Böyük transformasiya

Böyük transformasiya (ing. The Great Transformation) — Macarıstan mənşəli Amerika alimi Karl Polaninin tarixi və iqtisadi araşdırmaları. İlk dəfə 1944-cü ildə nəşr edilmişdir.

Böyük transformasiya
The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time
Janr esse
Müəllif Karl Polani
Orijinal dili ingilis dili
Nəşr ili 1944

Tədqiqat kapitalizmin formalaşması və inkişafı dövrünün siyasi və sosial proseslərinə həsr edilmişdir[1][2][3][4][5]. Polani, bazar iqtisadiyyatı və millət dövləti ayrı-ayrılıqda deyil, tək bir fenomen olaraq qəbul edilməli olduğunu iddia edir [6] — bazar cəmiyyəti və ya cəmiyyət bazarı. Onun meydana çıxması ənənəvi ictimai düzəni məhv etdi - bəşər tarixinin əksər hissəsində iqtisadi fəaliyyət ictimai münasibətlərdən ayrılmadı, müəllif dəyişikliklərin böyüklüyünü vurğuladı. Yeni institusional quruluş XX əsrin kataklizmlərinə yol açan əks tendensiyalara səbəb oldu.

Polaninin fikrincə, özünü tənzimləyən bazar ideyası insan təbiətindən və ya sosial inkişafdan qaynaqlanmayıb, sənaye inqilabının sosial fəlakətlərini izah etməyə çalışaraq XIX əsrin əvvəllərindəki konkret tarixi şəraitdə ortaya çıxdı. Müdaxilə etməmək prinsipi (fr. laissez-faire) planlı şəkildə həyata keçirilmiş, dövlətin birbaşa iştirakı ilə siyasi mübarizə gedişində tətbiq edilmişdir[7]. Sərbəst bazarın formalaşması iqtisadi və siyasi sahələrə institusional bir bölgü və əməyin, torpağın və pulun əmtəəyə çevrilməsini tələb edirdi[8][9]. XIX əsrin iqtisadi sistemi rəqabətçi əmək bazarı, sərbəst ticarət və qızıl standartına söykənirdi. Özünü tənzimləyən bazar, misli görünməmiş maddi rifah səviyyəsində bir artım təmin etdi, bununla birlikdə cəmiyyəti öz qanunlarına tabe edərək, spontan bir reaksiyaya, cəmiyyətin özünümüdafiə tədbirləri şəklində təbii bir reaksiyaya səbəb oldu.

"Böyük transformasiya" sosial liberalizmin və sərbəst bazar kapitalizminin tənəzzülünü təhlil etmək üçün ümumi bir çərçivə yaradaraq, ictimai düşüncədə klassik oldu. Kitabın bir çox fikri elmi dövriyyəyə daxil oldu və sosial elmlərdə müxtəlif araşdırmalara təkan verdi, baxmayaraq ki, müəllifin bir sıra müddəaları rədd edildi və yenidən nəzərdən keçirildi.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ North, 1977. səh. 703—704, 706
  2. ↑ Hann, Hart, 2009. səh. 12
  3. ↑ Hart, 2009. səh. 99
  4. ↑ Dale, 2016. səh. 7
  5. ↑ Palumbo, Scott, 2019. səh. 13
  6. ↑ Block, Somers, 2014. səh. 6
  7. ↑ Blyth, 2004. səh. 118
  8. ↑ Lie, 1991. səh. 225—226
  9. ↑ Holmes, 2012. səh. 473

