Avtoxton çay — hövzəsi bütünlüklə bir fiziki-coğrafi regionda yerləşən çay, öz rejimi ilə ancaq bu regiona xas olan xüsusiyyətləri əks etdirir. A.ç. mənbəyini axdığı vilayətdən yox, kənardan götürən və rejimi bu vilayətin təbii şəraiti ilə uzlaşamayan, tranzit çaylara, qarşı qoyulur. Məs. Sırdərya və Amudərya çayları Orta Asiya səhraları daxilində.[1]