Başıkəsik günbəz
Başıkəsik günbəz ― Cəbrayıl rayonunun Dağ Tumas kəndində yerləşən XIII-XIV əsrlərə aid günbəz.
| Başıkəsik günbəz | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Rayon | Cəbrayıl rayonu |
| Yerləşir | Dağ Tumas |
| Hündürlüyü | 12 m |
| İstinad nöm. | 4169 |
| Kateqoriya | türbə |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
|
|
|
Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Haqqında
[redaktə | mənbəni redaktə et]Başıkəsik günbəz Cəbrayıl rayonunun Dağ Tumas kəndində yerləşir.[1][2] XIII-XIV əsrlərə aid olan günbəzin üstü açıq olduğuna görə insanlar tərəfindən "Başıkəsik" adlandırılıb.[3][4] Hündürlüyü 12 metr, diametri 5 metrdir.[5]
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra türbə, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.[6][7] Daha sonra türbə bərpa olunub və ilkin formasına gətirilib. Cəbrayıl rayonunun işğal edildikdən sonra günbəzin divarları bir neçə yerdən dağıdılıb.[8][9] Ermənistan Silahlı Qüvvələri günbəzdən müşahidə postu kimi istifadə ediblər.[10]
2020-ci il oktyabrın 23-də türbənin yerləşdiyi Dağ Tumas kəndi Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilib.[11][12][13] Ermənistan Silahlı Qüvvələri kəndi tərk edərkən tarixi abidənin ətrafını minalayıblar.[14]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ İbrahimov, Ramid. "İlahi adlar yurdu - Cəbrayıl-2". Bizim yol (az.). 2011-12-24. 2024-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- ↑ "Historical and cultural sites in Azerbaijan's liberated territories [PHOTO]". Azernews.Az (ingilis). 2020-12-28. 2024-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- ↑ "Bashikesik Dome - News | Ministry of Culture of the Republic of Azerbaijan". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi (az.). 2020-11-17. 2022-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- ↑ Fərəcova, Zöhrə. "Cəbrayılın erməni işğalından azad olmuş qədim abidələri". Azərbaycan qəzeti (az.). 2023-10-11. 2023-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-08.
- ↑ İsmayılov, Faiq. Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindəki tarix və mədəniyyət abidələrinə vurulan zərər (PDF) (az.). Bakı: AMEA Hüquq və İnsan Haqları İnstitutu. 2016. 37. ISBN 9789952815498. 2022-08-08 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2001-08-02. 2021-07-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- ↑ "Cəbrayıl abidələri". heritage.gov.az. 2022-11-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-08.
- ↑ "Erməni vandalizmi: Əsirlikdə olan Azərbaycan abidələri". armenianvandalism.preslib.az (az.). 2021-07-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- ↑ ""Karabakh is the cradle of Azerbaijani culture": Bashikasik Dome". Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi. 2020-11-17. 2021-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-08.
- ↑ "Ermənilər Cəbrayılda tarixi abidəni minalayıb". ANS Press (az.). 2021-11-09. 2024-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- ↑ "Cəbrayıldakı "Tumas ata" abidəsi bütpərəstlik dövrünə aiddir FOTO". İki sahil (az.). 2020-10-26. İstifadə tarixi: 2024-02-08.
- ↑ "Президент Ильхам Алиев: Азербайджанская армия освободила от оккупации 2 села Ходжавенда, 5 сел Джебраила, 2 села Зангилана" (az.). 2020-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-29.
- ↑ "İşğaldan azad olunmuş şəhər, qəsəbə və kəndlərimizin siyahısı". aztv.az (az.). 2021-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.
- ↑ "Ermənilər "Başıkəsik günbəz"in ətrafını minalayıblar". Ayna.az (ingilis). 2021-11-09. 2024-02-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-06.