Apollon və Hiakinf

Apollon və Hiakinf, Volfqanq Amadeus Motsartın Rufinus Vidl tərəfindən Latın dilində yazılmış librettosunda üç pərdədən ibarət bir operadır.^[1] 13 may 1767-ci ildə Zalsburq Universitetində Klementia Kroesi adlı daha böyük bir əsər şəklində tamaşaçılara təqdim edildi. Bu opera Motsartın ilk əsl operasıdır, daha əvvəl 11 yaşı olarkən "Die Schuldigkeit des ersten Gebotes" (Birinci əmrin vəzifəsi) adlı bir oratoriya yazmışdır. Başlığından göründüyü kimi, bu opera Yunan mifologiyasına daha doğrusu, Roma şairi Ovidin metamorfozlarına söykənir. Rəvayətə görə, Apollonun atdığı bir disk Hiakinfin başına dəyir və təsadüf şəklində o, ölür. Başqa bir mif də Hiakinfin ölümünə səbəbkar olaraq, külək tanrısı Zefir göstərilir. Apollonu qısqanan Zefir, onun atdığı diskin traektoriyasını yayındırmaq üçün, öz qüvvəsindən istifadə edir ki, bu da Hiakinfi yaralayıb öldürür. Hiakinf öldükdə, Apollon, Hiakinfin qanı sayəsində böyüyən bir siçanı, bir çiçəyə çevirir. Librettist və kahin Rufinus Vidl, işin mənəvi-əxlaqi cəhətdən yaxşı qurulması üçün hekayəyə Melyanı əlavə etməklə dəyişdirdi.

Apollon və Hiakinf
fr. Apollo et Hyacinthus
Bəstəkar	Volfqanq Amadey Motsart
Librettoçu	Rufinus Vidl
Dili	latınca
Süjet	Metamorfoza
Janr	dram
Pərdə	3
Yaradılma tarixi	1767
İlk səhnələşdirmə	13 may 1767 Salzburq Universiteti
Aid olduğu silsilə	Volfqanq Amadey Motsartın operalarının siyahısı
Müddəti	60 dəq.
Personajlar	Personajlar Oebalus, tenor Melya, soprano Hiakinf, soprano Apollon, kontralto Zefir, kontralto
Premyera	13 may, 1767 Zalsburq
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Qarışıq qısa bir tarixi təkrarlama ilə başlayır. Oebalus və oğlu Hiakinf, tanrı Apollon üçün bir qurban hazırlayır. Apollonu sevməyən Zefir, qurbanların digər tanrılara da edilməsini tələb edir. Zefirin sözləri Apollonu qəzəbləndirir və hətta tanrının şərəfinə səslənən qısa xor onu qane etmir. Qurban şərabını tökmək, atəşi söndürmək və toplaşanların hamısını dağıtmaq üçün ildırım vurur. Hiakinf isə narahat deyil: Tanrılar söyləyit, "həm xeyirxahlıq, həm də təhdid ilə səlahiyyətlərini qoruyaraq insanlara bağlı olurlar". Apollon birdən çoban kimi maskalı görünür. Özünü tanıdır və Hiakinfin bacısı Melya ilə evlənmək istədiyini bildirir. "Vay! Zefir qışqırır, Apollon mənim sevdiyimi oğurlayır!"

Oebalus və Meliya xoşbəxtliklərini gözəl şanslarının qarşısında ifadə edirlər. "Evimiz tanrıların evi olacaq" deyir Oebalus. Meliya, Apollonun haradan getdiyini soruşduqda, Hiakinf və Zefir ilə diski çəmənliyə atmağa getdiyinə cavab verir. Zefir dəhşətli xəbərlərlə qayıdır: Apollonun atdığı bir disk Hiakinfin başına dəyir və o, ölür. Oebalus oğlunun axtarışına çıxır. Bir kənara, Zefir Hiakinfi öldürdüyünü etiraf etdi. Apollon görünəndə Tanrı o qədər qəzəblənir ki, Zefirin qovulmasını əmr edir. Lakin Melya, Apollonun günahsız olduğuna əmin idi və əsərin diqqət çəkən məqamlarından biri olan duetdə ona ayrılmağı və geri qayıtmağı əmr edir.

Oebalus, oğlunu "Eurotas sahillərində" diri şəkildə tapır. Ölməzdən əvvəl, Hiakinf atasına Zefirin diski qüvvətləndirdiyini və uçuşunu dəyişdiyini söylədi. Melya Apollona səltənəti tərk etməyi əmr etdiyi xəbəri ilə gəlir. Oebalus Zefirin qardaşını öldürdüyünü izah etdikdən sonra, krallığın qorunmasının asılı olduğu Apollonu incitdiklərindən qəti şəkildə qorxurlar. "Vay! Nə fəlakət günü! Bir duet oxuyurlar. Onların qayğıları əsassızdır. Apollon, geri qayıdır və dostunu çiçəyə çevirir. Oebalusu bağışlayır və Melyaya sevgisini təmin edir. Kral Melyanın əlini Apollona verir; üçü də son üçlüyə sevinclərini ifadə edir.

1. ↑ Kaminski. "Les indispensables de la musique" 2003.