Aqflyasiya

Aqflyasiya və ya aqrar inflyasiya (ing. Agflation or agrarian inflation) — qiymətlərin artması və pulun alıcılıq qabiliyyətinin azalması ilə xarakterizə olunan iqtisadi bir fenomendir.[1] Daha dəqiq, aqflyasiya zamanı malların və xidmətlərin qiymətləri artdığı üçün insanlar eyni miqdarda pul ilə daha az məhsul ala bilirlər.[2][3]

Əsas səbəbləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Tələb aqflyasiyası — ümumi tələb (istehlakçılar və müəssisələrin istehlak etdiyi malların və xidmətlərin miqdarı) [4] təklifi üstələyirsə, qiymətlər artır.[5]
  2. Təklif şoku — istehsal xərclərinin artması, məsələn, xammal və ya əmək xərclərinin yüksəlməsi ilə qiymət artımına səbəb ola bilər.
  3. Pul kütləsinin artması — dövriyyədə olan pulun miqdarı sürətlə artarsa, pulun dəyəri düşə bilər, nəticədə qiymətlər artır.[6]

Təsirləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əhali eyni gəlirə malik olduqda daha az mal və xidmət əldə edə bilir. Maliyyəyə təsiri nəticəsində isə borcların real dəyəri azalır, lakin əmanətlərin də dəyəri düşür. Həddindən artıq aqflyasiya iqtisadiyyata mənfi təsir göstərir,[7] iqtisadi sabitliyi pozur və investisiyalara mane olur.

Ölçülməsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aqflyasiya adətən İstehlak Qiymətləri İndeksi (İQİ) kimi indekslər vasitəsilə ölçülür. İQİ müəyyən dövrlər arasında mal və xidmətlərin qiymətlərindəki orta artışı göstərir.[8]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Hayes, Adam. "Agflation". Investopedia (ingilis). December 17, 2020. İstifadə tarixi: 21 June 2021.
  2. ↑ Encyclopedia Paranoiaca (ingilis). Simon and Schuster. 2012-11-20. səh. 4. ISBN 978-1-4391-9955-8. İstifadə tarixi: 23 June 2021.
  3. ↑ Rabinovitch, Simon. ""Agflation" takes root in world prices" (çin). Reuters. 2007-05-14. İstifadə tarixi: 21 June 2021.[ölü keçid]
  4. ↑ Canuto, Otaviano. "Global Agflation, Energy Security and Bio-fuels". Economic News, Analysis, and Discussion (ingilis). thestreet.com. 23 February 2008. İstifadə tarixi: 21 June 2021.
  5. ↑ Islam, M. Shahidul. "Of Agflation and Agriculture: Time to Fix the Structural Problems" (PDF). National University of Singapore. 24 June 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 23 June 2021.
  6. ↑ Espitia, Alvaro; Rocha, Nadia; Ruta, Michele. "Covid-19 and Food Protectionism: The Impact of the Pandemic and Export Restrictions on World Food Markets" (PDF). World Bank. May 2020. səh. 1. 30 July 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 23 June 2021.
  7. ↑ Takeuchi, Kazuhiko; Shiroyama, Hideaki; Saito, Osamu; Matsuura, Masahiro. Biofuels and Sustainability: Holistic Perspectives for Policy-making (ingilis). Springer Publishing. 2018-07-13. səh. 13. ISBN 978-4-431-54895-9. İstifadə tarixi: 23 June 2021.
  8. ↑ Giordani, Paolo E.; Rocha, Nadia. "Food Prices and the Multiplier Effect of Export Policy" (PDF). World Trade Organization. April 2012. İstifadə tarixi: 23 June 2021.