Andris Ambaynis (latış. Andris Ambainis; 18 yanvar 1975, Dauqavpils) — Latviya informatiki, kvant məlumat və kvant hesablama sahələrində ixtisaslaşmış kompüter elmləri alimi.[1] Professor, Latviya Elmlər Akademiyasının üzvü,[2] Latviya Elmlər Akademiyasının "Böyük medalı" laureatı (2013).
Andris Ambaynis | |
---|---|
latış. Andris Ambainis | |
Doğum tarixi | 18 yanvar 1975 (49 yaş) |
Doğum yeri | |
Elm sahələri | quantum information science, kvant mexanikası, riyaziyyat, informatika, kvant fizikası |
Elmi dərəcələri |
|
Elmi adı |
|
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Elmi rəhbərləri | Rusinş Martınş[d] |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
18 yanvar 1975-ci ildə Dauqavpilsdə anadan olub. Atası Dauqavpils kimyəvi lif zavodunun uzunmüddətli rəhbəri olmuşdur. Uşaqlıqdan Andris riyaziyyatı ilə maraqlanırdı və riyazi olimpiadalarda iştirak edirdi, professor Aqnis Amcans onun müəllimi olmuşdur.[3] 1991-ci ildə SSRİ milli komandasının tərkibində Beynəlxalq Riyaziyyat Olimpiadasının mütləq qalibi oldu və qızıl medal qazandı.[4] 12 saylı Dauqavpils məktəbini bitirmişdir.[3] 1992-ci ildə Latviya Universitetinin Fizika-Riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuş, bakalavr (1996), magistr (1997) dərəcələrini və kompüter elmləri doktoru (1997) adını almışdır. 1997-ci ildə Berkli Kaliforniya Universitetində doktoranturaya qəbul aldı və burada kvant hesablama ilə tanış oldu.[3] 2001-ci ildə Berklidə fəlsəfə doktoru dərəcəsini aldı.[1]
Ambaynis 22 yaşında ABŞ-yə getdi.[3] O, Prinstondaki Perspektiv Tədqiqatlar İnstitutunda (2003-cü ilə qədər) və Vaterloo Universiteti nəzdində Kvant Hesablama İnstitutunda (2004–2007-ci illərdə dosent) işləmişdir.[3] 2007-ci ildən Latviya Universitetinin İnformatika kafedrasının müəllimi olmuşdur.[1]
2007-ci ildə Latviya Elmlər Akademiyasının ən gənc üzvü oldu.[3]
O, məlumatlarının kvant səviyyəsində işlənməsi və kvant mexanikasının əsasları kimi sahələrin inkişafına böyük töhfə vermişdir, kvant dolaşması və kvant mürəkkəbliyi nəzəriyyəsi haqqında əsərləri nəşr etmişdir. 2012-ci ildə Vyaçeslav Kaşeyev, Aleksandr Belov və Yana Timoşenkonun (Latviya Universitetinin alimləri) daxil olduğu qrup ilə Ambaynis yeni kvant alqoritmi metodunu kəşf etdi və nanoelektronikada yeni kvant interferensiyası tətbiqini inkişaf etdirdi.[5] 2017-ci ildə fizika və kimya simulyasiyası üçün kvant kompüteri üstündə işlədiyini söylədi.[3] 2018-ci ildə Beynəlxalq Riyaziyyatçılar Konqresində qonaq məruzəçi qismində dəvət aldı.[4]
İstiqamətləndirmə idmanı və elmi fantastika ilə maraqlanır.[3]