Bəhri-təvil
Bəhri-təvil — Azərbaycan ədəbiyyatında satirik və lirik səciyyədə, qafiyəli nəsr əsəri. Həcmcə bir-iki səhifədən artıq olmur. Axıcı üslubda yaradılır; cümlələri, hətta çox ifadələri həmqafiyə olduğuna görə birnəfəsə oxunur. "Molla Nəsrəddin" jurnalında, xüsusilə Sabir yaradıcılığında "bəhri-təvil"in olmuşdur. Səkkizhecalı, dördmisralı bir neçə bəndlik şeirdir. Qafiyələri abvb, qqqb, dddb... Bu adla musiqi havası da məlumdur.
Qəhrəmanlıq varsağıları sərt, coşğun əhvali-ruhiyyə ifadə edir və çoxu brə, bəhi nidaları ilə başlanır. XVI əsr məşhur türk aşığı Qaracaoğlanın əsərləri içərisində bir neçə varsağı vardır. Misal:
Brə ağalar, brə bəylər, Ölmədən bir dəm sürəlim.
Gözümüzə qara torpaq – Girmədən bir dəm sürəlim.
Buna fələk derlər, fələk, Nə aman bilir, nə dilək.
Axır ömrümüzü həlak Etmədən bir dəm sürəlim
Qaracaoğlan der: canan, Gözəlim, sözümə inan,
Bu ayrılıq bizə haman
Yetmədən bir dəm sürəlim.
Türkmən poeziyasında varsağı zarafatyana məhəbbət mahnısına deyilir.[1]
