Azərbaycanda bələdiyyə

Azərbaycanda bələdiyyə — Azərbaycanda yerli özünüidarəetmə forması.

Azərbaycanda bələdiyyələr Azərbaycan Respublikası Konstitusiyası ilə və bu qanunla səlahiyyətlərinə aid edilmiş yerli əhəmiyyətli məsələləri müstəqil surətdə həll edir.

• Bələdiyyə üzvlərinin səlahiyyətlərinin tanınması, qanunla müəyyən edilmiş hallarda onların səlahiyyətlərinin itirilməsi və xitam verilməsi.
• Bələdiyyə sədrinin və onun müavinlərinin, daimi və digər kommisiyaların seçilməsi.
• Yerli vergilərin və ödənişlərin müəyyən edilməsi.
• Bələdiyyənin reqlamentinin təsdiq edilməsi.
• Bələdiyyə mülkiyyətinə sahiblik,ondan istifadə və onun barəsində sərəncam.
• Yerli sosial müdafiə və sosial inkişaf proqramlarının qəbul və icra edilməsi.
• Yerli iqtisadi inkişaf proqramlarının qəbul və icra edilməsi.
• Yerli ekoloji proqramlarinin qəbul və icra edilməsi.
• Yerli büdcənin və onun icrası haqqında hesabatların təsdiq edilməsi.

Azərbaycan Respublikasında ilk bələdiyyə seçkiləri 12 dekabr 1999-cu ildə keçirilmişdir. O dövrdə Respublikamızda 2700 bələdiyyə yaradılmış, sonradan isə kiçik bələdiyyələrin birləşdirilməsi nəticəsində bələdiyyələrin sayı 1771-ə endirilmişdir. Müvafiq qanuna uyğun olaraq respublikamızda bələdiyyə seçkiləri hər beş ildən bir keçirilir. İkinci dəfə bələdiyyə seçkiləri 2004-cü ildə, üçüncü dəfə 2009-cu il, dördüncü dəfə 2014-cü ildə keçirilmişdir və beşinci dəfə isə 2019-cu ildə keçirilmişdir.

2006-cı ildə isə bəzi bələdiyyələrin birləşdirilməsi, ləğvi, yenidən təşkili səbəbi ilə yeni, təkrar və əlavə bələdiyyə seçkiləri keçirildi.

2011-ci ildə nəticələri ləğv olunan bələdiyyələrdə 1901 bələdiyyə üzvü üçün təkrar seçkilər keçirildi.

2004-cü ildə Azərbaycanda bələdiyyə üzvlərinin cəmi 4 faizi qadınlar olduğu halda, 2009-cu ildə artıq bu rəqəm 26,5 faizə qalxıb.^[1]

1. Fiziki şəxslərin əmlak vergisi.^[2]
2. Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinin 206.1-1-ci və 206.3- cü maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda fiziki şəxslərin torpaq vergisi.
3. Bələdiyyə mülkiyyətində olan daşınmaz əmlak üzərində reklam daşıyıcısının yerləşdirilməsi ilə bağlı ödəniş.
4. Kurort rüsumu, mehmanxana rüsumu, avtomobillərin dayanacaqları üçün rüsum, bələdiyyə yollarında təşkil edilmiş parklanma yerlərindən daxil olan vəsait və qanunla müəyyən edilən digər yerli ödənişlər.
5. Bələdiyyə mülkiyyətində olan müəssisə və təşkilatlardan mənfəət vergisi.
6. Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsindən verilən dotasiya, subvensiya və ssudalar.
7. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq bələdiyyə əmlakının özəlləşdirilməsindən, icarəyə və istifadəyə verilməsindən gəlirlər, lotereyalardan daxil olan vəsait, habelə bələdiyyələrin fəaliyyətindən əldə edilən digər gəlirlər.
8. Yerli (bələdiyyə) vergilər və ödənişlərə görə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada hesablanmış faiz və sanksiyalar.
9. Fiziki və hüquqi şəxslərin, beynəlxalq təşkilatların və fondların maliyyə yardımları və qrantları.
10. Dövlət əhəmiyyətli tədbirlərin və dövlət orqanlarının qərarları nəticəsində yaranan xərclərin ödənilməsi üçün maliyyə vəsaiti.

Əsas məqalə: Azərbaycan bələdiyyələrinin siyahısı

• Bələdiyyə
• Vergi

• Bələdiyyə statusu haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu. (2 iyul 1999, N 698-1Q)
• Bələdiyyələrin Statistik Ərazi Təsnifatı
• Bələdiyyə hakimiyyəti. Elektron resurs

• Azərbaycan Bələdiyyələrinin Elektron Portalı
• Azərbaycan Respublikası (Yerli) Bələdiyyə orqanları
• “Bələdiyyələrin fəaliyyətinin təbliği” İctimai Birliyi
• Azərbaycanda Bələdiyyə Seçkiləri – 2019
• Koronavirusun da “qın”ından çıxara bilmədiyi BƏLƏDİYYƏLƏR: “Ən yaxşısı, onları ləğv etməkdir”
• Azərbaycanda böyük şəhər bələdiyyəsi yaradılacaqmı? - AÇIQLAMA