Azərbaycanda hərbi xidmətə çağırış

Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin.

Azərbaycanda bütün əmək qabiliyyətli kişi mülki şəxslər üçün Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində məcburi hərbi xidmət nəzərdə tutulur. Hərbi xidmətə çağırış yaşı 18-dir. Azərbaycan Konstitusiyasının 76.2-ci maddəsinə əsasən, vətəndaşın vicdan azadlığına uyğun olaraq xidmət keçmək istəmədikdə, hərbi xidmətdən başqa alternativ xidmət nəzərdə tutulur^[1]. Silahlı qüvvələrə könüllülük əsasında 19–40 yaş arası qadınlar da qəbul edilir.^[2] İldə dörd çağırış dövrü var. Hərbi xidmət stajı 18 ay, ali məktəb məzunları üçün icbari xidmət müddəti 18 aydan 12 aya endirilmişdir.^[3]

Hər il komissiyanın sədri (müvafiq icra hakimiyyəti orqanının rəhbəri) və komissiya üzvlərindən (tibb mütəxəssislərindən) ibarət hərbi qeydiyyat komissiyaları yaradılır. Yanvar-mart aylarında 16 yaşına çatmış kişi cinsli vətəndaşlar müvafiq hərbi orqanlarda qeydiyyatda olmalı və tibbi müayinədən keçməlidirlər. Qısamüddətli səhhətində problem olan vətəndaşlar dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına müalicə üçün tibb müəssisələrinə göndərilməlidir.^[2][3]

Azərbaycanda hərbi xidmətə çağırışaqədərki hazırlıq təhsil müəssisələrində keçirilir. Vətəndaşlara məktəb dərsləri ilə paralel olaraq ilkin hərbi biliklər də öyrədilir.

17 yaşına çatmış vətəndaşlar təhsil müəssisələrində hərbi peşə ixtisası üzrə təhsil ala bilərlər. Bu təlimi almaq istəyən vətəndaşlar işlərini tərk etməlidirlər, lakin onlar təlim müddətində işləmədən hər ay maaş alırlar. Və təlimin sonunda onlar iş yerlərini geri qaytara bilərlər.

Aşağıdakı kateqoriyalardan olan vətəndaşların Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrində xidmət keçməsi tələb olunmur:

• Doktorluq dərəcəsi (PhD) olan şəxslər^[4]
• Ciddi sağlamlıq problemləri olan insanlar, o cümlədən ruhi xəstələr
• Ağır cinayət törətdiklərinə görə həbs edilən vətəndaşlar
• Polis şöbəsində profilaktik və əməliyyat uçotunda olanlar

Müvəqqəti möhlət aşağıdakı səbəblərə görə verilə bilər:

• Həyat yoldaşı iş qabiliyyəti olmayan, övlada qayğı göstərən atalar
• Ailənin üzvlərinə qayğı göstərən böyük oğul
• Üçdən çox uşaq ataları
• Valideynlərindən biri əmək qabiliyyəti olmayan ailədə tək oğul^[2][3]

• Tibbi müayinə zamanı səhhətində qısamüddətli problem aşkarlanan vətəndaşlara möhlət verilir^[2][3]

• Ümumtəhsil müəssisələrində tam orta təhsilini başa vurmuş 20 yaşınadək vətəndaşlara
• İlk peşə-ixtisas təhsili müəssisələrinə daxil olana qədər tam orta təhsili tamamlamamış 20 yaşınadək vətəndaşlara
• Müəssisələrdə və onların filiallarında ali (bakalavr pilləsi), yaxud tibb təhsili üzrə ali təhsil və rezidentura təhsili (məktəb bitirənə qədər) olan vətəndaşlara
• Xarici ölkələrdə ali təhsil (bakalavr pilləsi), tibb təhsili üzrə ali təhsil və təhsilini başa vuranadək rezidenturada (internaturada) təhsil alan vətəndaşlara

Hərbi rütbələr hərbi qulluqçulara hərbi vəzifəsinə, hərbi təhsilinə, hərbi xidmət müddətinə və bəzi digər xüsusiyyətlərinə görə verilir.

Aşağıdakı hərbi rütbələr müəyyən edilir:

Hərbi qulluqçular və Hərbi xidmət	Hərbi rütbələr
	Quru Qoşunları	Hərbi Dəniz
Əsgərlər və dənizçilər	Şəxsi Şəxsi birinci sinif	Dənizçi 1-ci dərəcəli dənizçi
Çavuşlar	Onbaşı çavuş Baş serjant	3-cü dərəcəli kiçik zabit 2-ci dərəcəli kiçik zabit Astsubay, 1-ci dərəcəli
Qərargah zabitləri	Usta serjant Əmr zabiti Baş zabit	Baş kiçik zabit Əmr zabiti Baş zabit
Leytenantlar	Kiçik leytenant leytenant baş leytenant kapitan	Kiçik leytenant leytenant baş leytenant Kapitan leytenant
Baş zabitlər	mayor Polkovnik-leytenant polkovnik	3-cü dərəcəli kapitan 2-ci dərəcəli kapitan 1-ci dərəcəli kapitan
Yüksək zabitlər	General-mayor General leytenant General-polkovnik Ordu generalı	Kontr-admiral vitse-admiral admiral

Maddi təminat

Hərbi vəzifənin yerinə yetirilməsi ilə bağlı tədbirlərin maliyyə və maddi təminatı Azərbaycan Respublikası dövlət büdcəsinin, Naxçıvan Muxtar Respublikası büdcəsinin, habelə təşkilatların vəsaiti hesabına, bu Qanunla və Azərbaycan Respublikasının digər qanunvericilik aktları ilə müəyyən edilmiş qaydada həyata keçirilir.

Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının sifarişi ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanını çağırış məntəqələri ilə təmin etmək, ictimai qaydanı qorumaq, lazımi sayda həkim mütəxəssislər və orta tibb heyəti, dərman vasitələri, alətlər, tibb və təsərrüfat əmlakı, nəqliyyat vasitələri ayırmaq üçün müvafiq tədbirlər görməlidir.

Çağırış komissiyalarının üzvləri, hərbi həkim komissiyalarının üzvləri, müvafiq icra hakimiyyəti orqanında iş üçün ayrılmış həkimlər və orta tibb heyəti, texniki işçilər və xidmət heyəti vətəndaşların ilkin hərbi qeydiyyata alınması, hərbi xidmətə çağırılması, vətəndaşların tibbi müayinəsi, habelə müvafiq icra hakimiyyəti orqanına çağırılanların göndərilməsi zamanı bu vəzifələri yerinə yetirərkən onların əsas iş yerində orta əmək haqqı saxlanılır.

1. ↑ Crocusoft. "E-QANUN". e-qanun.az (ingilis). 2022-06-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-11.
2. ↑ ^{1 2 3 4} "Law of the Azerbaijan Republic "About conscription and military service"". cis-legislation.com (ingilis). 2018-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-05.
3. ↑ ^{1 2 3 4} in Azerbaijani language. "Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi - SƏNƏDLƏR » Qanunlar Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu". www.president.az. 2018-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-05.
4. ↑ https://e-qanun.az/framework/23021 Arxivləşdirilib 2023-08-30 at the Wayback Machine According to the constitution Clause 18 of Part I of Article 94 of the Constitution of the Republic of Azerbaijan. Article 23. Exemption from conscription.