Antik dünya
 | Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə kateqoriyalar əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
 | Bu məqalənin bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. Daha ətraflı məlumat üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə baxa və məqaləyə uyğun formada mənbələr əlavə edib Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. |
Antik latınca anticius sözündən götürülmüşdür. Mənası qədim, köhnə olmaqdadır. İnsanlıq tarixinin başlanğıcından orta əsrlərə kimi davam edib (XV-XVI). Şumer mixi yazısının kəşf edilmiş ən köhnə yazı növü olduğuna görə, qeydə alınmış tarixin müddəti təxminən 5.000-5.500 ildir. Genetik dəlillərə görə isə, insanın ilk ortaya çıxışı təxminən 1,5 milyon il əvvəldir. Ayrıca, Homo Sapiensin Afrikanı təxminən 60.000 il əvvəl tərk etdiyinə dair inkişaf edən bir düşüncə və dəlillər vardır.
Antik dünyanın incələnməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Antik dünyanın incələməsindəki ən əsas problem, yalnız bir qisminin qeydə alınması və sənədləşdirilmiş olması və bu sənədləşdirilmiş qisimindən yalnız bir hissəsinin günümüzə çatmış olmasıdır. Antik dünyanın sonundan çox sonraya qədər savadlılıq hər hansı bir mədəniyyətə yaygınlaşmamıştır, beləcə tarixi yazma fürsətinə sahib olmuş insan sayı az idi. Yazılmış tarixlər belə yayılmamış, dağılamamıştır, çünki o dövrlərdə mətbəə maşını olmadığı üçün bir əsəri çoxaltmaqın tək yolu əl ilə surətini çıxartmatqdi.Antik Qərbin elm dərəcəsi ən yüksək olan Roma imperiyasının ən dahi və tanınmış alimlərinin əsərlərinin çoxu dövrümüzə gəlib çatmamışdır.
Tarixçilərin antik dünyaya dair məlumat əldə etmələrinin iki ana yolu vardır; arxeologiya və əsas qaynaqların araşdırılması.
Arxelogiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
Keçmiş mədəniyyətlərdən qalma əsərləri tapmaq, tarix və sənət baxımından araşdırmaqdır. Antik tarixin tədqiqində, arxeoloqlar qədim şəhərlərin qalıqlarından qazıntılar edərək o dövrlərdə insanların yaşayışlarına və qurduqları sivilizasiyanın xüsusiyyətlərinə dair göstərişlər axtararlar.
İlkin qaynaqlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Antik dünya haqqında bilinənlərin çoxu, o dövrlərdə yaşayan tarixçilərin ətrafları, keçmişləri və dövrləri haqqında yazdıklarındandır. Hər nə qədər yazarın dünyagörüşü və ön mühakimələrininin əsərlərinə təsiri olsada onların ilk əldən etdikləri bu izah və təsvirlər antik keçmişi anlamaq üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tanınmış antik yazarlardan bəziləri:[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Herodot
- Josephus
- Livy
- Polybius
- Suetonius
- Tacitus
- Thucydides
- Sima Qian