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Смит, Адам. Исследование о природе и причинах богатства народов. М: Издательство социально-экономической литературы. вступ. ст. и науч. комм. В.С. Афанасьева. 1962.
  • Akturk, Sener. Between Aristotle and the Welfare State: The Establishment, Enforcement, and Transformation of the Moral Economy in Karl Polanyi's "The Great Transformation" (Theoria: A Journal of Social and Political Theory). Berghahn Books. 2006. 100–122.
  • Aulenbacher, Brigitte[alm.]. Bärnthaler, Richard. Novy, Andreas. Karl Polanyi, The Great Transformation, and Contemporary Capitalism. 44 (Österreichische Zeitschrift für Soziologie). Springer VS. 2019. 105–113.
  • Baum, Gregory. Karl Polanyi on ethics and economics. Montreal & Kingston: McGill-Queen's University Press. 1996. ISBN 0-7735-1395-7.
  • Beckert, Jens. The great transformation of embeddedness: Karl Polanyi and the new economic sociology (Market and Society: The Great Transformation Today). Cambridge, N. Y.: Cambridge University Press. K. Hart and Ch. Hann (eds.). 2009. 38–55. ISBN 978-0-511-54074-5.
  • Block, Fred. Somers, Margaret R. Beyond the economistic fallacy: the holistic social science of Karl Polanyi (Vision and method in historical sociology). Cambridge: Cambridge University Press. T. Skocpol (ed.). 1984. 47–84.
  • Block, Fred. Somers, Margaret R. Karl Polanyi in an Age of Uncertainty. 46 (Contemporary Sociology). 2017. 379–392.
  • Block, Fred. Somers, Margaret R. The Power of Market Fundamentalism: Karl Polanyi's Critique. Cambridge, MA; L.: Harvard University Press. 2014. ISBN 978-0674970885.
  • Blyth, Mark. Great Transformations: Economic Ideas and Institutional Change in the Twentieth Century. N. Y., etc.: Cambridge University Press. 2002. ISBN 9780521811767.
  • Blyth, Mark. The great transformation in understanding Polanyi: Reply to Hejeebu and Mccloskey. 16 (Critical Review: A Journal of Politics and Society). 2004. 117–133.
  • Booth, William James. On the Idea of the Moral Economy. 88 (The American Political Science Review). 1994. 653–667.
  • Brick, Howard. Сh. 5. The Displacement of Economy in an Age of Plenty. // Transcending Capitalism: Visions of a New Society in Modern American Thought. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press. 2015. ISBN 978-0-8014-5428-8.
  • Burawoy, Michael. Afterword: Resolving Polanyi's paradox (Karl Polanyi's Political and Economic Thought: A Critical Guide). Agenda Publishing. G. Dale, Ch. Holmes, M. Markantonatou (eds.). 2019. 213–224. ISBN 9781788210911.
  • Dale, Gareth. Karl Polanyi: The Limits of the Market. Malden, MA: Polity Press. 2010. ISBN 978-0-7456-4071-6.
  • Dale, Gareth. Reconstructing Karl Polanyi. L.: Pluto Press. 2016. ISBN 978-1-7837-1791-0.
  • Dale, Gareth. Karl Polanyi: a life on the left. N. Y.: Columbia University Press. 2016. ISBN 978-0-231-54148-0.
  • England, Christopher M. The Existential Foundations of Political Economy: Process and Predicament. Newcastle: Cambridge Scholars Publishing. 2019. ISBN 978-1527540057.
  • Gemici, Kurtuluş. Karl Polanyi and the antinomies of embeddedness. 6 (Socio-Economic Review). 2008. 5–33.
  • Gemici, Kurtuluş. The Neoclassical Origins of Polanyi’s Self-Regulating Market. 33 (Sociological Theory). SAGE. 2015. 125–147.
  • Gemici, Kurtuluş. Money (Karl Polanyi's Political and Economic Thought: A Critical Guide). Agenda Publishing. G. Dale, Ch. Holmes, M. Markantonatou (eds.). 2019. 109–130. ISBN 9781788210911.
  • Germain, Randall. International political economy (Karl Polanyi's Political and Economic Thought: A Critical Guide). Agenda Publishing. G. Dale, Ch. Holmes, M. Markantonatou (eds.). 2019. 27–48. ISBN 9781788210911.
  • Gräser, Marcus. Historicizing Karl Polanyi. 44 (Österreichische Zeitschrift für Soziologie). Springer VS. 2019. 129–141.
  • Hann, Chris. Hart, Keith. Introduction: Learning from Polanyi (Market and Society: The Great Transformation Today). Cambridge, N. Y.: Cambridge University Press. K. Hart and Ch. Hann (eds.). 2009. 1–16. ISBN 978-0-511-54074-5.
  • Hart, Keith. Money in the making of world society (Market and Society: The Great Transformation Today). Cambridge, N. Y.: Cambridge University Press. K. Hart and Ch. Hann (eds.). 2009. 91–105. ISBN 978-0-511-54074-5.
  • Harvey, David. Seventeen Contradictions and the End of Capitalism. N. Y.: Oxford University Press. 2014. ISBN 978-0-19-936026-0.
  • Hechter, Michael. Karl Polanyi's Social Theory: A Critique. 10 (Politics & Society). 1981. 399–429.
  • Hejeebu, Santhi. McCloskey, Deirdre. The reproving of Karl Polanyi. 13 (Critical Review: A Journal of Politics and Society). 1999. 285–314.
  • Hodgson, Geoffrey M. Karl Polanyi on economy and society: a critical analysis of core concepts. 75 (Review of Social Economy). 2017. 1–25.
