16. ↑ "Languages Spoken by More Than 10 Million People" (ingilis). 2007-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
  17. ↑ "Fact sheets on the European Union" (ingilis). 2012-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]