  • Holmes, Christopher. Problems and opportunities in Polanyian analysis today (review article). 41 (Economy and Society). 2012. 468–484.
  • Holmes, Christopher. Yarrow, David. Economic ideas (Karl Polanyi's Political and Economic Thought: A Critical Guide). Agenda Publishing. G. Dale, Ch. Holmes, M. Markantonatou (eds.). 2019. 7–26. ISBN 9781788210911.
  • Innset, Ola. Markets, Knowledge and Human Nature: Friedrich Hayek, Karl Polanyi and Twentieth-century Debates on Modern Social Order. 47 (European History Quarterly). SAGE. 2017. 679–700.
  • Isaac, Barry L. Karl Polanyi (A Handbook of Economic Anthropology). Cheltenham, UK, Northampton, MA.: Edward Elgar Publishing. J. G. Carrier (ed.). 2005. 14–25. ISBN 1-84376-175-0.
  • Katznelson, Ira. Desolation and Enlightenment: Political Knowledge After Total War. N. Y.: Columbia University Press. 2003. ISBN 0231111959.
  • Keaney, Michael. Book Review: The Emotional Logic of Capitalism: What Progressives Have Missed. 50 (Review of Radical Political Economics). SAGE. 2018. 601–605.
  • Kindleberger, Charles P. "The Great Transformation" by Karl Polanyi. 103 (Daedalus). MIT Press. 1974. 45–52.
  • Knafo, Samuel. The gold standard (Karl Polanyi's Political and Economic Thought: A Critical Guide). Agenda Publishing. G. Dale, Ch. Holmes, M. Markantonatou (eds.). 2019. 89–108. ISBN 9781788210911.
  • Konings, Martijn. The Emotional Logic of Capitalism: What Progressives Have Missed. Stanford, CA: Stanford University Press. 2015. ISBN 9780804794473.
  • Lacher, Hannes. The Politics of the Market: Re-reading Karl Polanyi. 13 (Global Society). University of Kent. 1999. 313–326.
  • Lacher, Hannes. Karl Polanyi, the “always-embedded market economy,” and the re-writing of The Great Transformation. 48 (Theory and Society). 2019. 671–707.
  • Latour, Bruno. La guerre des deux Karl ou comment faire pour anthropologiser l'économie // Chroniques d’un amateur de sciences. P.: Presses des Mines. 2006. ISBN 9782911762765.
  • Levien, Michael. Reconstructing Polanyi? Review essay on «Reconstructing Polanyi: Excavation and Critique» by Gareth Dale. 49 (Development and Change). 2018. 1115–1126.
  • Lie, John. Embedding Polanyi's Market Society. 34 (Sociological Perspectives). SAGE. 1991. 219–235.
  • Lindsay, Peter. Polanyi, Hayek, and the Impossibility of Libertarian Ideal Theory. 47 (Polity). Palgrave Macmillan. 2015. 376–396.
  • Martin, Isaac William. Reading The Great Transformation. 44 (Contemporary Sociology). 2015. 163–166.
  • Mirowski, Philip. Polanyi vs Hayek?. 15 (Globalizations). Taylor & Francis. 2018. 894–910.
  • North, Douglass. Markets and Other Allocation Systems in History: The Challenge of Karl Polanyi. 6 (Journal of European Economic History). 1977. 703–716.
  • Palumbo, Antonino. Scott, Alan. Remaking Market Society: A Critique of Social Theory and Political Economy in Neoliberal Times. N. Y.: Routledge. 2017. ISBN 9780203796375.
  • Palumbo, Antonino. Scott, Alan. The Market as Statecraft: A Polanyian Reading. 9 (Global Dialogue). International Sociological Association. 2019. 13–14.
  • Robotham, Don. Afterword: learning from Polanyi 2 (Market and Society: The Great Transformation Today). Cambridge, N. Y.: Cambridge University Press. K. Hart and Ch. Hann (eds.). 2009. 272–283. ISBN 978-0-511-54074-5.
  • Rogan, Tim. R.H. Tawney, Karl Polanyi, E.P. Thompson, and the critique of capitalism. Princeton, NJ: Princeton University Press. 2017. ISBN 97806911730090.
  • Servet, Jean-Michel. Toward an alternative economy: Reconsidering the market, money, and value (Market and Society: The Great Transformation Today). Cambridge, N. Y.: Cambridge University Press. K. Hart and Ch. Hann (eds.). 2009. 72–90. ISBN 978-0-511-54074-5.
  • Spittler, Gerd[alm.]. Contesting The Great Transformation: Work in comparative perspective (Market and Society: The Great Transformation Today). Cambridge, N. Y.: Cambridge University Press. K. Hart and Ch. Hann (eds.). 2009. 160–174. ISBN 978-0-511-54074-5.
  • Steiner, Philippe. The critique of the economic point of view: Karl Polanyi and the Durkheimians (Market and Society: The Great Transformation Today). Cambridge, N. Y.: Cambridge University Press. K. Hart and Ch. Hann (eds.). 2009. 56–71. ISBN 978-0-511-54074-5.
  • Stiglitz, Joseph E. Foreword (The great transformation: the political and economic origins of our time). Boston: Beacon Press. K. Polanyi. 2001. ISBN 0-8070-5643-x.
  • Watson, Matthew. 'The great transformation and progressive possibilities: the political limits of Polanyi’s Marxian history of economic ideas. 43 (Economy and Society). Taylor & Francis. 2014. 603–625.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]